Fréttablaðið - 14.06.2010, Blaðsíða 14

14 14. júní 2010 MÁNUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Þ
að er miður júní og breiður af bláum blómum gleðja
augað víða um land. Hæðir og holt í nágrenni höfuðborg-
arinnar, þar sem áður voru uppblásin moldarbörð, eru
blá yfir að líta; einstaklega falleg sjón í sumarblíðunni
að undanförnu. Lúpínan setur svip sinn á landið, klæðir
það með þykku teppi þar sem áður var enginn, lítill eða rytjulegur
gróður.
Gleðin yfir fegurð þessa nýbúa í flóru Íslands er samt engan
veginn fölskvalaus. Umhverfisráðherrann, með fulltingi Land-
græðslunnar og Umhverfisstofnunar, hefur skorið upp herör
gegn lúpínunni. Tilkynnt hefur
verið að hún sé „ágeng tegund“
og nú skuli barizt gegn henni með
öllum tiltækum ráðum, slætti,
sauðfjárbeit og eiturhernaði. Síð-
astnefnda leiðin mun vera talin
árangursríkust.
Þegar önnur eins yfirvöld,
sérfræðingar og sérlegir vinir
náttúrunnar leggja saman fer ekki hjá því að fólk skammist sín
ofurlítið fyrir að þykja lúpínan falleg og dæmalaust dugleg að
klæða landið, sem misst hafði mikið af gróðurhulu sinni eftir ellefu
alda sambúð við manninn og sauðkindina. Þetta hlýtur að vera rétt
hjá fólkinu; lúpínan er hættuleg innrásarjurt og mun leggja landið
undir sig ef ekkert verður að gert, hafa sjálfsagt margir hugsað.
Þá bregður hins vegar svo við að aðrir og ekki síðri sérfræðing-
ar og náttúruvinir eru á þveröfugri skoðun. Nú hefur Skógrækt
ríkisins sent umhverfisráðherra greinargerð, þar sem lagzt er
eindregið gegn boðaðri útrýmingarherferð gegn lúpínunni.
Í Fréttablaðinu á laugardag sagði Jón Loftsson skógræktarstjóri:
„Við höfnum þessu öllu saman á þeim grunni sem það er sett fram
á. [...] Grunnurinn að þessum tillögum er sá að líffræðilegri fjöl-
breytni stafi hætta af lúpínunni. Við teljum það alrangt. Við telj-
um að gera þurfi miklu ítarlegri úttekt og rannsóknir á lúpínunni,
áður en menn fara af stað í einhverja herferð, ég tala nú ekki um
einhvern eiturefnahernað, gegn henni. Fullyrt er að hún vaði yfir
gróið land. Hvar gerir hún það? Það eru ekki til neinar rannsóknir,
sem byggja má á hvort og þá hvar hún er að gera skaða.”
Skógræktarstjórinn bætir því við, að með því að banna lúpínu á
hálendinu, þar sem hún nái ekki einu sinni að þroska fræ, sé verið
að „koma í veg fyrir að eyðimerkurlandið Ísland breytist í eitthvert
frjósamara land“. Sagt sé að lúpínan vaði yfir lyng. „Það má vera.
En lyngið, sem er útbreiddasta gróðurtegund í dag, er síðasta stig
hnignunar gróðurfars. Þar eru oft komin rotsvæði, sem lúpínan
gerir frjósamari en þau voru áður,“ segir Jón Loftsson.
Getur verið að útrýmingarherferðin gegn lúpínunni sé vanhugs-
uð? Að þar ráði ekki sú hugsun að snúa við gróðureyðingunni á
Íslandi og gera það að frjósamara landi, heldur einhvers konar
bótanískt útlendingahatur sem Stuðmenn orðuðu einu sinni þannig
í smellnum texta: „Við viljum íslenskar jurtir í íslenskri mold, á
eldgömlu Ísafold.“
Detox
Ólafur G.
Sæmundsson
næringar-
fræðingur
HALLDÓR
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
Apótekið Hólagarði, Apótekið Spöng,
Apótekið í Hagkaupshúsinu Skeifunni
og á Akureyri
Lóritín
10 stk.
389 kr.
30 stk.
985 kr.
Enn eina ferðina er „eldhuginn“ Jón-ína Benediktsdóttir í kastljósi fjöl-
miðla og nú vegna detox meðferðar sinn-
ar sem hún rekur á Keflavíkurflugvelli.
