Fréttablaðið - 12.05.2010, Blaðsíða 12

12. maí 2010 MIÐVIKUDAGUR
BJÖRN ÞÓR SIGBJÖRNSSON
bjorn@frettabladid.is
Himnaför Jesú Krists er
minnst á uppstigningardag.
Dagurinn hefur lengi
verið haldin hátíðlegur,
allt frá 4. öld að því að talið er.
Uppstigningardagur er fimmtudagur
40 dögum eftir páska og frídagur á Íslandi.
Það er algengt að upprisunni og uppstigningunni
sér ruglað saman. Upprisan er hinsvegar á páskadag,
40 dögum á undan uppstigningunni. Uppstigning-
ardagur er einnig sérstakur kirkjudagur aldraðra í
kirkjum landsins en svo hefur verið síðan 1982.
Angan af
kaffi kemur
bragðlauk-
unum af stað
og ilmurinn
segir til um
ríkt bragðið
af BKI kaffi.
Helltu upp
á gott BKI
kaffi.
BKI Classic
Bjóddu ömmu og afa upp á ljúffengt BKI kaffi
eftir hátíðarstund dagsins. Svart, með sykri, með
sykri og mjólk eða með kandís. Gríptu tækifærið,
fáðu þér BKI kaffi.
Það er kominn tími fyrir BKI kaffi.
Uppstigningardagur er á morgun.
Fagnaðu
uppstigningardegi
með BKI kaffi
Uppstigningardagur er á morgun
Kauptu BKI fyrir
uppstigningardaginn
Sérvaldar baunir frá
þekktustu kaffisvæðum
heimsins tryggja hið
mjúka bragð, lokkandi
ilminn og fersklegt
eftirbragðið.
BKI Extra
Snöggristað við háan hita.
Þannig næst fram ríkara
kaffibragð við fyrsta sopa
en léttur og mjúkur keimur
fylgir á eftir.
Óskar Hrafn Þorvalds-
son hætti sem fréttastjóri
Stöðvar 2 í gær eftir að
hafa dregið til baka, og
beðist afsökunar á, frétt
um fjóra athafnamenn.
Þú segir upp vegna rangrar fréttar
sem birtist fyrir heilum tíu mán-
uðum. Á þeim tíma sem liðinn er
kröfðust hlutaðeigendur leiðrétt-
inga og afsökunarbeiðna, yfirlýs-
ingar banka og þrotabúa gengu í
berhögg við fréttina og að lokum
fóru mennirnir með málið fyrir
dóm. Hvað varð til þess að þú
baðst afsökunar og tókst í fram-
haldinu pokann þinn núna?
„Það er ekki svo langt síðan að
það kom í ljós að heimildarmaður
okkar mátti ekki bera vitni einsam-
all fyrir dómi og það var borin von
að draga hann inn í dómsal fyrir
framan alla. Eðlilega nýtur hann
trúnaðar þannig að þegar það var
ljóst að við stæðum berskjaldaðir
fórum við að hugsa þetta á annan
hátt en við höfðum gert og fórum
að leita mögulegra sátta.
Fyrst var ég algjörlega sann-
færður um að fréttin væri rétt og
var ekki tilbúinn til að leiðrétta
hana. Síðar benti margt til þess að
þetta væri ekki rétt en mér fannst
ég verða að vera sáttur við það í
hjartanu að leiðrétta þetta. Það
var ekki fyrr en ég stóð uppi með
vatnsbyssu á leið inn í Bagdad –
algjörlega varnarlaus fyrir dóm-
stólum – að ég sagði; gott og vel,
ég viðurkenni mistök og leiðrétti
þetta. Það er ekkert að því að leið-
rétta sig, allir gera mistök. Fréttin
var ekki sett fram af illum hvötum
eða til að koma höggi á þessa fjóra
einstaklinga.
Þetta er sem sagt ástæða tíma-
setningarinnar. Þó það hljómi
skringilega að láta tíu mánuði líða
eru ástæður fyrir því.“
Hefði málið litið öðru vísi út ef
heimildarmaðurinn hefði fengið
að bera vitni í einrúmi?
„Það hefur ekkert upp á sig að tala
um það núna. Fréttin hefur verið
leiðrétt og beðist hefur verið afsök-
unar og það væri dónaskapur við
umfjöllunarefnin að velta vöngum
um hvort heimildarmaðurinn hefði
breytt öllu.“
Afsökunarbeiðnin var flutt á mánu-
dagskvöldið en hvenær tókstu um
hana ákvörðun?
„Það var nokkurra vikna ferli að
vinna að yfirlýsingu sem allir
gætu fellt sig við, bæði fréttastof-
an og hlutaðeigandi aðilar.“
Þannig að yfirlýsingin er unnin í
samráði við þessa fjóra menn?
„Já.“
Kom ekki til greina af þinni hálfu
að biðjast bara afsökunar en halda
áfram störfum?
„Jú, á einhverjum tímapunkti. Ég
hef hugsað um þetta mál alveg frá
því að við fengum þessi harkalegu
viðbrögð við fréttinni. Þá hugsaði
ég að annaðhvort væri þetta rangt
eða að mennirnir væru bíræfn-
ari en andskotinn. Í framhaldinu
hugsaði ég: Hvað ef fréttin er nú
röng og ég þarf að leiðrétta hana
og biðjast afsökunar? Hver er þá
staðan?
Einhverjir segja að þetta sé
dramatísk ákvörðun og það hefði
verið nóg að birta þetta. Ég ber
virðingu fyrir þeim skoðunum en
í hjartanu fannst mér rétt að gera
það sem ég gerði.“
Þrýstu eigendur eða stjórnendur
fyrirtækisins á þig að hætta?
„Nei. Þetta var alfarið mín ákvörð-
un.“
Sama dag og beðist er afsökunar
birtist frétt um kyrrsetningu eigna
Jóns Ásgeirs Jóhannessonar, eig-
anda 365. Morguninn eftir segir þú
upp. Hafði sú frétt og hugsanlega
viðbrögð við henni áhrif á ákvörð-
un þína um starfslok?
„Nei. Við erum búnir að skrifa 180
fréttir um Jón Ásgeir og þær hafa
fallið misjafnlega vel í kramið án
þess að það haldi fyrir mér vöku.
Það var helber tilviljun að þetta
kom upp sama dag. Við höfðum
alltaf litið þannig á að frétt er frétt
burtséð frá því hver á í hlut, stjórn-
arformaður fyrirtækisins, eigandi
þess eða hver sem er. Enginn nýtur
sérréttinda.“
Eins og þú segir hafið þið flutt
margar fréttir af Jóni Ásgeiri og ég
þykist vita að hann hafi ekki allt-
af verið ánægður. Hefur hann látið
skoðanir sínar í ljós við þig?
„Jájá, hann hefur gert það og í
grunninn er það eðlilegt því að á
sama tíma og hann er eigandi þá er
hann umfjöllunarefni. Sem slíkur
hefur hann, eins og aðrir, rétt til
að hringja í mig og garga og láta
öllum illum látum. Hann hefur
verið ósáttur við margar fréttir
sem við höfum flutt.“
Og komið til árekstra milli ykkar?
„Það er sennilega full dramatískt
orð. En menn hafa skipst á skoðun-
um, það hefur gerst fyrir opnum
tjöldum. En ég endurtek að það
er hans réttur. Hann hefur, sem
umfjöllunarefni, rétt til að taka
hárblásarann í símann eða gera
það sem hann vill.“
Kom einhvern tíma til álita hjá þér
að hætta vegna samskipta við Jón
Ásgeir?
„Nei, það hvarflaði aldrei að
mér.“
Bárust þér í fréttastjóratíð þinni
formleg eða óformleg skilaboð um
að þú ættir að hegða þér með ein-
hverjum tilteknum hætti gagnvart
Jóni Ásgeiri og hans málum?
„Nei, ég fékk aldrei slík skilaboð
né reyndu menn að stoppa fréttir.
