Fréttablaðið - 10.08.2010, Blaðsíða 10

10 10. ágúst 2010 ÞRIÐJUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
HALLDÓR
ESB og krafan um lífsrými
Ögmundur Jónasson birti nýverið grein
í Morgunblaðinu um ESB. Í greininni
segir hann að það eina sem vanti í
stórveldisóra forseta framkvæmda-
stjórnar ESB sé krafan um lífsrými. Sú
krafa var lykilatriði í hugmyndafræði
nasismans og er hugtakið í dag nær
eingöngu notað sem tilvísun til hans.
Í kjölfarið var Ögmundur gagnrýndur
fyrir að vera ómálefnalegur en í Frétta-
blaðinu í gær birti hann svargrein við
gagnrýninni.
Ögmundur sagnfræðingur
Þar segir Ögmundur að sagan
kenni að alla tíð hafi staðið átök um
auðlindir heimsins og þann veruleika
hafi hann varið starfsævinni í að skoða
sem sagnfræðingur, frétta- og stjórn-
málamaður. Seinna segir hann það út
í hött að ætla að með orðum sínum
hafi hann verið að tengja ESB við
nasisma. Veltu menn fyrir sér í kjölfarið
hvor væri höfundur þessarar greinar;
stjórnmálamaðurinn Ögmundur eða
sagnfræðingurinn með glænýtt innlegg
í sagnfræðilega umræðu á þá leið að
í hugtakinu lífsrými
felist bara alls
engin nasisma-
vísun?
Samkeppnishamlandi?
Sigurður Ingi Jóhannssson, þingmaður
Framsóknar, hefur varið frumvarp til
búvörulaga sem sætt hefur gagnrýni að
undanförnu. Samkeppniseftirlitið gerði
alvarlegar athugasemdir við frumvarp-
ið og Samtök verslunar og þjónustu
sögðu það eitt alvarlegasta afturhvarf
frá frjálsri samkeppni sem sést hefði
um árabil. Spurður út í gagnrýnina
svaraði Sigurður að reglur þyrftu að
gilda um markaðinn en var þó tilbúinn
til þess að fallast á það að lokum að
frumvarpið gæti verið samkeppnis-
hamlandi. Það er ánægjulegt að sjá
hve mikillar virðingar Samkeppniseftir-
litið nýtur meðal þingmanna.
magnusl@frettabladid.is
Forystumönnum Akureyrarbæj-ar voru afhentar undirskriftir 120
starfsmanna öldrunarheimila bæjarins
á dögunum þar sem mótmælt var stað-
setningu nýs öldrunarheimilis í Nausta-
hverfi. Þetta ágæta fólk taldi betra
fyrir skjólstæðinga sína að þessi starf-
semi væri þar sem auðvelt er að vera í
sambandi við annað fólk og njóta sam-
vista við það; vera beinir þátttakend-
ur hins daglega lífs bæjarbúa eftir því
sem heilsa og aðstæður leyfa. Það verði
ekki gert með því að búa um eldra fólk-
ið í útjaðri bæjarins eins og talsmenn
undirskriftasöfnunarinnar bentu á. Þá
er meiri hætta á einangrun með þeim
afleiðingum sem því fylgir fyrir gamla
fólkið og okkur hin sem fylgjum í kjöl-
farið fyrr en varir.
Í niðurstöðum íbúaþings árið 2004 um
nýskipan miðbæjarins var áhersla lögð á
að hann verði líflegur vettvangur mann-
lífs og skemmtunar. Margir þingfulltrú-
ar vöktu einmitt athygli á því að fjölga
þyrfti íbúðum í miðbænum eða næsta
nágrenni hans til þess að ná þessu mark-
miði. Þeir sáu fyrir sér íbúðir þar sem
hófleg ganga frá þeim inn í kjarna mið-
bæjarins yrði hluti daglegs lífs. Þar hitt-
ist fólk og nýtir sér þjónustu af ýmsum
toga í skjólgóðu og hlýlegu umhverfi.
Því lagði íbúaþingið til að í útjaðri mið-
bæjarins yrðu íbúðir og hljóðlát byggð
en öll þjónustustarfssemi og skemmtan-
ir á miðsvæðinu sjálfu sem truflaði þó
ekki þá sem heima sitja.
Þessi sýn opnar möguleika á að
byggja öldrunarheimili til dæmis á
svæðinu frá Bautanum og suður að
Samkomuhúsinu, á gamla íþróttavell-
inum og á svæðinu niður eftir Oddeyri
norðan Strandgötu. Þarna eru marg-
ir áhugaverðir valkostir til að byggja
slík heimili fyrir aldraða og falla vel að
því deiliskipulagi sem nú liggur fyrir
til afgreiðslu í bæjarstjórn. Að vísu
eru þær ekki í takt við þær hugmyndir
sem uppi eru um að fjölga bensínstöðv-
um og efla veitingarekstur með viðeig-
andi bílaumferð í útjaðri miðbæjarins.
