Fréttablaðið - 29.06.2010, Blaðsíða 10

10 29. júní 2010 ÞRIÐJUDAGUR
Um miðjan júlí bætist
Ísland á lista þeirra ríkja,
sem njóta stuðnings úr
sjóðum Evrópusambands-
ins til að fara í aðildarvið-
ræður og búa sig undir
hugsanlega aðild. Ákveðið
hefur verið að næstu þrjú
árin fái Ísland ríflega fjóra
milljarða króna úr sjóðun-
um.
„Ég held að það sé mjög mikil-
vægt að sjá þetta sem tækifæri
fyrir okkur,“ segir Þóra Magn-
úsdóttir, ráðunautur í sendiráði
Íslands í Brussel.
„Þarna fáum við möguleika á
að styrkja stjórnsýsluna og fara í
alla þá endurskoðun og rýnivinnu
sem við þurfum að fara í gegnum
núna. Við getum fengið heilmik-
inn stuðning við að skoða það á
markvissan hátt hvernig okkar
stjórnsýsla er í samanburði við
stjórnsýslu Evrópusambandsins,
hvað við gerum vel og hverju við
þurfum að breyta.“
Um er að ræða styrki úr svo-
nefndum IPA-sjóðum Evrópu-
sambandsins sem notaðir eru
til að aðstoða ríki, sem sótt hafa
um aðild að Evrópusambandinu,
við að standa straum af aðildar-
viðræðum og undirbúningi fyrir
aðild, en IPA stendur fyrir Instru-
ment for Pre-Accession Assis-
tance.
Hinn 14. júlí verður Íslandi
bætt á lista þeirra ríkja sem eiga
rétt á stuðningi úr þessum sjóð-
um. Þegar hefur verið ákveðið að
næstu þrjú árin fái Ísland um 30
milljónir evra úr sjóðunum, eða
ríflega fjóra milljarða króna, en
á undanförnum árum hafa Tyrk-
land og sjö Balkanskagaríki, sem
öll eiga í aðildarviðræðum við
ESB, fengið margvíslega styrki
úr þessum sjóðum.
Fyrir Evrópusambandið geta
þetta engan vegin talist mikl-
ir peningar því heildarfjárhæð-
in er innan við eitt prósent af því
fjármagni, sem Evrópusamband-
ið hefur tekið frá til IPA-aðstoðar
við Tyrkland og Balkanskagarík-
in árin 2007-2011.
Fyrir Íslendinga munar hins
vegar um fjóra og hálfan millj-
arð króna, með hliðsjón af því að
heildarkostnaður okkar við aðild-
arumsókn er talinn geta numið
um einum milljarði króna.
Enn á þó alveg eftir að ákveða
til hvaða verkefna þessir pening-
ar verða notaðir, en að mestu er
það á valdi Íslendinga að ákveða
forgangsröðina í þeim efnum.
Í skýrslu Össurar Skarphéð-
inssonar utanríkisráðherra til
Alþingis um utanríkismál, sem
hann lagði fram 14. maí síðastlið-
inn, kemur fram að þessi aðstoð
myndi „annars vegar snúast um
fjárhagslegan stuðning við áætl-
anir eða verkefni sem tengjast
aðildarundirbúningi og hins vegar
um aðstoð í formi sérfræðiaðstoð-
ar eða vettvangs- og upplýsinga-
ferða en hið seinna kostar ESB
alfarið.“
Stærsti hluti fjárins, eða 28
milljónir evra, verður hluti af
áætlun fyrir Ísland árin 2011-2013
sem útfærð verður í samvinnu við
ráðuneytin og helstu hagsmuna-
samtök.
Til viðbótar þessari áætlun er
ríkjunum úthlutað fé til sérfræði-
aðstoðar og upplýsingastarfs, auk
þess sem möguleiki er á þátttöku
í ýmsum samstarfsverkefnum
hinna ríkjanna, sem sótt hafa um
aðild.
Í skýrslu sinni segir utanríkis-
ráðherra þessa aðstoð geta „reynst
ákaflega mikilvæga í aðdraganda
aðildarviðræðna og meðan á þeim
stendur. Hún getur þannig dreg-
ið úr beinum kostnaði Íslands og
veitt mikilvægan stuðning við
ýmis mikilvæg verkefni.“
Að sögn Þóru, sem hefur haft
með þessi mál að gera í sendiráð-
inu í Brussel, er það Íslendinga
sjálfra að ákveða alla forgangs-
röðun við úthlutun þessa fjár-
magns. Sækja þarf sérstaklega
um úthlutun til einstakra verk-
efna og rökstyðja þarf hverja
umsókn með því að útlista hvern-
ig féð muni gagnast Íslendingum
við að búa sig undir aðild að Evr-
ópusambandinu.