Ég hef áður gagnrýnt detox meðferðina
sem byggir ekki á neinni vísindalegri
þekkingu heldur á gervivísindum og
kukli. Ég mun ekki fjalla um ristilskol-
unarbullið eða þá bitru staðreynd að
fólk hafi lent á bráðadeild vegna þess
að það hafi hætt á lyfjum, svo sem blóð-
þrýstingslyfjum. Heldur vil ég eyða
nokkrum orðum á það mataræði sem
boðið er upp á í meðferðinni sem er í
algjöru ósamræmi við eðlilega og heil-
brigða neysluhætti.
Í „meðferðinni“ er boðið upp á um 500
hitaeiningar (algeng orkuþörf fólks er
2.000-3.000 hitaeiningar) í formi græn-
metis og ávaxta. Sem næringarfræð-
ingur og foreldri þykir mér bagalegt að
verða vitni að því þegar fólk (ekki síst
ungt kvenfólk) sem hefur til að mynda
þjáðst af átröskun (svo sem lystar-
stoli) dásamar þá meðferð (svo sem á
facebook) sem þar fer fram og fær vart
haldið vatni yfir því hve sniðugt það er
að borða bara grænmeti og ávexti í allt
að hálfan mánuð! Og þegar þeim sömu
er bent á að það sé engum manni hollt
að borða svona lítið er svarað: „Já, en
starfsfólk og þar á meðal læknar Detox
Jónínu Ben segja að það sé svo hreins-
andi og hollt og gott fyrir líkamann.“
Til að sporna gegn átröskun, hvort
heldur átröskunin tengist ofneyslu eða
vanneyslu, verður eðlileg umræða um
mat og mataræði að eiga sér stað þar
sem leitast er við að varast boð og bönn.
Umfram allt þarf þó að varast svæsnar
öfgar líkt og þær sem boðið er upp á í
Detox Jónínu Ben eða eins og segir í
greinargerð sem landlæknisembættið
hefur gefið út varðandi Detox Jónínu
Ben að þá er enginn vísindagrunnur
„… fyrir því að fasta með 500 kaloríum
á dag sé til bóta fyrir heilsufar, heldur
þvert á móti. Þegar lítils matar er neytt
er ekkert eðlilegra en að blóðsykur og
blóðþrýstingur falli. Það eru svo augljós
og algild sannindi að óþarfi er að rann-
saka það sérstaklega.“
Detox og átröskun
Bíllinn seldur
Hjörleifur B. Kvaran, forstjóri Orkuveitu
Reykjavíkur, ætlar að endurskoða
bílafríðindi starfsmanna fyrirtækisins.
Kaup Orkuveitunnar á sjö milljóna
króna lúxusjeppa fyrir fjármálastjóra
fyrirtækisins hafa verið gagnrýnd.
Nú gerir Hjörleifur ráð fyrir
að bíllinn verði seldur; að
endurskoðuðu máli telji
hann að fjármálastjórinn
komist af á ódýrari bíl en
Benz-jeppa. Hvaða skilyrði
þurfa menn annars
að uppfylla til að
komast ekki af
án dýrra lúxu-
sjeppa?
Einar kætist
Ríkisstjórnin á í vandræðum með
sameina ráðuneyti vegna mótstöðu
Jóns Bjarnasonar. Það hlakkar í Einari
K. Guðfinnssyni, þingmanni Sjálfstæð-
isflokksins, yfir þessu. Á heimasíðu
sinni telur hann aðeins 29 þingmenn
stjórnarliðsins munu
styðja málið. „Það verð-
ur með öðrum orðum
ekki samþykkt,“ skrifar
Einar og er skemmt.
Fram hefur komið að
sameining ráðuneyta
myndi spara
um 360
milljónir
króna.
Forgangsröð
Á landsfundi Sjálfstæðisflokksins 2007
var samþykkt ályktun um að brýnt
væri að fækka ráðuneytum og „löngu
tímabært“ að stofna eitt atvinnu-
vegaráðuneyti. Einar K. Guðfinnsson
og aðrir sjálfstæðismenn hafa um
tvo kosti að velja: a) að hlaupa undir
með bagga með ríkisstjórninni í máli
sem er í samræmi við stefnu þeirra
og myndi spara ríkissjóði fé; eða b)
að sitja aðgerðalausir hjá og fylgjast
fullir þórðargleði með ódælum
stjórnarliðum standa í vegi fyrir
framfaramáli. Velji þeir seinni
kostinn fær ákall þeirra um
niðurskurð og ráðdeild ansi
holan hljóm.
bergsteinn@frettabladid.is
Af hverju vill fólk útrýma fallegri og duglegri jurt
sem gerir Ísland frjósamara?
Bótanískt
útlendingahatur