En vonandi stuðla ofangreindar undir-
skriftir að því að rétta af þann óheilla
kúrs sem þau mál hafa ratað í og fund-
inn verður staður fyrir gamla fólk-
ið sem tengir það mannlífi og þjónustu
sem það, eins og aðrir, vilja nýta sér.
Eldri borgarar taki þátt
Málefni
eldri
borgara
Ragnar
Sverrisson
kaupmaður á
Akureyri
Útsala
20-40%
Opið: má-fö. 12:30-18 :00 www.nora.is
Rauðu múrsteinshúsunum Dalvegi 16a,
Kóp. 201 - S: 517 7727
í bústaðinn - á heimilið
L
ýsing Samkeppniseftirlitsins á íslenzkum mjólkurmarkaði
sem samansúrruðum samráðshring er raunsönn. Land-
búnaðarkerfið gerir nú enn eina atlöguna að mönnum, sem
vilja reyna að standa á eigin fótum og framleiða mjólkur-
vörur handa neytendum án ríkisstyrkja.
Fara verður aftur til ársins 2005 til að finna rætur frumvarpsins
sem Jón Bjarnason landbúnaðarráðherra hefur nú lagt fram, um
að refsa beri afurðastöðvum sem framleiði mjólk sem framleidd
sé utan kvótakerfisins, þ.e. án ríkisstyrkja. Þá stofnuðu framtaks-
samir bændur í Kjósinni mjólkursamlagið Mjólku og kepptu við
hinn ríkisstyrkta samráðshring.
Forsvarsmenn Bændasamtaka
Íslands og Landssambands kúa-
bænda reyndu þá allt hvað þeir
gátu til að bregða fæti fyrir hið
nýja fyrirtæki og héldu því m.a.
fram að það væri ólöglegt að
framleiða mjólk án ríkisstyrks.
Strax á þeim tíma var á það
bent að slík lagatúlkun stæðist hvorki stjórnarskrána né mann-
réttindasáttmála. Að ætla að banna mönnum að framleiða vöru án
ríkisstyrkja væri gróf aðför að atvinnufrelsi. Sjálfur Guðni Ágústs-
son, þáverandi landbúnaðarráðherra, sem kallaði nú ekki allt ömmu
sína, treysti sér ekki til að taka þátt í að drepa Mjólku.
Bændasamtökin voru ekki af baki dottin og með nýjum ráðherr-
um komu ný tækifæri til að reyna að kæfa samkeppnina. Frum-
varp, svipað því sem Jón Bjarnason vill nú koma í gegnum Alþingi,
var lagt fram fyrir hálfu öðru ári en svæft í landbúnaðarnefnd.
Kannski var það af því að þá hillti undir að samráðshringurinn
gleypti Mjólku og hættan liði hjá.
Nú hefur landbúnaðarkerfið á ný talið ástæðu til að sýna tennurn-
ar enda nýr keppinautur, Vesturmjólk, kominn fram á sjónarsviðið
og sér tækifæri í því að framleiða mjólkurvörur án ríkisstyrkja og
bjóða neytendum lægra verð – eins og Mjólku tókst á tímabili.
Samkeppniseftirlitið hefur gert alvarlegar athugasemdir við
frumvarpið. Í umsögn þess var rifjað upp að undanfarin ár hefur
stofnunin í sífellu lagt til við mismunandi landbúnaðarráðherra að
auka samkeppni í framleiðslu og sölu á mjólkurvörum, neytendum
til hagsbóta. Enginn þeirra hefur hlustað, enda hefur aldrei komið
fram á sjónarsviðið landbúnaðarráðherra, sem telur sig talsmann
neytenda eða almannahagsmuna. Allir með tölu hafa þeir gengið
í björg þröngrar hagsmunagæzlu fyrir núverandi ríkiseinokunar-
kerfi.
Jón Bjarnason er engin undantekning, sem sést kannski bezt á
því að við samningu frumvarps hans var eingöngu haft samráð við
þá, sem eiga hagsmuni af því að viðhalda einokuninni. Ekki var
talað við hugsanlega keppinauta, hvað þá talsmenn neytenda eða
annarra atvinnugreina (sem einhverra hluta vegna lifa þótt þar
gildi almennar samkeppnisreglur).
Engum þarf að koma á óvart að Jón Bjarnason og hinir fram-
sóknarmennirnir vilji drepa samkeppni og vega að atvinnufrelsi.
En ætlar til dæmis Samfylkingarfólkið í stjórnarliðinu, sem oft
talar um hagsmuni neytenda, að sitja aðgerðalaust hjá? Og hvað
með sjálfstæðismenn, sem að minnsta kosti í orði kveðnu styðja
frjáls viðskipti og samkeppni? Geta þeir kannski kreist upp lítið,
hugrakkt tíst í þágu neytenda?
Hagsmunasamtök og pólitíkusar taka höndum
saman um að kæfa samkeppni í landbúnaði.
Kerfið drepur
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871