Fréttablaðið - 21.05.2010, Blaðsíða 20

21. maí 2010 FÖSTUDAGUR
Þeir eru margir, lærdómarnir af hruni íslensku bankanna haust-
ið 2008. Einn lærdómurinn snýr
að fjármálastöðugleika. Allmarg-
ar stofnanir innan stjórnkerfis-
ins bára ábyrgð á ákveðnum þátt-
um fjármálastöðugleikans. Á ytra
borði leit út fyrir að hér á landi
væri verið að nota bestu þekkingu
til að tryggja stöðugleika fjármála-
kerfisins. En stjórnvöld höfðu svo
takmarkaða trú á eigin viðbúnaði
að þau drógu Ísland út úr samnorr-
ænni æfingu á viðbúnaði við fjár-
málaáföllum, líklega til að komast
hjá því að afhjúpa hversu ber-
skjaldað fjármálakerfið íslenska
í raun var gagnvart áföllum. Af
þessu má læra að áætlanir á papp-
ír og stefnumið í yfirlýsingum
duga skammt þegar á reynir hafi
áætlunum og yfirlýsingum ekki
verið fylgt eftir með aðgerðum og
undirbúningi.
Eldgosið í Eyjafjallajökli er
okkur svipuð áminning og fall
íslenska bankakerfisins. Í fyrsta
lagi kemur í ljós að Almannavarn-
ir hafa staðið sig frábærlega. Eld-
gosið kennir okkur að þar á bæ
hafi menn tekið verefni sitt alvar-
lega og gert þær ráðstafanir sem
þurfti til að takast á við ólíklegustu
kringumstæður. Öskufallið frá
eldstöðinni ógnar nú framleiðslu
landbúnaðar á frjósamasta hluta
landsins. Þá vaknar spurning um
fæðuöryggi Íslendinga. Þannig er
að á Íslandi er rekið eitt dýrasta
landbúnaðarkerfi í heimi. Skatt-
greiðendur greiða yfir 10 millj-
arða króna í beina styrki til fram-
leiðenda landbúnaðarvarnings auk
þess sem þeir njóta óbeinna styrkja
í formi umfangsmikillar innflutn-
ingsverndar. Stjórnmálamenn
og talsmenn bænda segja að með
þessum greiðslum séu Íslendingar
að borga fyrir örugga afhendingu
matvæla í ótryggum heimi. Ösku-
gosið í Eyjafjallajökli hefur nú gert
þær röksemdir að engu. Eldgos í
eldstöð sem fáir aðrir en jarðfræð-
ingar höfðu gefið gaum er í þann
mund að þurrka út rekstrargrund-
völl þess landbúnaðar sem rekinn
er við bestu náttúrulegar aðstæður
á Íslandi. Standi vilji stjórnvalda
til að tryggja aðdrætti matvæla
til mannfjöldans á Íslandi virðist,
í bili að minnsta kosti, öruggara að
leita á önnur mið en til sveitanna í
kringum íslensku eldfjöllin.
Það vill einnig svo til að megin-
hluti raforkuframleiðslu á Íslandi
er á virku eldfjallasvæði. Sú sviðs-
mynd er ekki ómöguleg að eldgos
gæti sett raforkukerfi landsins á
hliðina með ófyrirséðum afleið-
ingum fyrir útflutningsfram-
leiðslu í landinu. Við erum að vísu
svo vel sett að verði stór raforku-
ver úr leik má taka stór iðjuver úr
rekstri til að mæta því. Eldgosið
í Eyjafjallajökli er engu að síður
þörf áminning um að endurmeta
þurfi kosti og galla þess að tengja
raforkukerfi landsins við raforku-
kerfi Evrópu með sæstreng.
Tenging Íslands við orku-
kerfi Evrópu er dýr framkvæmd
og krefst undirbúnings og fyr-
irhyggju. Bætt matvælaöryggi
er hins vegar ódýr framkvæmd
því það fengist líklega með því
að draga úr landbúnaðarstyrkj-
um og flytja inn ódýrari vörur til
landsins. Þar er ekki eftir neinu
að bíða.
Fjármálastöðugleiki, matvæla-
öryggi og afhending raforku
Þegar ég hitti íbúa í öllum hverfum borgarinnar á fund-
um mínum með borgarbúum
í borgarstjóratíð minni, vorið
2008, fór ekkert á milli mála að
það sem lá á hjarta íbúanna næst
var öryggið og mannlífið í hverf-
unum. Þar bar hæst umferðarör-
yggið og slysavarnirnar í nær-
umhverfi þeirra. Ég hófst strax
handa við úrbætur í þessum
málum, þó að borgarstjórnar-
flokkur Sjálfstæðisflokksins, hafi
í þessum málaflokki, sem öðrum,
dregið lappirnar.
Þannig var komið fyrir öflug-
um hraðahindrandi aðgerðum á
Háaleitisbraut, þegar um sumarið
2008 og ætlunin að halda slíkum
aðgerðum áfram á allri Háaleit-
isbrautinni og síðan á Bústaða-
vegi, Réttarholtsvegi, Stjörnu-
gróf, Hringbraut, Hofsvallagötu
og Suðurgötu, svo dæmi séu nefnd.
En aðgerðirnar stöðvuðust, jafn
skyndilega og þær hófust.
Hanna Birna Krisjánsdóttir vildi
verða borgarstjóri og myndaði
meirihluta með Framsóknarflokkn-
um bak við tjöldin og allar fyrir-
ætlanir um umferðaröryggisfram-
kvæmdir voru í snarhasti lagðar til
hliðar. Stöðug viðleitni mín og til-
löguflutningur um áframhaldandi
umferðaröryggisframkvæmdir í
hverfum borgarinnar hefur síðan
verið stöðvuð hvað eftir annað af
meirihluta Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks. Til viðbótar
þessu eru nú uppi fyrirætlanir um
að leyfa hækkun hámarkshraða úr
30 km upp í 40 km víða í hverfum
borgarinnar sem í miðborginni.
