Fréttablaðið - 29.04.2010, Blaðsíða 23

FIMMTUDAGUR 29. apríl 2010 23
Fríkirkjuvegur 11 er perla í hjarta miðborgarinnar. Áratug-
um saman hefur húsið þjónað reyk-
vískum börnum. Þegar meirihluti
Sjálfstæðisflokks og Framsóknar-
flokks ákvað haustið 2006 að selja
Björgólfi Thor Björgólfssyni húsið
lögðust borgarfulltrúar VG gegn
því, enda dýrmætur hluti úr sögu
barnanna í borginni. Húsið hefur
hýst íþrótta- og tómstundasvið um
langt skeið en þar á undan voru
þar haldin ýmiss konar námskeið
og starfsemi í þágu almennings og
með sérstakri áherslu á börn.
Borgarfulltrúar VG lögðu til að
húsið yrði áfram í eigu borgarinn-
ar og gert að barnamenningarhúsi.
Þessi hugmynd er ekki úr lausu lofti
gripin því að fjöldi fólks hefur talað
fyrir sérstakri stofnun sem ætlað
væri að standa vörð um barna-
menningu á Íslandi. Samtök um
barnamenningarstofnun hafa unnið
vandaða vinnu, kynnt sér starfsemi
sambærilegra húsa í nágrannalönd-
unum. Sú vinna lögð til grunvallar
þegar VG flutti tillöguna í borgar-
stjórn haustið 2006.
Tillagan var felld. Húsið var selt
og hefur staðið autt síðan, þrátt
fyrir háleit markmið. Undanfarnar
tvær vikur hefur þó heldur betur
lifnað yfir húsinu, enda var því
breytt í ævintýrahöll í tilefni barna-
menningarhátíðar í Reykjavík.
Ævintýrahöllin var stórkostleg í
alla staði og hafa í kjölfarið aftur
sprottið upp hugmyndir um nýtingu
hússins í þágu barna.
Við vinstri græn stöndum enn
föst á þeirri skoðun að húsið við Frí-
kirkjuveg 11 eigi að þjóna almenn-
ingi. Húsið er enn til staðar og á sér
sögu sem bætir upp þau dapurlegu
þrjú ár sem nú eru liðin frá sölunni.
Þetta hús er kjörið til að nýta í þágu
barna í Reykjavíkurborg og borg-
arfulltrúar vinstri grænna munu
gera allt sem í þeirra valdi stendur
til að það nái fram að ganga – hér
eftir sem hingað til.
Barnamenningarhús
Nefndin
stóðst prófið
Á fundi með rannsóknar-nefnd Alþingis í janúar
2009 lýsti ég þeirri skoðun
fyrir nefndinni, að hlutverk
hennar væri að svipta gagn-
særri hulunni af því, sem
allir vissu. Ég brýndi fyrir
nefndinni, að í útlöndum væri
vandlega fylgzt með störfum
hennar, þar eð ríkir erlend-
ir hagsmunir væru bundnir
við, að nefndin skilaði trúverð-
ugri skýrslu. Hvaða hagsmun-
ir? Erlendir lánardrottnar og
sparifjáreigendur biðu mik-
inn skaða við bankahrunið,
auk þess sem aðrar þjóðir hafa
eftir hrun lánað Íslendingum
mikið fé í gegnum Alþjóða-
gjaldeyrissjóðinn til að koma
landinu yfir erfiðasta hjallann.
Nefndin stóðst prófið.
Skýrsla nefndarinnar er ekki
hvítþvottur eins og margir
óttuðust, úr því að stjórnvöld
þvertóku fyrir að fela óháðum
erlendum mönnum rannsókn
hrunsins og girða þannig fyrir
grunsemdir um hlutdrægni.
Skýrslan er vandleg greinar-
gerð um ábyrgð bankanna og
stjórnvalda á bankahruninu.
Höfundar skýrslunnar taka í
öllum aðalatriðum undir gagn-
rýni mína og margra annarra á
ríkisstjórnina og Seðlabankann
fyrir hrun. Skýrslan er þungur
áfellisdómur yfir gamla banka-
kerfinu og stjórnkerfinu. Hún
lýsir gerspilltu og getulausu
stjórnkerfi, sem hegðaði sér
eins og hundur í bandi auð-
mannanna.
Engin viðbúnaðaráætlun
Í skýrslunni segir svo (1. bindi,
bls. 39-41): „… í ríkisstjórn
Íslands var allt fram að falli
bankanna lítið rætt um stöðu
bankanna og lausafjárkrepp-
una sem hófst undir lok sum-
ars 2007. … Þegar ráðherrar
hugðust bæta ímynd íslenska
bankakerfisins með þátttöku
í opinberri umræðu, einkum
erlendis, var það gert án þess
að lagt væri mat á fjárhags-
legan styrk ríkisins til þess að
koma bönkunum til aðstoðar og
án þess að fyrir lægju upplýs-
ingar um kostnað við hugsan-
legt fjármálaáfall. … þegar á
hólminn var komið og bank-
arnir riðuðu til falls var ekki
fyrir hendi sameiginleg við-
búnaðaráætlun stjórnvalda.
Sárlega þurfti þá á henni að
halda. … Í bréfi Stefans Ing-
ves, seðlabankastjóra Svíþjóð-
ar, … kemur fram sú skoðun
hans að óskýrt eignarhald
ásamt örum vexti á efnahags-
reikningi bankanna hafi leitt
til hættuástands sem íslensk
stjórnvöld hafi hvorki virst
átta sig á né fyllilega skil-
ið hvernig mætti mæta.“
Þessi skoðun sænska seðla-
bankastjórans á skilnings-
leysi íslenzkra stjórnvalda var
algeng meðal erlendra seðla-
bankastjóra.
