Fréttablaðið - 19.04.2010, Blaðsíða 12

12 19. apríl 2010 MÁNUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Ég var spurður þessarar spurningar í lok borgarafundarins um daginn. Svar-
ið er einfalt: Bæjarfulltrúar Akureyrar,
þeir sem vilja miðbæjarskipulagið, stunda
það beinlínis að slá ryki í augu okkar
bæjar búa. Svo ég taki ekki dýpra í árinni.
Þeim virðist lífsins ómögulegt að komast í
gegnum umræðu um skipulagið án þess að
fara með hálfsannindi og stundum hrein
ósannindi.
Ætla að hundsa vilja nær 4000 Akureyringa
Ég er tilbúinn að rökstyðja þessa fullyrð-
ingu á opnum vettvangi, hvar sem er. Ég
er líka reiðubúinn að koma á fundi hjá
Sjálfstæðis- og Samfylkingarmönnum, þá
jafnframt til að útskýra af hverju mik-
ill meirihluti Akureyringa er á móti mið-
bæjarskipulaginu sem þeir ætla að berja í
gegn hvað sem tautar og raular.
Alvarlegast er þó að þessir flokkar virð-
ast ætla að hundsa kröfu nær 4000 Akur-
eyringa um að miðbæjarskipulagið verði
lagt í dóm bæjarbúa.
Sigrún Björk Jakobsdóttir sagði þetta
hreint út. Og rökin, jú það er ekki tíma-
bært því að ekki verður ráðist í fram-
kvæmdir næstu 5, 10 eða 15 árin. Svo voru
ekki liðnar nema 5 mínútur þegar hún
bætti við: En við ætlum að byrja fram-
kvæmdir í miðbænum á næsta ári.
Var einhver að tala um íbúalýðræði?
Hvað munar okkur um milljarð?
Og hvað um peningahliðina. Hvorugur
fulltrúi meirihlutans þóttist hafa hugmynd
um hvað dæmið væri búið að kosta hing-
að til. Hugsið ykkur! Þó er eflaust um að
ræða tugi milljóna en hvað er það á milli
vina? Og þetta gáleysi með fjármuni okkar
heldur áfram. Heila klabbið á að kosta
okkur 858 milljónir, segir meirihlutinn, en
reiknilist hans er dregin í efa, sumir segja
töluna miklu hærri.
Og hugsið ykkur; hvorki Samfylkingar-
né Sjálfstæðismenn láta svo lítið að minn-
ast á litlar 600 milljónir sem er áætlaður
kostnaður við hafnarmannvirki tillögunn-
ar. Sú tala kemur okkur víst ekki við því
að Höfnin á að borga!
Og til að bíta höfuðið af skömminni
er rætt um að bærinn kaupi bílastæði í
væntanlegum kjöllurum. Verðið? Mönn-
um ber ekki saman um það en eitt er víst,
það hleypur ekki á tugum milljóna heldur
hundruðum. En þetta kemur okkur heldur
ekki við.
Er furða þótt maður sé reiður?
Af hverju ertu svona reiður, Jón?
Jón Hjaltason
Sagnfræðingur
Skipulags-
mál
Algjörlega vanhæfur
Ein af ástæðunum fyrir því að
bankarnir voru ekki teknir föstum
tökum fyrir hrun, var djúp tortryggni
milli ráðherra Samfylkingarinnar og
Davíðs Oddssonar seðlabankastjóra.
Þetta kemur skýrt fram í skýrslu
rannsóknarnefndar Alþingis. Sam-
fylkingu var áfram um að Davíð
viki úr embætti og þrýsti mjög
á Geir H. Haarde í þeim efnum.
Þetta er athyglisvert í ljósi þess
að framámenn í Samfylk-
ingunni fundu því bara
alls ekkert til foráttu að
Davíð fór í Seðlabank-
ann haustið 2005.
Mjög hæfur
Össur Skarphéðinsson sagðist þá
meðal annars hafa fundið á Davíð að
hann væri „saddur pólitískra lífdaga“.
Margir myndu eflaust agnúast út í
að hann færi í Seðlabankann,
bætti hann við, en erfitt
væri „að halda því fram
að maður sem hefur
stýrt efnahagsmálum
þjóðarinnar í þrettán ár
sé ekki hæfur til að
vera seðla-
banka-
stjóri“.
Góðir meðmælendur?
