Samtíðin - 01.06.1970, Blaðsíða 13

SAMTlÐIN
9
minjasdfn eru merkar heimildir um vinnubrögð dg lifnaðar-
hætti fö'lks á liðnum tímum.
□ FT SKÓPU FRAMSÝNIR MENN, HALDNIR FURÐULEGRI SÖFNUNAR-
ÁSTRÍÐU, ÞESSAR MENNINGARSTDFNANIR.
JÁRNMUNMAIII)
Minjasöfn eru menningararfleifð
fi’á horfnum kynslóðum, veröld, sem var.
Mið skammsýnir menn höldum oft, að
toargt af því, sem við höfum handa milli
1 dag, sé fánýtt og fleygjum því í sorptunn-
Urnar. Aðrir vita betur. Árni Magnússon
kunni að meta gildi handrita á sinni tíð.
Sérhver áritaður skinnsnepill eða krotað
blað var honum með einhverjum hætti
verðmætt. Islendingar hafa, frá því hann
]eið, átt ýmsa ágæta menn, sem kunnað
bafa skil á verð'mæti þjóðminja.
Síðan hungurbaráttu Islendinga lauk og
Þjóðin gat snúið sér að jákvæðari við-
fangsefnum, hefur hún eignazt sérmennt-
aða fornleifafræðinga ásamt nokkrum á-
hugamönnum, enda er safnmenning nú
fehin að festa hér rætur.
Erlend söfn eru mörg hver stórkostleg-
ar stofnanir, og eiga sum þeirra sér all-
ianga sögu. Fjölbreytni þeirra er mikil,
°g ættu Islendingar ekki að láta undir höf-
uð leggjast að skoða þau, þegar tækifæri
býðst. Aðstreymi fólks að þessum minja-
búrum er gífurleg, enda eru þau meðal
b_eirra áróðurstækja, sem beitt er óspart
tii að laða ferðafólk að borgunum.
Sum söfn eru svo yfirþyrmandi, að
Uienn gefast upp við að skoða þau að
Sagni í skjótri svipan, en eiga þess því
miður sjaldan kost að eyða þar löngum
tírna. [ þvj samban(ji ma nefna Louvre-
safnið í París og Metropolitansafnið í New
York. Margir litast þar um stundarkorn
í ferðamannahópi undir leiðsögu manna,
sem þylja yfir fólki sömu skýringarnar á
2—3 tungumálum dag eftir dag árum sam-
an. Þvílík safnskoðun er vitanlega ákaf-
lega yfirborðskennd, en samt betri en eng-
in.
Minjasöfn geta verið allt að því fáran-
leg, vegna þess hve einhæf þau eru. Nefni
ég í því sambandi Vaxmyndasafnið fræga
í Lundúnum, Vagnasafnið í Lissabon og
Járnmunasafnið í Rúðuborg, sem hér verð-
ur sagt frá í örstuttu máli.
RLIÐA (ROUEN) er fornfræg borg við
Signu og önnur mesta hafnarborg Frakk-
lands, enda þótt hún sé 60 km frá sjó.
Kjarni borgarinnar er frá miðöldum, og
eru þar á annað hundrað kirkjur. Skyldi
Sæmundur fróði ekki hafa stundað þar
skólanám, en hann er talinn fyrsti Norður-
landabúi, er sótti sér æðri menntun til
Frakklands. Til lítils er víst að spyrja
um slíkt. Hitt vita allir, að Jeanne d’Arc,
mærin frá Orléans, var brennd á torginu
í Rúðu árið 1431, ári áður en tslendingar
drekktu Jóni biskupi Gerrekssyni í Brú-
ará, og er að vísu ólíku saman að jafna.
1 Rúðu bjó við lok síðustu aldar auð-
maður nokkur, Le Secq des Tournelles
að nafni. Hið skrautlega nafn hans gæti
bent til tigins uppruna, en vísast væri
hann nú strágleymdur, ef hann hefði ekki