Fréttablaðið - 12.07.2010, Blaðsíða 10

12. júlí 2010 MÁNUDAGUR
Hundadagar eiga nafn sitt að rekja
til Rómverja sem kölluðu heitasta
tímabil sumarsins frá miðjum
júlí fram yfir miðjan ágúst
hundadaga eftir stjörnunni
Síríus í stjörnumerkinu Stóra-
hund. Hundadaga þekkja
Íslendingar þó kannski einn helst
þar sem þá ríkti eini íslenski
konungurinn, Jörgen Jörgensen eða
Jörundur hundadagakonungur.
Jörundur þessi var þó danskur og ríkti hann frá
25. júní til 22. ágúst árið 1809 eftir að hafa lýst
yfir sjálfstæði á Íslandi frá dönsku krúnunni.
Bylting Jörundar tókst ekki sem skyldi og var
hann sendur í útlegð til Tasmaníu, þó fyrir aðrar
sakir væri, en þar var hann jafnan kallaður fyr-
rverandi konungur Íslands.
Nýttu tækifærið og minnstu Jörundar með góðu
BKI kaffi.
Angan af
kaffi kemur
bragðlauk-
unum af stað
og ilmurinn
segir til um
ríkt bragðið
af BKI kaffi.
Helltu upp
á gott BKI
kaffi.
BKI Classic
Hundadagar hefjast á morgun!
Fagnaðu
hundadögum
með BKI kaffi
Hundadagar byrja á morgun
Kauptu BKI fyrir
hundadagana
Sérvaldar baunir frá
þekktustu kaffisvæðum
heimsins tryggja hið
mjúka bragð, lokkandi
ilminn og fersklegt
eftirbragðið.
BKI Extra
Snöggristað við háan hita.
Þannig næst fram ríkara
kaffibragð við fyrsta sopa
en léttur og mjúkur keimur
fylgir á eftir.
EFNAHAGSMÁL Landsframleiðsla
jókst um 0,2 prósent að meðaltali
hjá aðildarríkjum Evrópusambands-
ins (ESB) á fyrsta fjórðungi ársins
og mælist hagvöxtur þar nú 0,5 pró-
sent á ársgrundvelli. Hagvöxtur
jókst jafn mikið innan evrusvæðis-
ins á sama tíma. Hagvöxtur var 0,1
prósentustigi meiri á ársgrundvelli.
Framkvæmdastjórn ESB býst við
0,9 prósenta hagvexti á evrusvæð-
inu í ár eftir 2,1 prósent samdrátt
í fyrra.
Þetta er á meðal þess sem fram
kemur í endurskoðuðum gögnum
Eurostat, hagstofu ESB, sem birt
voru á miðvikudag. Greiningar-
aðilar í Evrópu segja niðurstöðurn-
ar í samræmi við væntingar.
Til samanburðar jókst lands-
framleiðsla hér um 0,6 prósent á
milli ársfjórðunga. Þeir hagfræð-
ingar sem Fréttablaðið hefur rætt
við benda á að meiri sveiflur séu í
íslensku hagkerfi en evrópsku og
því séu ársfjórðungstölurnar ekki
samanburðarhæfar. Það ætti þó að
segja eitthvað um stöðu landsins í
alþjóðlegu samhengi að hagkerf-
ið hefur dregist saman um 6,5 pró-
sent á ársgrundvell. Aðrar eins tölur
sjást ekki á meginlandi Evrópu um
þessar mundir, ekki einu sinni hjá
verst settu löndunum nú um stund-
ir, svo sem í Grikklandi, Spáni og
Portúgal.
Samkvæmt gögnum hagstofunn-
ar var hagvöxtur mestur á Írlandi
miðað við ársfjórðunginn á undan,
eða um 2,7 prósent. Hagvöxtur þar
í landi er enn neikvæður um 0,6 pró-
sent. Þá var 1,1 prósenta hagvöxtur
á milli fjórðunga í Portúgal. Athygli
vekur að Portúgal, sem flokkast til
þeirra landa sem glíma við ein-
hverja mestu fjárhagserfiðleikana
innan ESB nú um stundir, flaggar
1,8 prósenta hagvexti á ársgrund-
velli.
Mesta niðursveiflan á milli fjórð-
unga var í Litháen og Eistlandi en
bæði löndin glíma við mikla fjár-
hagserfiðleika. Hagkerfi Litháens
dróst saman um 3,9 prósent en hag-
kerfi Eistlands um tvö prósent. Líkt
og sjá má á grafinu hér til hliðar eru
Eystrasaltsríkin að snúa við úr afar
djúpri lægð.
Howard Archer, aðalhagfræð-
ingur hjá evrópska greiningarfyr-
irtækinu IHS Insight, segir í sam-
tali við fréttastofu Reuters nýjustu
hagtölur í Evrópu geta villt mönnum
sýn. Líkt og hér skýrir bætt birgða-
staða viðsnúninginn að nokkru leyti.
Líf hafi ekki færst í fjárfestingar,
einkaneysla ekki tekið við sér líkt
og vonast hafi verið til og útflutn-
ingur sé undir væntingum. Þrátt
fyrir mikið atvinnuleysi á evru-
svæðinu og snarpan niðurskurð í
opinbera geiranum á efnahagssvæð-
inu býst Archer þó við bata síðar á
árinu. jonab@frettabladid.is
Mesti samdráttur-
inn í Evrópu er hér
Hagkerfið á meginlandi Evrópu hefur tekið að vaxa á ný eftir kreppuna. Já-
kvæðar tölur sjást nú í fyrsta sinn í eitt og hálft ár. Hagfræðingur býst við bata
á meginlandinu út árið. Ekki er útilokað að neikvæðar tölur sjáist lengur hér.
10
5
0
-5
-10
-15
-20
Litháen
Ísland
ESB
Evrulöndin
Lettland
Eistland
2008 2009 2010
Hagvaxtarþróun í nokkrum löndum
Breyting á hagvexti í nokkrum löndum miðað við tólf mánaða tímabil frá fyrsta fjórð-
ungi 2008 til fyrsta fjórðungs 2010
Hagvöxtur jókst um 0,6 prósent milli fjórðunga hér á fyrstu þremur mán-
uðum ársins. Hagvöxtur var hins vegar neikvæður hér um 6,5 prósent og
er mesti samdrátturinn hér af þeim löndum sem hagstofa ESB ber okkur
saman við. Jón Bjarki Bentsson, sérfræðingur hjá Greiningu Íslandsbanka,
sagði í samtali við fréttamiðilinn Vísi, þegar Hagstofa Íslands birti hagvaxtar-
tölur sínar í júní, óvarlegt að álykta að kreppunni hér sé lokið. Vöxtinn sagði
hann skýrast af aukinni birgðastöðu í landinu, þá einkum af framleiddum en
óseldum birgðum sjávarafurða. Vísbendingar séu um að hagvöxturinn verði
aftur neikvæður á öðrum ársfjórðungi þessa árs, að hans mati.
Kreppan heldur áfram hér
SPÁNN Milljónir Katalóníubúa mót-
mæltu úrskurði stjórnarskrár-
réttar í Barcelona á laugardag og
flögguðu rauðum og gulum fánum,
með áletruninni „Við erum ríki.“
Katalóníubúar hafa lengi litið á
Katalóníu sem sjálfstætt ríki þó
það sé ekki viðurkennt sem slíkt á
alþjóðavettvangi. Katalónía er eitt
17 sjálfstjórnarhéraða á Spáni og
hefur gengið hvað lengst í að sækja
aukið vald frá ríkisstjórn lands-
ins. Árið 2005 samþykktu íbúar
Katalóníu ný lög í þjóðaratkvæða-
greiðslu um frekari skiptingu
valdsins milli spænska ríkisins
og héraðsins. Vilja Katalóníubúar
hafa meiri völd yfir skatttekjum
og dómsmálum.
Á föstudag kvað stjórnarskrár-
réttur á Spáni upp þann dóm að
Katalónía hefði engan lagalegan
rétt til þess að skilgreina sig sem
sjálfstætt ríki. Í dómnum var kata-
lónskan enn fremur ekki sögð æðri
spænsku. „Þessi mótmæli eru upp-
hafið að sjálfstæðinu sem við vilj-
um fyrir landið okkar,“ lét kata-
lónskur námsmaður hafa eftir sér.
- bþh
Katalóníubúar mótmæla úrskurði stjórnarskrárréttar um sjálfstæði héraðsins:
Katalónía má ekki lýsa yfir sjálfstæði
SJÁLFSTÆÐI Katalóníubúar vilja sjálf-
stæði frá Spáni. Á laugardag voru fjöl-
menn mótmæli í Barcelona. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
LETILÍF Í PARÍS Fólkið sem flatmagaði á bökkum Signu í gær virtist ekki hafa miklar áhyggjur af efnahagsmálum en framkvæmda-
stjórn ESB býst við 0,9 prósent hagvexti á evrusvæðinu í ár eftir samdrátt á fyrra ári. NORDICPHOTOS/AFP