Fréttablaðið - 21.06.2010, Page 14

14 21. júní 2010 MÁNUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
- Lifið heil
www.lyfja.is
25% afsláttur
af öllum Schollvörum út júlí í öllum verslunum Lyfju.
Fallegir fætur með Scholl
Á
síðustu metrunum verða ákafari úrtöluraddirnar að
nýjar og glæsilegar byggingar í Reykjavík og á Akur-
eyri hafi aldrei átt að rísa. „Seint séð Þuríður.“ Nú skal
ekki hér rifjað upp hver tildrögin voru að því að Harpa
og Hof voru undirbúin, hönnuð og reist. Aðdragand-
inn að báðum húsunum var langur og hugsjónir um byggingu
þeirra kviknuðu af sárri þörf, hvorki norðan né sunnan heiða
voru nein hús tiltæk til samkomuhalds þannig að sómi væri að.
Og þá var sama til hvaða tónlistarnota var litið: sinfónískrar tón-
listar, kórverka, hljómsveita stórra og smárra af hvaða tagi sem
gafst. Íslenskum áhugamönnum
um tónlist af öllu tagi var vísað
í skítuga bari, íþróttahús, gamla
bíósali, félagsheimili af annarri
kynslóð – því ástandi varð að
linna.
Víst skal ekki efast um að
allur undirbúningur beggja
mannvirkjanna mátti vera betri,
mælieiningar um kostnaðar-
hækkanir á báðum húsunum eru tímabundnar og háðar mörgum
ytri skilyrðum. Það er lítið gagn í að tauta nú: „Þetta gat ég gert
ódýrar hefði ég átt sög“, eða „þessu var ég alltaf á móti“ eins og
bæjarfulltrúinn á Akureyri gerir nú. Hvað ætlar hann að gera í
framtíðinni? Bíða á tröppunum meðan bærinn fer í Hof?
Húsin munu þýða algera byltingu í rekstri stórra menningar-
stofnana: rekstrargrunni Sinfóníuhljómsveitar Norðurlands og
Leikfélags Akureyrar er gerbylt með Hofi. Loks verður fýsilegt
fyrir opinberar stofnanir að sækja norður, leikflokka, dansflokka
og tónlistarhópa af öllu tagi. Hagnaður í hjarta Akureyringa og
Norðlendinga verður mikill og óumræddur. Hof mun kosta tals-
vert í rekstri en tilkoma hússins gerir norðurströndina frá Húna-
flóa að Húsavík að byggilegri stað, bætir lífsgæðin.
Harpa mun á sama máta kalla á umtalsverðar breytingar í
flutningi og notum tónlistar af hvaða tagi sem hún er. Húsið er
risastórt skref til ánægjuauka fyrir íbúa allt upp í Borgarfjörð
og austur eftir suðurströndinni. Mannvirki sem mun hvað sem
stækkun og mannfjöldaaukningu á höfuðborgarsvæðinu og í
nálægum byggðum líður duga í hundruð ára – gleymi menn ekki
viðhaldinu. Ekki skal það efað að yfirvöld borgar og ríkis með
þau Ingibjörgu Sólrúnu og Björn Bjarnason í fararbroddi hafa
ekki hugsað dæmið til enda þegar Landsbankafélögum Björgólfs
Guðmundssonar var veittur réttur til að reisa Hörpu. En þýðir
um það að fást nú? Ekki lokum við skólunum fokheldum, sláum
fyrir kirkjurnar þótt þær geri ekki í blóðið sitt. Ekki er rekstrar-
kostnaðurinn á bæjarstjórnarskrifstofum og ráðhúsum metinn
svo að þau hús verði að nýta með tví- eða þrísetningu. Sem þó er
hægt að gera bæði með Hof og Hörpu.
Tilkoma þessara mannvirkja kallar aftur á róttæka endurskoð-
un á menningarpólitík ríkis og sveitarfélaga, skarpan skilning á
hvað er mögulegt og hvernig má hrinda því í verk öllum íbúum
landsins til yndisauka. Aðsókn að úrtölumönnum hefur aldrei
verið mikil.
Fyllist allt af lífi:
Hof og hallir
SKOÐUN
Páll Baldvin
Baldvinsson
pbb@frettabladid.is
Eitt af lögmálum eðlisfræðinnar segir að orka geti hvorki orðið til né eyðst,
heldur aðeins umbreyst.