Hins vegar voru settar siðareglur
á 365 á síðasta ári sem yfirstjórn
og eigendur félagsins sömdu og
mér var oft bent á að ég væri ekki
að fara í einu og öllu eftir þeim. En
þetta er túlkunaratriði. Ef þessar
reglur eru túlkaðar mjög þröngt
er í raun ekki hægt að fjalla um
nokkurn mann. Ari Edwald [for-
stjóri 365] hafði skoðanir á þessu
Straumsmáli og lét þær í ljós en
skipti sér aldrei af því hvernig
við tókum á því. Hann virti sjálf-
stæði fréttastofunnar. Það var ég
sem tók allar ákvarðanir í málinu,
hvort heldur sem var um birting-
una, að leiðrétta þetta ekki, leita
sátta, birta svo leiðréttingu og
segja upp.“
Hvað finnst þér um að Jón Ásgeir
skuli eiga fjölmiðla?
„Ég held að það sé óheppilegt fyrir
mann, sem stendur í málaferlum
eða er í rannsókn hjá nánast öllum
nema Lánasjóði íslenskra náms-
manna, að eiga fjölmiðla.
Fjölmiðill er náttúrulega bara
fyrirtæki og þegar í hlut á maður
eins og Jón sem hefur bara þurft
að smella fingrum svo allir sitji
og standi eins og honum hentar
þá hlýtur að vera óþægilegt fyrir
hann að að eiga fyrirtæki þar sem
verið er að níða af honum skóinn.
Hann telur sig beittan óréttlæti
en getur ekkert gert. Ég skil hann
og hef oft hugsað hversu galið það
er að eiga fyrirtæki og í því vinni
einhver gaur sem er að svíða þig
þrisvar í viku. Ég hef meðaumk-
un með því. Þetta er fáránleg staða
bæði fyrir hann og okkur. Við
erum að fjalla á neikvæðan hátt
um eiganda okkar.“
Hefðu fjölmiðlalögin betur gengið
í gegn 2004?
„Ég veit það svo sem ekki en það
er klárt mál að fjölmiðlar þurftu
peninga til að lifa af og Jón var til-
búinn til að setja í þetta peninga.
Fréttablaðið, sem er mjög dýrt í
rekstri og með mikinn fastakostn-
að, þurfti mjög sterka eigendur
þegar það var að ná sér á strik og
komast á þann stall sem það er á
í dag. Núna er Fréttablaðið sjálf-
bært.
Hin útópíska hugmynd um litla
hluthafa sem eru tilbúnir að borga
með stórum fjölmiðli er falleg en
ég er ekki viss um að hún sé raun-
hæf. Hversu margir geta keypt
365? Eða Árvakur?
Frumvarpið hafði örugglega ein-
hverja kosti og í grunninn skil ég
hvað Davíð [Oddsson] var að hugsa.
Þetta var falleg hugmynd, svona
svipað og skóli án aðgreiningar,
en virkar ekki í raunveruleikan-
um. Hver gat átt fjölmiðlana þegar
skórinn kreppti að? Voru það ekki
bara auðmennirnir? Það komu alla
vega ekki margir fram sem voru
tilbúnir til að tapa 100 milljónum.
Fáum er sama um slíkt tap.“
Hvað tekur við hjá þér?
„Bara HM. Eða að vera með fjöl-
skyldunni. Það hefur setið á hak-
anum að sinna börnum og konu og
ágætt að maður fari að standa sig
í því hlutverki.“
Gerði mistök og fer
FRÉTTAVIÐTAL: Óskar Hrafn Þorvaldsson, fyrrv. fréttastjóri Stöðvar 2
ÓSKAR HRAFN Gegndi starfi fréttastjóra Stöðvar 2 í 20 mánuði. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Í fréttinni sem nú hefur verið dregin til baka var fullyrt að fjórir auðmenn;
Björgólfsfeðgar, Karl Wernersson og Magnús Þorsteinsson, hefðu, eftir
að tilkynnt var um þjóðnýtingu Glitnis, flutt samtals á þrettánda milljarð
króna af reikningum sínum hjá Straumi yfir í erlend skattaskjól. Fréttin
var flutt í júní í fyrra. Strax í kjölfar birtingarinnar gáfu fjórmenningarnir út
yfirlýsingar um að fréttin væri uppspuni og kröfðust leiðréttingar. Stöð 2
stóð við fréttina. Í kjölfarið höfðuðu þeir meiðyrðamál og kröfðust einnar
milljónar hver í bætur. Ósk fréttastofunnar um að fá að leiða heimild-
armann sinn fyrir dóm án þess að nafn hans yrði opinberað öðrum en
dómaranum var hafnað.
Fréttin sem dregin var til baka