Fréttablaðið - 16.08.2010, Blaðsíða 12

12 16. ágúst 2010 MÁNUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Á morgun fer fram fyrirtaka í dóms-máli ríkisins gegn nímenningunum
sem eru ákærðir fyrir árás á Alþingi, 8.
desember 2008.
Frá því að málið var þingfest fyrir hálfu
ári og því fylgt eftir með hasarfrétta-
mennsku og yfirlýsingagleði helstu fjöl-
miðla, hefur harðri gagnrýni á ákærurn-
ar vaxið fiskur um hrygg. Gagnrýnin og
opinberun sönnunargagna málsins hefur
leitt af sér bitra þögn ritstjóra fjölmiðl-
anna.
Í maí sýndi Kastljósið myndbandsupp-
töku úr eftirlitsmyndavélum Alþingis,
sem sýndi að undirstöður ákæranna eru
á engum rökum reistar. Við gerð þáttar-
ins neituðu Lára V. Júlíusdóttir, ríkissak-
sóknari, og Helgi Bernódusson, skrifstofu-
stjóri Alþingis, að tjá sig. Enginn hinna
stóru fjölmiðlanna fjallaði um þáttinn fyrr
en Stöð 2 sagði frá afskiptum Ástu Ragn-
heiðar Jóhannesdóttur, forseta Alþingis,
af ummælum Jóns Ólafssonar, heimspek-
ings, um dómsmálið í útvarpinu. Ásta full-
yrti ranglega um staðreyndir málsins og
skammaði Jón fyrir hans skoðun. En svo
vildi hún ekki tjá sig við Stöð 2. Afskipta-
semin er undarleg fyrir þær sakir að
þegar henni voru afhendar undirskriftir
700 manns, sem sögðust samsek nímenn-
ingunum vegna árása á Alþingi veturinn
2008-2009 og kröfðust þess að málið félli
niður ellegar þau öll ákærð samkvæmt
sömu lagagreinum, sagði hún að sér kæmi
málið ekki við.
Enn hefur enginn tekið ábyrgð á beit-
ingu 100. greinar hegningarlaga, sem
mælir fyrir um eins árs til lífstíðar fang-
elsisvistar, síðan Helgi Bernódusson og
Valtýr Sigurðsson, ríkissaksóknari, bentu
á hvor annan í janúar. Enginn fjölmiðill
hefur reynt að komast að hinu sanna.
Hvers vegna er þögnin eina svar þess-
ara afla?
Má vera að þau einfaldlega hafi engin
svör? Að sannleikur þessa máls sé nú
þegar á yfirborðinu – málið sé einungis
pólitískar ofsóknir í garð andófsfólks? Að
nú, þegar sannleikur málsins liggur fyrir,
færður uppá yfirborðið af nímenningun-
um og samherjum þeirra, sé eina nothæfa
vopn ríkisins hinn refsandi armur þess,
dómararnir?
Ef herkænska ríkisins er að þegja um
málið og gagnrýni í garð þess, tekst prýði-
lega að sýna fram á eðlislægan en vel
falinn fasisma ríkisins.
Verði þeim af því!
Hvað þýðir þögnin?
Viðarhöfða 6 – Reykjavík / Bæjarhrauni 12 – Hafnarfirði
www.sindri.is / sími 575 0000
Verslanir
PI
PA
R\
TB
W
A
•
S
ÍA
•
1
01
49
3
69.900
Verð með vsk.
18 V höggborvél
DC988KL
Öflug 18 V borvél m. höggi
3ja gíra, 0-450/1450/2000
Átak 52 Nm.
2x2,0 Ah Li-Ion rafhlöður
40 mín. hleðslutæki
Taska fylgir
Dómsmál
Snorri Páll
Jónsson
Úlfhildarson
og Steinunn
Gunnlaugs-
dóttir
Listamenn og tvö
hinna ákærðu
Fáum séns í kosningum
Jónas Kristjánsson segir á bloggi sínu
að Íslendingar hafi staðið sig illa í
öllum kosningum. Íslenskir kjósendur
fái nú einn séns til að bæta sig þegar
kosið verður til stjórnlagaþings segir
Jónas sem stingur upp á því að Egill
Helgason verði kosinn á þingið. Egill
sjálfur birtir sama dag heil- langan
lista með spurningum
um stjórnarskrá, og
hefur jú sýnt þinginu
heilmikinn áhuga.
Ætli kosningabarátta
fyrir stjórnlagaþingið
sé nú formlega hafin
á síðum internetsins?
Egil sem forsætisráðherra
Jónas hefur raunar áður lýst vilja
sínum til þess að fá Egil í kjörið
embætti. Skömmu eftir hrunið, í lok
nóvember 2008, spurði hann á vef
sínum hvers vegna Egill væri ekki
hreinlega forsætisráðherra. Í byrjun
síðasta árs lýsti hann þeirri skoðun á
ný að hann vildi fá Egil í forsætis-
ráðuneytið (og Lilju Mósesdóttur
í fjármálaráðuneytið). Fyrir hrun
hafði hann þó annað hlutverk
í huga fyrir Egil, nefnilega
ritstjórn Morgunblaðsins. Og
eftir kosningar hefur hann lítið
tjáð sig um að fá Egil í hinar
ýmsu valdastöður.
