Fréttablaðið - 03.06.2010, Blaðsíða 25

FIMMTUDAGUR 3. júní 2010 25
Pólland, sótti um aðild að ESB árið 1994 og fékk aðild 2004,
ásamt fleiri löndum Austur-Evrópu.
Landið er fimmta stærsta ríki ESB,
með um 39 milljónir íbúa.
Undanfarið hefur Grikkland
fengið mikla umfjöllun í fjölmiðl-
um. Í umræðunni hefur því mun
minna borið á þeim ríkjum ESB,
þar sem vel hefur gengið. Pólland er
einmitt eitt þessara ríkja. En hvern-
ig hafa áhrif aðildar komið út fyrir
Pólland? Í skýrslu sem gefin var út
í fyrra eru áhrif aðildar á landið
tekin saman.
Hagvöxtur (vöxtur þjóðarfram-
leiðslu frá ári til árs), jókst verulega
í Póllandi eftir aðild, sökum auk-
innar eftirspurnar og fjárfestinga.
Árið 2007 var 6,6% hagvöxtur í Pól-
landi, en að meðaltali var rúmlega
fimm prósenta hagvöxtur á árunum
2003-2008. Á sama tímabili jókst
framleiðni einnig umtalsvert, eða
um 10% á sérstökum kvarða sem
mælir slíkt.
Framlög ESB úr ýmsum sjóðum
sambandsins eru mikilvægur þáttur
í þróun efnahagsmála í Póllandi og
á tímabilinu 2004-2008 fengu Pól-
verjar 14 milljarða evra frá ýmsum
sjóðum/áætlunum ESB, umfram það
sem þeir greiddu til sambandsins. Á
tímabilinu 2007-2013 munu Pólverj-
ar fá um 70 milljarða evra, sem m.a.
á að nota til uppbyggingar á sviði
samgöngu og umhverfismála, sem
og almennrar atvinnuuppbygging-
ar.
Erlendar fjárfestingar hafa auk-
ist verulega eftir aðild. Árið 2007
námu þær tæpum 17 milljörðum
evra. Verslun og viðskipti hafa einn-
ig aukist, eða um tæp 20% að magni
til á ári frá aðild.
Pólland er mikil landbúnaðarþjóð,
en mikil andstaða kom frá bændum
gegn aðild, rétt eins og hér á landi.
Pólskir bændur voru meðal tekju-
lægstu stétta í öllum fyrrverandi
kommúnistaríkjum Evrópu fyrir
aðild.
Frá aðild hefur hins vegar mikið
breyst, til hins betra. Framleiðni í
pólskum landbúnaði var árið 2007
um 47% hærri en árið 2000 og
útflutningur á pólskum landbún-
aðarvörum jókst um 250% á árun-
um 2003-2007. Innflutningur jókst
á sama tímabili um 125%. Í frétt
frá Warzaw Business Journal frá
10. maí sl. kemur fram að tekjur
pólskra bænda hafi frá árinu 2000
aukist um 107%!
Í grein frá AFP frá 2009 kemur
fram að afstaða pólskra bænda hafi
orðið mun jákvæðari. Margir þver-
skallist þó við og fjárfesti ekki, en
enn fleiri hafi notað stuðning frá
ESB til að nútímavæða pólskan
landbúnað. Eldri bændur hafa selt
land (verð hækkaði) og því hafa
pólsk býli stækkað. Pólskum bænd-
um hefur fækkað, en þeir sem eftir
eru, reka stærri bú og hafa meiri
tekjur. Því eru pólskir bændur
færri en fyrir aðild, en mun tekju-
hærri. Á næstu árum mun stuðn-
ingur við pólskan landbúnað auk-
ast enn frekar.
Tekið til í sjávarútvegi
Hvað varðar fiskveiðar, þá þurftu
Pólverjar að taka til á þeim bænum,
skip hafa verið úrelt með áætlunum
sem ESB hefur styrkt og veiðiget-
an þar með minnkuð. Búist er við
að floti Pólverja minnki enn frekar
fram til 2013.
Frá aðild hefur hins vegar verð-
mæti fiskútflutnings aukist um
40%, en frá 2004-2007 jókst verð-
mæti fiskútflutnings úr 442 millj-
ónum dollara í 923 USD árið 2007.
Innflutningur á fiski hefur einnig
aukist, aðallega til fullvinnslu. Þetta
hefur leitt til stórfelldrar þróunar á
framleiðslutækni pólsks fiskiðnað-
ar, sem hafði tvöfalt meiri tekjur
árið 2008 en árið 2003.
Gríðarlegt atvinnuleysi var í Pól-
landi í byrjun aldarinnar, eða allt
að 20%. Það tók að lækka eftir inn-
göngu landsins í ESB, en hefur nú
aftur aukist vegna fjármálakrepp-
unnar. Nú um stundir er atvinnu-
leysi í Póllandi um 10%. Búist er
við að það lækki þegar líður á árið.
Spáð er um 2,7% hagvexti í Póllandi
í ár og 3,3% á næsta ári. Því gæti
farið svo að atvinnuleysi minnki
enn frekar í Póllandi á næsta ári.
Fram kemur í skýrslunni að með
aðild að ESB hafi í raun lokið ferli
sem gert hefur fyrrverandi komm-
únistaríkið Pólland að frjálsu mark-
aðshagkerfi, sem nú sé reiðubúið að
takast á við vaxandi samkeppni á
alþjóðamörkuðum.
Af þessu má draga þá ályktun
að með aðild hafi Póllandi farnast
mun betur en að standa fyrir utan
ESB; „Með aðild hefur munurinn á
Póllandi og öðrum leiðandi löndum
álfunnar minnkað verulega,“ segir
í skýrslunni. Í áðurnefndri grein
AFP telur pólskur embættismað-
ur að Pólland hafi þróunarlega séð
tekið „risastökk“ með aðstoð frá
ESB og það sé líka mjög að þakka
yfirvöldum á sveitarstjórnarstig-
inu, sem hafi nýtt sér aðild á mjög
skilvirkan hátt.
Samstaða um að nýta aðildina
Hér hafa aðeins verið nefnd nokk-
ur atriði úr skýrslunni sem ber
heitið „Five years of Poland in the
European Union“. Mun fleiri þætt-
ir eru teknir fyrir í henni sem hafa
haft mikla þýðingu fyrir Pólland,
t.d. rannsóknar, og þróunarstarf,
mennta og neytendamál. Þá eru hér
ónefndir þættir eins og aukin pól-
itísk áhrif Pólverja í gegnum aðild
og bætt og gjörbreytt staða þeirra á
alþjóðavettvangi og innan Evrópu.
Greinileg samstaða er meðal
Pólverja um að nýta sér aðildina til
fulls, í þágu framfara fyrir pólsku
þjóðina. Enda er mikill meirihluti
Pólverja þeirrar skoðunar að land-
ið eigi heima í ESB. Um þá gildir ef
til vill vel orðatiltækið, „sá veldur,
sem á heldur“.
Höfundur er M.A. í stjórnmála-
fræði og situr í stjórn Evrópusam-
takanna.
Áhrif ESB-aðildar í Póllandi
Evrópumál
Gunnar H.
Ársælsson
MA í stjórnmálafræði
og stjórnarmaður í
Evrópusamtökunum
Erlendar fjárfestingar hafa aukist
verulega eftir aðild. Árið 2007 námu
þær tæpum 17 milljörðum Evra.
AF NETINU
Ýmsir og sumir
Þorleifur [Gunnlaugsson] telur sig
vera með réttlætið sín megin og um
leið bæði siðferðið og heiðarleikann.
En það er ekki heiðarlegt að ræða
málin við fjölmiðlafólk og ekki félaga
sína. Það er ekki heiðarlegt að axla
ekki ábyrgð á því að hafa farið fram
með röngum ásökunum gegn félög-
um sínum. Og það er ekki heiðarlegt
að skjóta fyrst og spyrja svo, eða í
þessu tilfelli, skjóta í allar áttir og
spyrja aldrei.
Þorleifur getur ekki skákað í skjóli
klofins þingflokks í þessu samhengi
og hann getur ekki dregið fólk í dilka
eftir eigin hentisemi. Hópurinn sem
studdi Sóleyju Tómasdóttur í forvali
VG hefur ekkert með þingflokksklofn-
ing að gera. Sá hópur fór að öllu eftir
reglum kjörstjórnar. Það veit Þorleifur
og það þurfa allir félagar í VG að vita.
smugan.is
Halla Gunnarsdóttir
Bara Ólaf Ragnar?
Leikskáldið Jón Atli Jónasson hefur
ákveðið að taka ekki við tilnefningum
til Grímuverðlauna meðan Ólafur
Ragnar er verndari verðlaunanna.
Einhvern veginn þykir mér þetta
nokkuð stutt skref . Er ekki ástæða
til að staldra við ýmislegt annað og
fleira í sambandi við hrunið? Var ekki
stór hluti leikhúsfólks einnig klapp-
stýrur Sjálfstæðisflokks, auðmanna
og útrásarvíkinga? Hvað eigum við að
gera við þau? Banna að tilnefna þau?
Banna að þau séu kynnar? Banna
þeim að mæta á hátíðina? Það eru
margir möguleikar í stöðunni og
um miklu fleira fólk að velja en Ólaf
Ragnar einn.
http://blog.eyjan.is/maria/
María Kristjánsdóttir
Við viljum bjóða þér góða þjónustu alla daga og í því skyni höfum
við sett upp reglulegar mælingar á þjónustu. Þjónustumæling leiðir
í ljós þekkingu á þörfum viðskiptavina okkar, þekkingu á vörum
bankans og viðmóti. Við tökum mið af því sem viðskiptavinir segja
okkur og þannig getum við haldið áfram að gera betur.
Við ætlum að gera betur