Fyrir utan þennan stuðning
hafa Íslendingar sett sér það for-
gangsverkefni í viðræðum við
Evrópusambandið að sækjast
eftir einhvers konar samstarfi við
Seðlabanka Evrópu um stuðning
við íslensku krónuna, eins og lesa
má nánar um hér á síðunni.
FRÉTTASKÝRING: Stuðningur Evrópusambandsins við undirbúning aðildar
Í áliti meirihluta utanríkismálanefndar frá 9. júlí 2009 um þingsályktunar-
tillögu um aðildarumsókn, sem þá lá fyrir Alþingi og var síðan samþykkt,
segir að „komi til aðildarviðræðna beri að leggja kapp á að viðræður um
gjaldmiðilsmál verði forgangsverkefni í viðræðuferlinu og því eigi að leita
eftir samkomulagi við ESB og ECB um stuðning við krónuna.“
Einnig segir að meirihlutinn taki undir þau sjónarmið, sem fram hafi
komið í báðum þeim þingsályktunartillögum sem lagðar voru fram á þingi
um aðildarumsókn, að „Ísland leiti á fyrstu stigum viðræðna eftir sérstöku
samkomulagi við ESB, og eftir atvikum evrópska seðlabankann, sem verið
gæti stuðningur á næstu misserum við íslensku krónuna meðan á aðlögun-
arferli Íslands stæði.“
Að baki þessu býr fyrst og fremst sú hugsun, samkvæmt heimildum
Fréttablaðsins, að það hljóti að vera Evrópusambandinu í hag ekki síður
en Íslandi, að Íslendingar fái frá Evrópusambandinu aðstoð við að styrkja
gjaldmiðilinn til að auðvelda aðlögun að myntbandalagi Evrópusambandsins
og upptöku evru.
Rökstuðningurinn er þessi: Við erum nú þegar á innri markaði Evrópska
efnahagssvæðisins og höfum sótt um aðild að Evrópusambandinu. Íslenska
krónan er örlítil mynt bundin í gjaldeyrishöft sem brjóta í bága við reglur Evr-
ópska efnahagssvæðisins. Aðild að Evrópusambandinu fylgir að Ísland þarf
að taka upp evru um leið og íslenskt efnahagslíf
telst tilbúið til þess. Því betri stuðning sem
Ísland fær við krónuna því fyrr má reikna
með að landið verði fært um að
skipta út krónunni fyrir evru.
Hvort samningar takast um
slíkan stuðning er óvíst,
en á þessu verður
þreifað um leið og
viðræður hefjast
fyrir alvöru,
líklega strax
í haust eða
næsta vetur,
enda hefur
samninga-
nefnd Íslands
fyrrgreint
meirihlutaálit
utanríkis-
málanefndar
að leiðarljósi í
öllum störfum
sínum.
Stuðningur ESB við krónuna?
Styrkir úr IPA-sjóði ESB til ríkja í aðildarviðræðum
(upphæðirnar eru í milljónum evra)
2007 2008 2009 2010 2011 Alls 2007-2011
Króatía 141,2 146,0 151,2 154,2 157,2 749,8
Makedónía 58,5 70,2 81,8 92,3 98,7 401,5
Albanía 61,0 70,7 81,2 93,2 95,0 401,1
Bosnía 62,1 74,8 89,1 106,0 108,1 440,1
Svartfjallaland 31,4 32,6 33,3 34,0 34,7 166,0
Serbía 189,7 190,9 194,8 198,7 202,7 976,8
Kósóvó 68,3 124,7 66,1 67,3 68,7 395,1
Alls 612,2 709,9 697,5 745,7 765,1 3530,4
2011 2012 2013
Ísland 14 9 5
Evrópusambandið
opnar sjóði sína
BYGGING FRAMKVÆMDARSTJÓRNAR EVRÓPUSAMBANDSINS Úthlutun fjár úr sjóðum Evrópusambandsins verður ákveðin í sam-
vinnu við ráðuneytin og hagsmunahópa á Íslandi. NORDICPHOTOS/AFP
Guðsteinn
Bjarnason
gudsteinn@frettabladid.is
milljónir evra eru
innan við eitt
prósent þeirra
fjármuna sem ESB hefur
úthlutað Tyrklandi og Balk-
anskagaríkjum til sams konar
verkefna.
30