Tekur fleira en sundið á
þrjóskunni
Sigurjón Þórðarson, formaður
Frjálslynda flokksins og sveitar-
stjórnarmaður í Skagafirði, synti
Drangeyjarsund um helgina. Hann
lýsti sundinu sem þrekraun, enda
fékk hann krampa í fæturna þegar
nokkuð var liðið á sundið. Lýsti
Sigurjón því sem svo að hann
hefði synt seinnipart sundsins á
þrjóskunni einni. Mikil þrjóska
hlýtur að vera góður kostur fyrir
formann flokks sem á litlu fylgi
að fagna víða um landið, en
heldur vissulega alltaf áfram,
á þrjóskunni.
thorunn@frettabladid.is
Þ
að er orðið ljóst að ríkisstjórnin gekk of langt með gíf-
urlegum hækkunum á sköttum á áfenga drykki í fyrra.
Niðurstaðan hefur orðið sú sem ýmsir spáðu; sala áfeng-
is í ÁTVR hefur minnkað og þannig hefur tekjustofninn
sem ríkisstjórnin hugðist skattpína dregizt saman.
Einhverjir kunna að segja að það geri ekkert til; meiri tekjur
komi engu að síður í kassann, enda hafa áfengisgjöldin hækkað
um 40% og ÁTVR hefur líka hækkað hressilega hjá sér álagning-
una. Samdrátturinn í neyzlu hefur ekki vegið upp á móti þessu.
Og svo getur ekki verið slæmt að fólk drekki minna, eða hvað?
Um það má hins vegar deila, hvort verðhækkunin hafi leitt af
sér minni neyzlu. Könnun, sem
Félag atvinnurekenda lét gera og
sagt var frá fyrir helgi, sýnir að
smygl og heimabrugg á áfengi
hefur aukizt. Meira en fjórðung-
ur svarenda sagðist verða var
við slíkt. Í yngsta hópnum, 18-
29 ára, segist helmingur svar-
enda verða í meira mæli var við
smygl og heimabrugg.
Þetta er gömul saga og ný. Allt frá því að áfengisbann var
afnumið á Íslandi hefur verið fylgt haftastefnu. Reynt hefur verið
að takmarka aðgang að áfengi með ríkiseinkasölu og fáránlega
háu verðlagi. Áfengisgjöldin voru fyrir þau hæstu í Evrópu, þótt
skattlagningin í Noregi slagaði upp í það sem hér gerðist. Smygl,
heimabrugg og drykkja á alls konar óþverra var afleiðingin.
Nú hefur Ísland tekið afgerandi forystu í skattpíningu neytenda
áfengra drykkja og þá er ekki við öðru að búast en að framleiðsla
og aðflutningur áfengis færist í enn meiri mæli út fyrir mörk
hins löglega. Það vinnur svo á móti því að hér verði til skikkanleg
vínmenning, sem þrátt fyrir allt hafði skánað á síðustu árum.
Stefán Guðjónsson, rekstrarstjóri Einars Ben og vínáhuga-
maður, sagði í samtali við helgarblað Fréttablaðsins að það væri
sorglegt hvaða áhrif verðhækkanirnar væru farnar að hafa á
vínmenninguna. „Þetta eykur ólöglegt brugg á áfengi, smygl
og landasölu. Mikið af þessum efnum er mjög hættulegt,“ sagði
Stefán, sem taldi vínmenningu á Íslandi nú á sama stað og hún
hefði verið fyrir átján árum.
Yngsti hópurinn, sem hefur minnst handa á milli, er einmitt
sá sem við viljum sízt að sé að sulla í óþverra. Það er áhyggju-
efni að unga fólkið skuli í vaxandi mæli sækja í smygl og heima-
brugg, en rökrétt afleiðing af stefnu stjórnvalda. Svo virðist sem
ríkisstjórnin hafi lítið lært af misheppnaðri áfengispólitík síðustu
áratuga, sem hefur miðazt við að reyna að takmarka alla áfengis-
neyzlu, í stað þess að beinast að misnotkun áfengis og afleiðingum
hennar. Aukin skattpíning er líkleg til að auka enn á vandann.
Þá er eftir að nefna aðra afleiðingu skattpíningarstefnu stjórn-
valda, áhrifin á vísitöluna. Áfengi er hvort sem fólki líkar betur
eða verr hluti af neyzluútgjöldum íslenzkra heimila. Það hækk-
aði auðvitað vegna hruns krónunnar eins og allar aðrar innflutt-
ar vörur. Þegar skattpíningin bætist við, eru áhrifin á fjárhag
heimila, þar með talinn skuldabaggann, umtalsverð.
Vonandi hverfur ríkisstjórnin frá þessari fráleitu tilraun til
að setja heimsmet í skattlagningu vöru, sem er hluti af daglegu
neyzlumynztri vestrænna þjóða.
Ríkisstjórnin gekk of langt í hækkunum á áfengi.
Skattpíndur sopi
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN