Fréttablaðið - 29.04.2010, Blaðsíða 11

FIMMTUDAGUR 29. apríl 2010 11
FRÉTTASKÝRING: Framtíð iðnaðarmálagjalds til skoðunar eftir dóm Mannréttindadómstólsins
Forsætisráðherra telur
ólíklegt að ríkið hætti inn-
heimtu annarra gjalda en
iðnaðarmálagjalds vegna
dóms Mannréttindadóm-
stóls Evrópu í Strassborg.
Jóhanna Sigurðardóttir sagði í svari
við fyrirspurn Péturs H. Blöndal að
þrír ráðherrar séu nú að meta áhrif
dómsins og nauðsynleg viðbrögð
ríkisins. Hún teldi ólíklegt að fyrir-
tæki muni geta fengið iðnaðarmála-
gjaldið endurgreitt, jafnvel þótt það
verði afnumið í kjölfar þessa dóms:
„Það er auðvitað ljóst að ríkisstjórn-
in þarf að fara mjög vandlega yfir
þessa niðurstöðu,“ sagði hún.
Iðnaðarmálagjald hefur lengi
verið umdeilt. Það hefur verið lagt
á frá árinu 1975 og er 0,08 prósent
af veltu iðnfyrirtækja. Gjaldið er
eins og hver annar skattur á iðnað-
inn en ríkið ráðstafar því til Sam-
taka iðnaðarins (SI), hagsmunasam-
taka sem hafa að markmiði að hafa
áhrif á stefnu stjórnvalda. Samtökin
eiga að nýta gjaldið til að efla iðnað
og iðnþróun í landinu. SI fær um
420 milljónir króna á ári í tekjur af
gjaldinu, auk þess sem félagar sam-
takanna greiða af frjálsum vilja 122
milljónir króna í félagsgjöld. Iðn-
aðarmálajaldið stendur því undir
lunganum af starfsemi SI.
Vörður Ólafsson húsasmíðameist-
ari barðist gegn þessari gjaldtöku
fyrir íslenskum dómstólum og hafði
sigur í Strassborg. Fleiri hafa mælt
gegn gjaldinu á öðrum vígstöðv-
um, til dæmis Pétur H. Blöndal
alþingismaður. Hann hefur tvívegis
lagt fram frumvarp um afnám þess
á undanförnum fimm árum. Þau
frumvörp urðu þó ekki að lögum
enda mættu þau andstæðu öflugra
hagsmunasamtaka. Auk Samtaka
iðnaðarins lögðust Samtök atvinnu-
lífsins og Bændasamtökin gegn
málinu.
Bændasamtökin fá einnig félags-
gjöld innheimt af ríkistekjum.
Bændur að greiða 1,2 prósent af
heildartekjum sínum í svokallað
búnaðargjald, óháð afkomu sinni og
nettótekjum. Gjaldið skilar um 320
milljóna króna tekjum þetta árið,
samkvæmt fjárlögum. Hluti þess
rennur í Bjargráðasjóð. Hluti gjalds-
ins rennur svo eftir flóknum reglum
til Bændasamtakanna og landshluta
og búgreinasamtaka bænda.
LÍÚ og Landssamband smábáta-
sjómanna fá einnig hvort um sig
um 40 milljónir króna af aflaverð-
mæti íslenskra skipa. Sú gjaldtaka
byggist á 23 ára gömlum lögum. LÍÚ
segist vilja afnema lögin en smá-
bátasjómenn eru hlynntir óbreyttu
fyrirkomulagi.
Framtíð þessara gjalda allra barst
í tal í umræðum Jóhönnu og Péturs
Blöndal á Alþingi í gær og þar voru
líka nefnd til sögu 1 prósents gjald
af tölvum, sem rennur til STEFs,
og skyldugreiðslur til stéttarfélaga
opinberra starfsmanna.
Jóhanna lofaði þar að beita sér
fyrir að þessi mál yrðu skoðuð í
samhengi en sagðist sjálf ekki telja
að jafna mætti þeim saman við iðn-
aðarmálagjaldið sem Mannréttinda-
dómstóllinn telur brjóta gegn félaga-
frelsi. peturg@frettabladid.is
Ólíklegt að önnur gjöld verði afnumin, segir Jóhanna
BÚNAÐARGJALD Bændur greiða 1,2 prósent af heildartekjum í búnaðargjald. Hluti
fer í Bjargráðasjóð sem á að bæta tjón eftir gosið í Eyjafjallajökli. Hluti gjaldsins
rennur til samtaka í landbúnaðinum. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Ég skora á forsætis-
ráðherra að standa
vörð um mannréttindin og
taka þessi gjöld öll til skoðun-
ar með opnum hug.
PÉTUR BLÖNDAL,
ALÞINGISMAÐUR