Gönguleiðir barna í skóla eru þar
engin undantekning.
Ófrávíkjanleg krafa okkar í H-
listanum er sú að í miðborginni
sem og í öllum hverfum borgarinn-
ar sé ekki leyfður meiri ökuhraði
en 30 km. Hraðinn megi ekki vera
meiri nema tryggð séu mislæg
tengsl gangandi og akandi umferð-
ar. Börnum á leið í skóla eða ann-
arri leið um hverfið, þar sem þau
búa, á einfaldlega ekki að bjóða
upp á annað.
Þegar margsvikulir borgarfull-
trúar Sjálfstæðisflokksins koma
nú fram nokkrum dögum fyrir
kosningar og segjast vilja bæta
umferðaröryggið í borginni verð-
ur manni einfaldlega flökurt. Hví-
lík hræsni og tækifærismennska!
Atvinnustjórnmálamönnunum í
efstu sætum Sjálfstæðisflokks-
ins sem og hinna fjórflokkanna er
ekki treystandi.
Þess vegna er það brýn nauðsyn
að færa völdin úr höndum þeirra
til íbúanna í öllum hverfum borg-
arinnar. Það munum við fulltrúar
H-lista, framboðs um heiðarleika
og almannahagmuni, gera. Því
má treysta, því að á 20 ára borgar-
stjórnarferli mínum, hef ég ávallt
staðið við orð mín og hlýtt sann-
færingu minni. Það munum við
öll, fulltrúar H-listans gera, enda
erum við óháð styrkjum og fjár-
framlögum hagsmunaaðila, öfugt
við fjórflokkinn og fíflalátafram-
boð Æ-listans. Öryggi í umferðinni
er nefnilega dauðans alvara og
borgarbúar verða að styrkja for-
varnir og efla mannlífið í hverf-
unum með að kjósa þá til áhrifa,
sem starfa af alvöru og heiðarleika
í þágu almannahagsmuna.
Íbúalýðræði og umferðaröryggi
Afslátturinn er alfarið á kostnað MerkjaOutlet.
KORPUTORGI
TAX-
FREE
DAGAR
ALLAR VÖRUR VERSLUNARINNAR ÁN VSK.
Opið: Mán.-lau. 11 til 18
Sími 578 9400
LITTLE MISS BOLUM
NÝ SENDING
AF MYNDABOLUM
OG
UM HVÍTA-
SUNNUHELGINA
OPIÐ: FÖSTUDAG
OG LAUGARDAG
Efnahagsmál
Þórólfur
Matthíasson
prófessor í hagfræði við
Háskóla Íslands
Stjórnmálamenn og talsmenn bænda
segja að með þessum greiðslum séu
Íslendingar að borga fyrir örugga af-
hendingu matvæla í ótryggum heimi.
Borgarmál
Ólafur F.
Magnússon
oddviti H-Lista í
Reykjavík
Í helgarblaði Fréttablaðsins er hið ágætasta viðtal við færeysku
tónlistarkonuna Eivöru. Þar segir
í niðurlagi: „Komið hefur fram í
fjölmiðlum að tónlistarbloggar-
inn Jens Guð sé að skrifa ævisögu
Eivarar. Hún kannast við málið en
hefur ekkert heyrt í Jens vegna
bókarinnar.
„Eins lengi og maður má lesa
þetta áður og vera með í þessu þá
er þetta fínt. Ég er kannski pínu-
lítið stressuð ef það kemur eitt-
hvað út sem ég er ekki sátt við,“
segir hún. „Hann er búinn að tala
við fólk sem þekkir mig en er ekki
búinn að tala við mig.“
Þetta hljómar dálítið eins og
bókin sé skrifuð að Eivöru for-
spurðri; að hún hafi aðeins frétt
af vinnslu bókarinnar úti í bæ.
Þannig er það ekki. Það kæmi
aldrei til greina af minni hálfu
að skrifa bók um Eivöru í óþökk
hennar. Vinna við bókina hófst
ekki fyrr en ég var kominn með
grænt ljós á það frá Eivöru. Hins
vegar fjallar bókin UM Eivöru
en byggist ekki á einu löngu við-
tali við hana. Þess vegna hef ég
tekið viðtöl við ættingja og æsku-
vini Eivarar. En ekkert viðtal við
hana. Það er því rétt eftir Eivöru
haft; að ég sé búinn að tala við fólk
sem þekkir hana en ekki búinn að
tala við hana sjálfa. Engu að síður
hefur Eivör verið upplýst um
gang mála. Þegar texti bókarinn-
ar hefur smollið saman mun Eivör
lesa hann yfir, fylla upp í eyður,
bæta við og ganga úr skugga um
að allt sé eins og best verður á
kosið. Það verður ekkert í bókinni
annað en það sem Eivör er 100%
sátt við.
Annað – en þó þessu skylt:
Eivöru þykir bók um sig vera
ótímabær. Í Færeyjum eru einung-
is skrifaðar ævisögur um gengn-
ar hetjur. Eivöru þykir þess vegna
skrýtið að verið sé að skrifa bók
um hana, 26 ára og rétt að hefja
sinn tónlistarferil fyrir alvöru.
Á móti kemur að ég nálgast sex-
tugsaldur. Er að auki nýbúinn að
ná þeim andlega þroska að geta
skrifað þessa líka fínustu bók um
Eivöru.
Mikilvæg leiðrétting
Athugasemd
Jens Guð
rithöfundur og
tónlistarrýnir