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir sagði
ekki í anda Davíðs að fara í Seðla-
bankann. „Það er samt enginn vafi
á því að hann er mjög hæfur til
að setjast í bankastjórastólinn
hafandi tekið þátt í að stjórna
efnahagsmálunum hér um
langt skeið.“ Nokkrum árum
síðar voru Össur og Ingibjörg
komin á þá skoðun að Davíð
væri hvorki hæfur né saddur
pólitískra lífdaga. Það eru
trauðla góð meðmæli
með meðmælum
þeirra.
bergsteinn@frettabladid.isÞ
rír þingmenn hafa nú brugðizt við niðurstöðum rannsókn-
arskýrslu Alþingis með því að segja af sér embættum eða
fara tímabundið í leyfi frá þingstörfum. Björgvin G. Sig-
urðsson, fyrrverandi viðskiptaráðherra, er í skýrslunni
talinn hafa sýnt af sér vanrækslu, ásamt tveimur öðrum
ráðherrum. Hann fer í tímabundið leyfi á meðan þingmannanefnd
ákveður hvernig bregðast skuli við skýrslunni, meðal annars
hvort kalla skuli landsdóm saman til að fjalla um mál ráðherr-
anna þriggja. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir hefur sagt af sér
varaformennsku í Sjálfstæðis-
flokknum og víkur sömuleiðis
af þingi á meðan nefndin kemst
að niðurstöðu. Hún viðurkennir
að trúverðugleiki sinn hafi beðið
hnekki vegna hárra lántakna
eiginmanns hennar fyrir kaup-
um á hlutabréfum í Kaupþingi
þegar flugið var mest á mönnum
í bankakerfinu. Loks hefur Illugi Gunnarsson, þingflokksformaður
Sjálfstæðisflokksins, tekið sér frí á meðan sérstakur saksóknari
rannsakar hvernig staðið var að málum í Sjóði 9 hjá Glitni, þar sem
Illugi sat í stjórn.
Allt hefur þetta fólk brugðizt við niðurstöðum skýrslunnar og
axlað ábyrgð. Það hefur tekið rétta ákvörðun.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, fyrrverandi formaður Samfylking-
arinnar, sem áður hafði vísað ábyrgðinni frá sér, breytti um kúrs
um helgina og viðurkenndi á flokksstjórnarfundi að hafa brugðizt
sjálfri sér, flokknum og kjósendum. Ingibjörg er ekki lengur í neinu
embætti sem hún getur sagt af sér eða farið í leyfi, en hún hefur
viðurkennt ábyrgð sína og að hafa gert mistök.
Sama er því miður ekki unnt að segja um marga aðra, sem eru
gagnrýndir harðlega í rannsóknarskýrslunni. Aðrir fyrrverandi
ráðherrar, sem sakaðir eru um vanrækslu, hafa ekki séð ástæðu til
að biðjast afsökunar. Ekki heldur fjórir embættismenn, sem taldir
voru hafa sýnt vanrækslu í starfi. Enginn þessara manna er lengur
í embætti. En þeir gætu beðizt afsökunar fyrir því.
Enn heyrist lítið frá fyrrverandi bankastjórnendum og útrásar-
víkingum. Sá eini, sem hefur beðizt afsökunar, er Björgólfur Thor
Björgólfsson, fyrrverandi aðaleigandi í Landsbankanum, Straumi
og fleiri fyrirtækjum. Viðbrögðin við afsökunarbeiðni hans voru
að mörgu leyti ómakleg. Það er ekki við því að búast að menn, sem
geta átt yfir höfði sér ákærur og málsóknir, viðurkenni lögbrot nema
þá fyrir dómstólum. Það verður sömuleiðis dómstólanna að ákveða
hvort þeir eigi að skila peningum, sem þeir hafi fengið með óeðli-
legum hætti eða borga skaðabætur. Ef þeir, sem biðjast afsökunar,
fá bara yfir sig fúkyrðaflaum í stað þess að fólk meti við þá að
þeir viðurkenni að þeir hafi breytt rangt, er það öðrum gerendum í
bankahruninu lítil hvatning að stíga fram og játa mistök sín.
Það er mikilvægt að þeir, sem brutu lög í aðdraganda bankahruns-
ins, verði látnir sæta afleiðingunum. En íslenzkt samfélag getur
ekki byrjað að horfa fram á veginn nema þjóðin fyrirgefi þeim,
sem steyptu fjármálakerfi landsins í glötun. Fyrsta skrefið er að
þeir biðjist fyrirgefningar.
Hvað þarf til að við getum horft fram á veginn?
Afsagnir og
afsökunarbeiðnir
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN