Fréttablaðið - 25.06.2010, Blaðsíða 16

16 25. júní 2010 FÖSTUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Launakjör lækna hafa verið til umræðu í fjölmiðlum undanfarið. Kveikjan eru
fregnir af fyrirsjáanlegum læknaskorti,
enda treysti læknar sér ekki til þess að
starfa á þeim kjörum sem þeim bjóðast á
Íslandi í kjölfar bankahrunsins.
Á Íslandi eru ívið fleiri læknar miðað
við fólksfjölda en í nágrannalöndunum og
blessunarlega er staðan sú að læknaskort-
ur hefur ekki gert vart við sig í kjölfar
kreppunnar. Raunar telur landlæknir að
ekki verði erfitt að manna stöður lækna á
sjúkrahúsum þrátt fyrir aðhaldsaðgerðir
á þessu ári og þeim næstu. Hitt er óbreytt,
að erfitt er að manna stöður heilsugæslu-
lækna.
Í kjölfar efnahagshrunsins hafa stjórn-
völd lagt áherslu á að verja lægstu launin
og lækka þau sem hærri eru. Hins vegar
blasir við öfugþróun þegar meðallaun heil-
brigðisstétta frá hruni eru skoðuð: Þeir
sem höfðu lægstu launin fyrir, hafa lækkað
hlutfallslega mest. Í tölum sem heilbrigðis-
ráðuneytið tók saman í tilefni fyrirspurn-
ar á alþingi sést að meðallaun lækna hafa
að meðaltali lækkað um 7%, ljósmæðra
um 9,2% , hjúkrunarfræðinga um 9,6%
og sjúkraliða um 10,2%. Launabreyting-
ar lækna eru mismiklar eftir vinnustað. Á
sjúkrahúsum hafa meðallaun lækna lækk-
að um 8%, lækna í heilsugæslu um 5,5% og
meðallaun lækna á heilbrigðisstofnunum á
landsbyggðinni um 1,9%, en á fyrsta árs-
fjórðungi 2010 voru þau um 1.450 þúsund
krónur á mánuði.
Steinn Jónsson, formaður Læknafélags
Reykjavíkur, saknar þess að í umræðunni
hafi ekki komið fram að í fyrra hafi sér-
fræðilæknar fallið frá 9,4% hækkun ein-
ingaverðs. Engum dylst hvaða áhrif það
hefði haft á vinnumarkaði vorið 2009 ef
svo rífleg hækkun hefði komið til lækna, á
tímum atvinnuleysis og almennra launa-
lækkana. Því er vert að hrósa Læknafélagi
Reykjavíkur fyrir þá ábyrgu afstöðu um
leið og það er miður að ekki tókust samn-
ingar um að sérfræðilæknar féllu frá 1,9%
umsaminni hækkun á þessu ári. Hún kom
því til framkvæmda 1. júní síðastliðinn.
Þrengingar í kjölfar hrunsins hafa snert
allan almenning. Fólk úr ýmsum starfs-
stéttum á kost á vel launuðum störfum í
útlöndum og nýtir sér margt slík tækifæri.
Heilbrigðiskerfið okkar hrundi sem betur
fer ekki með bönkunum og nú blasir við
að verja innviði þess. Ég er bjartsýn á að
það takist og líka á það að þegar við erum
komin í gegnum kreppuna muni íslenskir
læknar, sem nú lengja veru sína við nám og
vinnu erlendis, koma aftur heim til starfa.
Verjum heilbrigðisþjónustuna
Kjaramál
Álfheiður
Ingadóttir
heilbrigðis-
ráðherra
Þ
að var þarft framtak hjá Háskóla Íslands að gera könnun
meðal stúdenta og spyrja hvernig þeir telji framhaldsskól-
ann hafa búið þá undir háskólanám. Kallað hefur verið
eftir slíkum könnunum talsvert lengi, enda er opinbert
leyndarmál að fólk kemur ákaflega misvel undirbúið til
háskólanáms og í háskólunum hafa menn talið sig greina verulegan
mun eftir framhaldsskólum.
Könnunin, sem Fréttablaðið sagði frá í gær, staðfestir þetta; mik-
ill munur er eftir því hvaðan fólk hefur lokið stúdentsprófi á því
hvernig það telur sig búið undir háskólanám. Um sjötíu prósent að
meðaltali telja sig vel undirbúin, en það hlutfall er miklu lægra hjá
stúdentum sumra skóla og miklu hærra hjá öðrum. Þá er áberandi
að margir telja sig hafa fengið litla æfingu í að skrifa ritgerðir og
skýrslur, sem er lykilatriði í háskólanámi. Sumir telja enskukunn-
áttunni áfátt, flestir eru sammála því að efla þurfi gagnrýna hugsun
í framhaldsskólunum og þannig mætti áfram telja.
Það kemur út af fyrir sig ekki
á óvart að skólar, sem standa á
gömlum merg, komi einna bezt
út. Skólar með bekkjakerfi skara
flestir fram úr, þótt undanfarna
áratugi hafi bekkjakerfið oft
þótt púkalegt og langflestir nýir
framhaldsskólar byggi á fjöl-
brautakerfinu.
Róbert Haraldsson, formaður kennslumálanefndar HÍ, segir í
Fréttablaðinu í gær að forðast verði að oftúlka niðurstöður könnun-
arinnar, enda séu stúdentahópar úr sumum skólum fámennir í hópi
svarendanna. Það er rétt, en ekki má heldur horfa framhjá þeim
vísbendingum, sem könnunin gefur.
Einhverra hluta vegna hefur það verið tabú að menntamálayfir-
völd geri samanburð á skólum og birti, til þess að nemendur og for-
eldrar þeirra geti glöggvað sig á því hvar viðkomandi skóli stendur
í samanburði við aðra og stjórnendur skólanna fái hvatningu til að
bæta úr, sé árangri þeirra ábótavant. Könnun HÍ var gerð í apríl og
hefur verið kynnt fyrir skólameisturum framhaldsskólanna, en ekki
stóð til að gera hana opinbera áður en Fréttablaðið fékk veður af því
að hún hefði verið gerð. Auðvitað væri eðlilegast að menntamála-
ráðuneytið stæði fyrir slíkum könnunum og birti opinberlega.
Í frétt blaðsins í gær kom fram að í haust yrði gerð í Háskóla
Íslands svokölluð námsgengiskönnun, þar sem árangur nemenda
í HÍ og brottfall yrði kannað og borið saman við úr hvaða skólum
fólk kemur. Róbert Haraldsson segir að slík könnun sýni betur en
viðhorfskönnunin hver staða framhaldsskólanna sé. Mikilvægt er
að þessar niðurstöður verði birtar opinberlega.
Opinber birting kannana og samanburðar af þessu tagi er ekki
aðeins í þágu nemenda og foreldra, sem eiga þá auðveldara með
að taka upplýstar ákvarðanir um val á framhaldsskóla. Nú þegar
peningar skattgreiðenda eru af skornum skammti, skiptir máli að
vita hvort t.d. fólk úr sumum framhaldsskólum frekar en öðrum nær
litlum árangri í háskóla og ílengist þar á kostnað skattborgaranna
án þess að ljúka prófi.
Skólarnir eiga ekki að óttast birtingu slíkra upplýsinga, jafnvel
þótt þeir séu ekki í toppsætunum, heldur eiga þeir að líta á þær sem
hvatningu til að gera betur.
Samanburður á skólum á að vera opinber.
Hvatning til úrbóta
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
Hvað með Nató-ferðir?
Friðbjörn Orri Ketilsson og félagar á
AMX býsnast nú yfir því að Þóra Krist-
ín Ásgeirsdóttir, ritstjóri Smugunnar,
hafi farið til Brussel í boði Evrópu-
sambandsins. Spyrja þeir í kjölfarið
hvort Þóra geti fjallað á hlutlausan
hátt um málefni ESB. Þetta er ágæt
spurning og allrar athygli verð og
allir blaðamenn ættu að íhuga
hana og líta í eigin barm.
Þeir sem til dæmis hafa
þegið ferðir til Brussel eða
Bandaríkjanna í boði Nató,
ættu einnig að spyrja sig
hvort þeir geti í kjölfarið fjall-
að um hernaðarbandalagið. Á
það við um einhvern á AMX?
Kóngasamba
Nokkur styr hefur staðið um þá til-
högun að ráða Harald Tryggva Flosa-
son sem starfandi stjórnarformann
Orkuveitunnar og tala sumir um
óhóf. Það verður þó trauðla af sama
kalíberi og í myndbandi Júpíters,
Kóngasamba, hvar hefðarfólk slafraði
í sig kræsingar við gnægtaborð með
gullglingri. Haraldur lék einmitt í
þeirri eðlu sveit.
Gæði eða innræting?
Frétt Fréttablaðsins um viðhorf
háskólanema til framhaldsskólanna
sinna vakti nokkra athygli, ekki síst
afstaða nemenda „gömlu skólanna“,
MR og MA. Nyrðra voru 98 prósent
ánægð með skólann sinn en í gamla
Lærða skólanum við Lækjargötuna
voru 93,4 prósent himinlifandi með
skólann sinn. Nemendur annarra
skóla kipptu sér lítt upp við þetta,
töldu þetta frekar dæmi um
innrætingu skólanna en
gæði. Ekki væri legið á
þeirri skoðun, á hvorum
stað fyrir sig, að einmitt sá
skóli væri bestur.
kolbeinn@frettabladid.is