Án þess að vera sérlega hagspekilega
vaxinn tel ég að þannig sé þessu einnig
háttað um fjármagn: Það verður hvorki
til úr engu né heldur getur það gufað upp
(eða bara farið til himna, eins og Björ-
gólfur Thor orðaði það í kvikmynd Gunn-
ars Sigurðssonar). Fjármagn umbreyt-
ist aðeins í vinnu, hluti, og þjónustu, og
öfugt.
Af því dreg ég þá ályktun að skuld-
ir sem stofnað hefur verið til hverfi
ekki. Ef einhver sleppur við að borga
skuld sína, hvort sem hún hefur verið
afskrifuð eða af öðrum orsökum, þá
flyst skuldin væntanlega á annan aðila.
Ef þessi annar aðili er banki eða starf-
semi í hans eign fæ ég ekki betur séð
en að verið sé að velta skuldinni yfir
á almenning, þ.e.a.s. þann hluta hans
sem er borgunarmaður fyrir skuldum.
Því þegar bankar hagnast þá eiga þeir
gróðann. En þegar þeir tapa eigum við
tapið. Það virðist líka vera lögmál.
Sama sýnist mér eiga við um
gjaldeyris tryggð bílakaupalán. Þegar
þau voru tekin var fólk vísvitandi og
markvisst að gambla með lánsféð,
treysti á að krónan myndi halda áfram
að styrkjast og það myndi græða á geng-
ismuninum. Eins og það væri að búa til
peninga úr engu.
Nú þegar vopnin hafa snúist í höndum
fólksins sé ég ekki beinlínis að lánafyr-
irtækin eða eigendur þeirra, bankarn-
ir, eigi að taka á sig skellinn þrátt fyrir
nýgenginn dóm um annað. Geri ráð fyrir
að það ríði lánafyrirtækjunum að fullu.
Bankar eiga þessar lánastofnanir, og
hverjir skyldu nú eiga bankana?
Af því að skuldir hverfa ekki fæ ég
ekki betur séð en að það lendi á mér að
borga ef lánafyrirtækin eru þurrausin.
Það lendir á mér og öðru fólki sem er
með allt sitt á hreinu vegna þess að það
tók ekki þátt í hrunadansinum. Af því
að ég stillti mig um að kaupa mér nýjan
bíl með glýju í augum af gengistryggð-
um lánum og get því greitt mín gjöld til
samfélagsins.
En á að fara að refsa okkur fyrir það
með því að láta okkur líka halda bönk-
um uppi sem lánuðu fólki peninga í þetta
fjárhættuspil?
Orkulögmál í fjármálaheiminum
Fjármál
Jón Baldur
Þorbjörnsson
bíltæknifræðingur
Bleikir steinar
Femínistafélagið afhendir í dag bleika
steina í tilefni af kvenréttindadeg-
inum, 19. júní. Bleiku steinarnir eru
hvatningarverðlaun og veittir fólki í
lykilaðstöðu til að hafa áhrif á gang
jafnréttismála í samfélaginu. Í fyrra
voru það ráðherrar í ríkisstjórninni
sem tóku við verðlaununum en í ár
hljóta steinana Páll Magnússon,
útvarpsstjóri Ríkisútvarpsins,
Egill Helgason, þáttastjórnandi
hjá RÚV, Vilhjálmur Egilsson,
framkvæmdastjóri Sam-
taka atvinnulífsins, og
Gylfi Arnbjörnsson,
forseti ASÍ.
Óþörf hvatning
Agli Helgasyni hefur lengi verið legið á
hálsi fyrir að láta halla á hlut kvenna í
þætti sínum. Því hefur hann neitað og
segir konur einatt færast undan þegar
hann hringir í þær. Það má því draga
í efa að Egill Helgason telji sig þurfa á
nokkurri hvatningu að halda þegar
þegar kemur að því að rétta
hlut kvenna, allra síst frá
konum.
Nýr stjórnarformaður
Besti flokkurinn hefur útnefnt Harald
Flosa Tryggvason sem formann
stjórnar Orkuveitu Reykjavíkur.
Haraldur Flosi er fyrrverandi fram-
kvæmdastjóri Lýsingar og því einn
þeirra sem höfðu hönd í bagga með
myntkörfulánunum sem Hæstiréttur
dæmdi ólögleg á dögunum. Vonandi
farnast honum
betur í stjórn
Orkuveitunnar.
sigridur@
frettabladid.is