Fréttablaðið - 08.07.2010, Síða 26

26 8. júlí 2010 FIMMTUDAGUR
Nú hafa vinstri grænir uppvakið mikið lúpínufár og sagt henni
stríð á hendur. Þetta er flokkur-
inn sem kennir sig við græna nátt-
úruna. Hann fer nú í fararbroddi
við að eyða grænum gróðri í upp-
blásnu eyðimerkurlandi eins og
Ísland er nú orðið. Til fulltingis
eru landgræðslustjóri og forstjóri
Náttúrufræðistofnunar kallaðir til,
til að blessa þessar aðfarir. Það er
sorglegt að hugsa til þess að land-
græðslustjóri komi til með að sá
lúpínufræjum með annarri hendi
og eyða henni með hinni.
Og hver er orsökin fyrir þessu
fári? Jú, misskilinn Ríósamning-
ur þar sem Íslendingar hafa sam-
þykkt að koma í veg fyrir inn-
flutning á erlendum tegundum
sem ógnað gætu vistkerfum hér.
Skoðum þetta betur, því bæði lúp-
ína og kerfill (sem líka á að eyða)
hafa örugglega verið í landinu í um
60 til 70 ár, áður en þessi samning-
ur var undirritaður og þar með á
hann ekki við í þessu tilviki. Það
er ekki um neinn nýjan innflutn-
ing að ræða sem þarf að koma í veg
fyrir.
Annað. Hvers vegna á að eyða
þessum tegundum sem klæða nú
örlítinn hluta landsins og gera ekk-
ert annað en að fegra það og auðga?
Ógna þessar plöntur einhverjum
sjaldgæfum vistkerfum? Melum,
móum, graslendi, mosaþembum?
Kannski söndum og ösku? Nei, ég
sé ekki að þær ógni einu eða neinu.
Þvert á móti gleðja þær augað og
kæta hjartað. Mosi, lyng og grös
eru algengustu tegundirnar í land-
inu og fari eitthvað af þeim forgörð-
um um tíma vegna lúpínu eða kerf-
ils er enginn skaði skeður. Komist
lúpína inn á svæði þar sem einhver
gróður er, er það vegna þess að við-
komandi gróðurþekja er svo götótt
og slitin eftir illa meðferð okkar í
yfir 1.100 ár. Hún er plástur sem
kemur til með að græða sárin og
auðga jarðveginn.
Að lokum langar mig að benda á
leiðir sem ég fer oft. Önnur er um
Hafnarskóg og hin milli Akraness
og Reykjavíkur. Ég þreytist aldrei
á að aka til Reykjavíkur að sumri
til, þegar lúpínan hefur vaxið það
hátt að hún hylur allt ruslið. Mikil
er fegurðin í Kollafirðinum þar
sem samspil lúpínu og kerfils er
eins og fegursta djásn. Og mikið er
gaman að sjá hvernig til hefur tek-
ist við að rækta lúpínuna í Hafnar-
skógi sem áður var að verða einn
drullumelur. Bláar lúpínubreiður
þar sem áður voru melar og mold.
Hreint dásamleg sjón og ég hugsa
oft hve það væri gaman ef allar
auðnir og öll nakin fjöll á Íslandi
væru orðin blá að sumri til og svo
græn að blómgun lokinni, langt
fram á haust. Þá væri gaman að
taka undir með skáldinu og syngja
„eitt sumar á landinu bláa“.
Mikil er fegurðin í Kollafirðinum þar
sem samspil lúpínu og kerfils er eins
og fegursta djásn.
Lúpínufár
Umhverfismál
Margrét Jónsdóttir
eftirlaunaþegi
Nokkurs misskilnings hefur gætt í umræðu um afstöðu
stjórnvalda til nýfallins dóms
Hæstaréttar.
Ríkisstjórnin hefur ekki tekið
afstöðu í ágreiningi um túlkun
þeirra samninga sem lágu að
baki gengistryggðum lánavið-
skiptum. Ríkisstjórnin segir ekki
SÍ eða FME fyrir verkum. Þvert
á móti tryggja lög sjálfstæði
þessara stofnana. Hrunið kenn-
ir okkur að við eigum að virða
sjálfstæði þeirra, en líka gera til
þeirra ríkar kröfur. Atburðir síð-
ustu daga sýna okkur líka að til-
mælin voru misráðin og ótíma-
bær – fjármálafyrirtækin eru
nú að koma fram með tillögur
um hvernig greitt verði af lánun-
um þar til úr öllum ágreiningi er
leyst. Það áttu þau að gera strax
í upphafi.
Dómstólar eru líka sjálfstæðir
og munu kveða upp úr um niður-
stöðu málsins. Við skipum ekki
frændur og vini í Hæstarétt og
segjum honum ekki heldur fyrir
verkum. Ágreining um samninga
á að leiða til lykta fyrir dómi og
það verður gert í þessu tilviki.
Dómur Hæstaréttar frá í júní
stendur. Eignarleigufyrirtækin
telja dóminn ekki kveða skýrt
á um hvað taki við og ágreining
þar um þarf því líka að leggja
fyrir dómstóla. Dómstólar munu
útkljá allan ágreining til fulls.
Óvissa er vissulega þungbær,
en mikilvægt er að farið sé að
réttum leikreglum. Ótímabær
inngrip ríkisins geta valdið því
að við léttum byrðum af fjár-
málafyrirtækjum og ríkisvæð-
um tjón þeirra. Það má aldrei
verða.
Niðurstaða í álitamálum sem
enn eru uppi liggur vonandi
fyrir fljótlega í haust. Ef samn-
ingsvextir einir eiga að gilda, þá
þurfum við stjórnmálamenn að
vinna úr þeirri stöðu og okkur er
engin vorkunn að því. Það kann
að verða flókið og dýrt, en það er
þá bara þannig. Við skulum fara
yfir þann læk þegar við komum
að honum.
Ríkisstjórnin hefur ekki tekið
afstöðu með eignarleigufyrir-
tækjunum. Þvert á móti er rétt að
minna á að við höfum glímt við
þessi fyrirtæki mánuðum saman
og freistað þess að ná samkomu-
lagi við þau um umbreytingu
bílalánanna í íslensk kjör. Þau
skynjuðu ekki sinn vitjunartíma
þá og virðast ekki gera það enn.
Framganga þeirra gagnvart fólki
hefur verið óásættanleg og þau
hafa haft fullkomlega óraunhæf-
ar væntingar um greiðslugetu og
greiðsluvilja fólks. Einmitt þess
vegna er í 5. gr. frumvarpsins
sem ég lagði fram um bílalánin
gert ráð fyrir heimild fólks til að
greiða helming af eftirstöðvum
bílalána, þegar bíl hefur verið
skilað eða að honum gengið og
jafnframt bannað að gera fjár-
nám í íbúðarhúsnæði skuldara
vegna skulda vegna bílalána.
Full ástæða virðist til að Alþingi
afgreiði þennan þátt bílalána-
frumvarpsins, þrátt fyrir niður-
stöðu Hæstaréttar.
Skilaboðin til fjármálafyrir-
tækjanna eru skýr: Þau verða að
axla byrðarnar af eigin verkum
og við munum ekki ríkisvæða
það tjón. Þau þurfa að vinna með
fólki en ekki í stríði við fólk. Þau
þurfa að laga skuldir einstakl-
inga og fyrirtækja að greiðslu-
getu. Þau þurfa að snúa baki
við starfsháttum fortíðarinn-
ar – lánveitingum með þriðja-
mannsábyrgðum, gylliboðum
og skrumi. Þau þurfa að læra
að verðmeta áhættu og að bera
hana sjálf, gegn eðlilegu endur-
gjaldi, en ekki velta henni yfir á
þá sem hvorki eru í stakk búnir
til að meta hana eða bera hana.
Fjármálakerfi er til fyrir fólk –
en ekki fólk fyrir fjármálakerfi.
Fjármálakerfi fyrir fólk
Fjármál
Árni Páll Árnason
félagsmálaráðherra
Skilaboðin til fjármálafyrirtækjanna eru
skýr: Þau verða að axla byrðarnar af eig-
in verkum og við munum ekki ríkisvæða
það tjón. Þau þurfa að vinna með fólki
en ekki í stríði við fólk. Þau þurfa að laga
skuldir einstaklinga og fyrirtækja að
greiðslugetu. Þau þurfa að snúa baki við
starfsháttum fortíðarinnar.
0058324 Fura, alhefluð 27x95 mm A-gagnvarið 226 kr./lm.
0058504 Fura, alhefluð 45x95 mm A-gagnvarið 316 kr./lm.
0058506 Fura, alhefluð 45x145 mm A-gagnvarið 459 kr./lm.
0059954 Fura, alhefluð 95x95 mm A-gagnvarið 651 kr./lm.
LÆGRA VERÐ Á PALLA-
OG GIRÐINGAREFNI
Vnr. 0058254
Girðingarefni
Fura, alhefluð,
22x95 mm,
A-gagnvarið.
181 kr./lm.
á pallaefni!
Lægra verð
Gerðu verð
samanburð

á www.BYK
O.is eða hjá

sölumönnu
m BYKO!
á virðisaukaskatti
af keyptri vinnu
til þeirra sem ráðast nú í fram-
kvæmdir á byggingarstað.
Þar að auki fæst allt að
*Við álagningu opinberra gjalda árin 2011 og 2012 heimilast til
frádráttar tekjuskattsstofni 50% af þeirri fjárhæð sem greidd er
vegna vinnu á byggingarstað (án virðisaukaskatts) sem unnin
er á árunum 2010 og 2011. Hámark frádráttarins er 200.000 kr.
hjá einstaklingi og 300.000 kr. hjá hjónum og samsköttuðum.
300 þúsund
króna frádráttur
frá skattstofni*
100%
endurgreiðsla