Fram kemur í skýrslunni
(2. bindi, bls. 200-201), að tíu
alþingismenn, þar af sjö þing-
menn Sjálfstæðisflokksins,
reyndust hver um sig skulda
bönkunum 100 milljónir króna
eða meira, einkum vegna hluta-
bréfakaupa. Þessir tíu þing-
menn skulduðu bönkunum 830
milljónir króna hver að jafnaði.
Að auki þágu stjórnmálaflokk-
arnir og einstakir frambjóð-
endur þeirra mikið fé af bönk-
unum og tengdum aðilum fyrir
hrun. Bankarnir keyptu sér
frið til að fara sínu fram.
Vistmennirnir taka völdin
Skýrslan lýsir Seðlabankan-
um eins og vitlausraspítala,
þar sem vistmennirnir hafa
tekið völdin. Tveir helztu hag-
fræðingar bankans vitna um
„enn eitt ruglið … algjörlega
stjórnlaust“ (1. bindi, bls. 161-
162). Hvergi kemur fram, að
hagfræðingarnir hafi hugleitt
að hætta störfum í mótmæla-
skyni. Ekki virðast þeir heldur
hafa hugleitt að hætta störf-
um á fyrri tíð vegna skipunar
óhæfra manna í bankastjórn-
ina. Fyrir kom, að hagfræðing-
ar bankans báðu mig að hreyfa
mótmælum. Embættiskerfi,
þar sem enginn þorir að standa
upp, hvað sem á dynur, getur
ekki gert fullt gagn, að ekki
sé meira sagt. Háskólamenn
dönsuðu einnig of margir með
bönkunum og stjórnvöldum,
sumir gegn greiðslu eða hlunn-
indum, og gengu með því móti
á svig við almennt velsæmi
með þjónkun við þrönga sér-
hagsmuni. Háskólarnir þurfa
að herða og virða siðareglur
sínar til að reyna að reisa
skorður við slíkri háttsemi.
Á heildina litið er íslenzku
viðskiptasiðferði alvarlega
ábótavant. Viðskiptaráð taldi
Ísland standa Norðurlöndum
„framar á flestum sviðum“
skömmu fyrir hrun og held-
ur áfram að birta leiðbeining-
ar um hagstjórn eins og ekkert
hafi í skorizt. Skýrsla rann-
sóknarnefndarinnar segir
berum orðum, að bankarnir
hafi brotið lög (2. bindi, bls.
313) og þrír ráðherrar og fjórir
embættismenn hafi sýnt van-
rækslu (1. bindi, bls. 46). Lík-
legt virðist, að dómstólar þurfi
að fjalla um, hvort niðurstöður
skýrslunnar leiði til fangelsis-
dóma eða ekki. Verði stjórn-
endur bankanna, ráðherrar og
embættismenn dæmdir, getur
forseti Íslands náðað banka-
stjórnendur og embættismenn
samkvæmt heimild í stjórnar-
skrá, en ráðherra getur hann
þó ekki náðað nema með sam-
þykki Alþingis. Mér sýnist lík-
legt, að hvort heldur sýknu-
dómar eða sektardómar og
náðun myndu vekja úlfúð og
spilla fyrir nauðsynlegri end-
urnýjun og sátt í samfélaginu.
„Dagar linkindarinnar og
svika samábyrgðarinnar hljóta
að fara að styttast,“ sagði
Bjarni Benediktsson 1934.
Þorvaldur Gylfason
Prófessor
Í DAG
Skýrslan lýsir Seðlabankanum eins
og vitlausraspítala, þar sem vistmenn-
irnir hafa tekið völdin. Tveir helztu
hagfræðingar bankans vitna um „enn
eitt ruglið … algjörlega stjórnlaust“.
Fríkirkjuvegur 11
Sóley
Tómasdóttir
Oddviti VG í Reykjavík
Góð menntun
fyrir barnið þitt
Landakotsskóli er sjálfstætt starfandi grunnskóli fyrir 1. til 10. bekk ásamt deild
fimm ára barna. Fámennir bekkir og frábærir kennarar skila barninu þínu betri
menntun þar sem lögð er áhersla á góðan anda og vinalega framkomu. Auk þess
að starfa eftir aðalnámsskrá hefur Landakotsskóli tekið upp ýmsa nýbreytni í
skólastarfinu, m.a. með því að stórauka tungumálakennslu.
• Grunnskóli frá 5 ára bekk upp í 10. bekk
• Franska kennd frá 5 ára bekk
• Enska kennd frá 1. bekk og upp í 10. bekk
• Spænska kennd á unglingastigi
• Fleiri tímar í stærðfræði og íslensku
• Mikil áhersla lögð á tónlistar- og danskennslu
• Fáir nemendur í hverjum bekk
• Betri námsárangur
Allt þetta og meira til á ríkan þátt í frábærum námsárangri nemenda
„Ég set menntun og velferð barna minna í algjöran forgang í lífi mínu.
Ég vil að barnið mitt fái bestu skólagöngu sem völ er á.“
Páll Baldvin Baldvinsson foreldri
„Eftir að ég færði mig yfir í Landakotsskóla fór mér rosalega fram,
sérstakleg í stærðfræðinni, og ég komst í þann menntaskóli sem ég sóttist eftir“
Helgi Gunnar Ásmundarson fyrrverandi nemandi
Hafðu samband við skólastjóra í síma 510 8200 eða sendu tölvupóst á sigridurhja@landakotsskoli.is
Kynntu þér allt um Landakotsskóla á vefsíðu skólans www.landakotsskoli.is
Innritun stendur yfir