Fréttablaðið - 27.07.2010, Blaðsíða 2

2 27. júlí 2010 ÞRIÐJUDAGUR
STJÓRNMÁL Lagasetningu um orku-
fyrirtæki verður að öllum líkind-
um flýtt, í kjölfar kaupa Magma á
HS orku. Ráðherranefnd um efna-
hagsmál fundaði í gær.
Ráðherrar vildu lítið segja við
fjölmiðla að fundi loknum annað
en að málið væri til skoðunar og
lítil hætta á að stjórnarsamstarf-
ið væri í hættu. Heimildir blaðsins
herma að þar hafi verið rætt um að
flýta lagasetningu.
Lögin sem um ræðir setja enn
frekari hömlur á eignarráð yfir
orkufyrirtækjunum. Er sérstak-
lega horft til Noregs í þeim efnum,
en þar á bæ eru mjög strangar
reglur um orkufyrirtækin. Regl-
urnar þar voru afturvirkar og svo
gæti einnig farið með íslensku
lögin.
Mikill styr hefur staðið um
kaupin og hafa þingmenn Vinstri
grænna gagnrýnt stjórnina fyrir
að hafa ekki komið í veg fyrir þau.
Guðfríður Lilja Grétarsdóttir og
Atli Gíslason sátu fund ráðherra-
nefndarinnar í gær. Þórunn Svein-
bjarnardóttir, þingmaður Samfylk-
ingarinnar, sat einnig fundinn.
Nefndina skipa þau Jóhanna
Sigurðardóttir forsætisráðherra,
Steingrímur J. Sigfússon fjár-
málaráðherra og Gylfi Magnússon
efnahags- og viðskiptaráðherra,
sem sátu fundinn, og Katrín
Júlíusdóttir iðnaðarráðherra og
Svandís Svavarsdóttir umhverfis-
ráðherra, sem tóku þátt í gegnum
síma.
Málið verður til áframhald-
andi vinnu hjá stjórnarflokkun-
um. Alþingi kemur saman á ný 2.
september og verður frumvarp að
öllum líkindum lagt fram þá. Þing-
nefndir funda frá 17. til 31. ágúst.
Ásgeir Margeirsson, forstjóri
Magma á Íslandi, hefur lýst því
yfir að félagið muni krefjast
skaðabóta verði stjórnvöld til þess
að ógilda samninginn.
Þingflokkar stjórnarflokkanna
funduðu um málið í gær og Jóhanna
Sigurðardóttir forsætisráðherra
sagði að þeim fundi loknum að til
greina kæmi að rannsaka allt sölu-
ferli HS orku. kolbeinn@frettabladid.is
Flýta lagasetningu
um orkufyrirtæki
Kaup Magma á HS orku munu flýta fyrir lagasetningu um orkufyrirtæki sem
mun að líkindum koma fram í haust. Lögin gætu orðið afturvirk og ógilt samn-
inginn. Slíkt myndi nægja til að tryggja frið um stjórnarsamstarfið.
„Steinþór, er þetta ekki algjör
farsi?“
„Jú, en það er betra að vera svolítið
farsakenndur en alveg í hakki.“
Steinþór Skúlason er forstjóri Sláturfélags
Suðurlands. Fréttablaðið bar saman
verðþróun nokkurra kjötvara í blaði gær-
dagsins. Í ljós kom að verðið á kjötfarsi
hafði verið stöðugast af unnu kjöti og
sagði Steinþór skýringuna á því vera að
auðvelt sé að lækka kostnað með því að
nota ódýrara hráefni saman við það.
FÉLAGSMÁL Tæpur fjórðungur
þeirra sem fengu bætur frá Trygg-
ingastofnun ríkisins (TR) á síðasta
ári vanáætlaði eigin tekjur á árinu,
með þeim afleiðingum að þeir þurfa
að endurgreiða TR mismuninn.
Tíundi hver var með minni tekjur
en búist var við og á því inneign hjá
stofnuninni.
Ríflega 47 þúsund öryrkjar og
eldri borgarar fengu bætur frá TR
á síðasta ári, samkvæmt uppgjöri
stofnunarinnar.
Um ellefu þúsund fengu ofgreidd-
ar bætur. Tryggingastofnun greiddi
þeim 4,3 milljarða króna umfram
það sem þeir áttu rétt á, að með-
altali tæplega 391 þúsund til hvers
einstaklings. Um fimm þúsund
manns fengu minni bætur en þeir
áttu rétt á, að meðaltali um 340 þús-
und hver einstaklingur.
Ástæðurnar fyrir ónákvæmni í
útgreiðslum má rekja til áætlana
bótaþega, að því er fram kemur í
tilkynningu frá TR. Þannig hafi
þrír af hverjum fjórum vanáætlað
vexti, verðbætur og arðgreiðslur á
árinu. Lífeyrisþegar fá næstu daga
sendar upplýsingar um uppgjörið.
Upplýsingarnar verða aðgengilegar
á vef TR eftir klukkan 15 í dag. - bj
Ríflega 47 þúsund manns fengu bætur frá Tryggingastofnun á síðasta ári:
Fjórðungur vanáætlaði tekjur
OFGREITT Af 4,3 milljarða króna
ofgreiðslum til bótaþega eru 3,3
milljarðar til komnir af því bótaþegar
vanáætluðu fjármagnstekjur, samkvæmt
uppgjöri TR. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
NEYTENDUR Verð á kartöflum hefur tekið miklum
breytingum á síðustu árum og vart haldist stöðugt í
einn mánuð í senn. Samkvæmt upplýsingum frá Hag-
stofunni hefur vísitala neysluverðs haldist nokkuð
jöfn á undanförnum 15 árum, þótt hún hafi hækkað
um tæp fimmtíu prósentustig síðan í desember 2007.
Verð á kartöflum fylgir vísitölu neysluverðs upp
að einhverju marki, en þó ekki meira en svo að það
fer úr 132 krónum á kílóið í maí 2008 upp í 242 krón-
ur á kílóið í ágúst sama ár. Þetta er um 83 prósenta
hækkun á tæpum þremur mánuðum.
Bergvin Jóhannsson, kartöflubóndi á Áshóli í Eyja-
fjarðarsveit og formaður Félags kartöflubænda, segir
að sumarmarkaðsverð á kartöflum ráðist algjörlega
af framboði og því sé ekki mikið að marka tölurnar
yfir þá mánuði. „Uppskeran kemur á markað í júlí
og ágúst og álagning í verslunum er það sem ræður
verðinu,“ segir Bergvin. „Það skiptir engu máli
hvernig verðið er frá bónda. Þessar hækkanir og
lækkanir eru allar í höndum verslananna.“ Bergvin
segir bændur vera fyrst núna að komast aftur í
það verð sem tíðkaðist fyrir um 20 árum. „Það eru
auðvitað góðar fréttir fyrir okkur,“ segir hann. - sv
Verð á kartöflum sveiflukennt miðað við vísitölu neysluverðs:
Verð alfarið í höndum verslana
150%
120%
90%
60%
30%
0%
-30%
-60%
Jú
lí
19
95
Jú
lí
19
96
Jú
lí
19
97
Jú
lí
19
98
Jú
lí
19
99
Jú
lí
20
00
Jú
lí
20
01
Jú
lí
20
02
Jú
lí
20
03
Jú
lí
20
04
Jú
lí
20
05
Jú
lí
20
06
Jú
lí
20
07
Jú
lí
20
08
Jú
lí
20
09
Jú
ní
2
01
0
Ágúst 2008
125%
Ágúst 1996
71%
Júní 2010
29%
Heimild: Hagstofan
Verðþróun á kartöflum
Nóvember 1995
-59%
Vísitala neysluverðs
Vísitala kartafla
LANDHELGISGÆSLAN Þyrlur af
dönsku varðskipunum Triton og
Vædderen, sem legið hafa við
bryggju í Reykjavíkurhöfn, sinntu
tveimur þyrluútköllum um helg-
ina, sem Landhelgisgæslan gat
ekki sinnt vegna manneklu.
Aðeins ein áhöfn var á vakt hjá
Gæslunni og þegar mannskapur-
inn var farinn að skerða lögbund-
inn hvíldartíma var leitað til Dan-
anna, sem brugðust vel við. Triton
lét hins vegar úr höfn síðdegis
í gær og Vædderen fer væntan-
lega í dag, þar með verður tveim-
ur björgunarþyrlum færra hér á
landi. - kh
Danskar þyrlur á varðskipum:
Hlaupa í skarð-
ið fyrir gæsluna
VÍSINDI Skógar og önnur græn,
náttúruleg svæði geta dregið úr
stressi og árásargirnd, bætt skap-
ið og aukið hamingju. Þetta eru
niðurstöður finnskra vísinda-
manna sem rannsakað hafa áhrif
náttúrunnar á útkeyrða nútíma-
menn.
Þetta kemur trúlega fáum á
óvart sem nú ferðast um gróin
svæði landsins í sumarfríum, en
vísindamenn töldu eigi að síður
mikilvægt að mæla áhrifin. Nátt-
úran getur þannig haft áhrif á
þunglyndi og reiði, auk þess sem
dregur úr ofvirkni í börnum
þegar þau leika sér í grænu og
grónu umhverfi. - bj
Rannsaka áhrif náttúrunnar:
Lautartúr dreg-
ur úr stressinu
SKÓGUR Göngutúr í skógi eða grasi-
vöxnu svæði hefur góð áhrif á þá sem
þjást af stressi. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
TÆKNI Vísindamenn við Fraunho-
fer-vísindastofnunina í Þýska-
landi vinna að þróun hug- og vél-
búnaðar sem koma mun í stað
tölvumúsa, snertiskjáa og jafn-
vel lyklaborða.
Notaðar eru þrívíddarmynda-
vélar sem nema handahreyfing-
ar. Notandinn getur því gefið
tölvunni skipanir án þess að nota
mús eða önnur stjórntæki.
Enn á eftir að þróa tæknina
áður en hún fer á markað, en hún
gæti átt framtíðina fyrir sér í
tölvuleikjaiðnaðinum og víðar. - bj
Tölvumúsin leyst af hólmi:
Stýra tölvunni
með höndunum
VIÐSKIPTI Salt Properties, félag í
eigu Róberts Wessman, greiddi
ekki skuldir sem námu yfir
fimm millj-
örðum króna,
en þær voru
á gjalddaga í
ár. Skilanefnd-
ir Landsbank-
ans og Glitnis
og Straumur
munu vænt-
anlega leysa
til sín eignir
félagsins.
Salt Properties er í eigu Salt
Investments, eignarhaldsfé-
lags Róberts Wessman. Félag-
ið á landareignir í Brasilíu og á
Spáni og eignarhluta í fasteigna-
félögum í Vilníus í Litháen.
Árni Harðarson, stjórnarmað-
ur í Salt Properties, staðfestir að
afborganir af lánum séu þegar
fallnar á gjalddaga og að félag-
ið hafi ekki haft bolmagn til að
greiða afborganirnar. - sm
Leysa til sín eignir Salts:
Borgaði ekki 5
milljarða skuld
RÓBERT WESSMAN
HEILBRIGÐISMÁL Að minnsta kosti
30 lyf hafa horfið úr hillum apó-
teka á undanförnum árum vegna
þess að þau skila ekki nógu mikl-
um arði, að sögn Sveins Rúnars
Haukssonar heimilislæknis.
Í grein í blaðinu í dag segir
Sveinn Rúnar lyfjafyrirtækið
Actavis oft hafa ákveðið ein-
hliða og fyrirvaralaust að hætta
að framleiða tiltekin lyf því þau
skili ekki nægum arði. Sambæri-
leg lyf komi ekki til landsins fyrr
en nokkru síðar og séu þá jafnan
talsvert dýrari. Þetta geti valdið
vandræðum fyrir sjúklinga. Nýj-
asta dæmið um þetta séu kínín-
töflur, sem gefnar eru við sina-
drætti. - bs / sjá síðu 14
Læknir átelur Actavis:
Segir ódýrum
lyfjum skipt út
SVARTSENGI Þingflokkar stjórnarflokkanna funduðu um Magma-málið í gær. Til greina kemur að setja afturvirk lög sem myndu
ógilda söluna á HS orku til Magma Energy. Forstjóri Magma á Íslandi segir félagið munu krefjast skaðabóta verði samningum rift.
SPURNING DAGSINS