Fréttablaðið - 03.09.2010, Blaðsíða 19

FÖSTUDAGUR 3. september 2010 19
Ríkisendurskoðun hefur nýlokið gerð skýrslu fyrir Alþingi um
þjónustu við fatlað fólk á Íslandi.
Niðurstöður eru áfellisdómur yfir
Alþingi og Félags- og trygginga-
málaráðuneyti. Fram koma alvar-
legar athugasemdir við stjórnun og
skipulag málaflokksins. Heildar-
stefnu í málaflokknum skorti.
Þá kemur fram að fjárveiting-
ar til þjónustu eru ekki byggðar á
mati á þjónustuþörf þrátt fyrir að
lög kveði á um að svo skuli vera.
Ekki sé fylgst með gæðum þjón-
ustunnar né tryggt að jafnræðis
sé gætt milli þjónustuþega. Þá er
það mat Ríkisendurskoðunar að
eftirlit með þjónustu við fatlaða sé
óviðunandi. Gagngerar breytingar
verði að gera á núverandi eftirlits-
kerfi til að tryggja hagsmuni not-
enda. Ríkisendurskoðun telur einn-
ig alls kostar ótækt að engar reglur
séu til um hámarksbiðtíma eftir
lögbundinni þjónustu.
Landssamtökin Þroskahjálp hafa
í áratugi barist fyrir hagsmunum
fatlaðs fólks á Íslandi. Samtökin
hafa kallað eftir því að samþykkt
verði heildarstefna í þjónustu við
fatlað fólk hér á landi en skort hefur
á pólitískan vilja til slíks. Félags- og
tryggingamálaráðuneytið telur sig,
skv. umræddri skýrslu, vinna skv.
þeim drögum að stefnumótun sem
lögð voru fram 2006 en raunveru-
leikinn er annar þegar kemur að
veigamiklum þáttum eins og þjón-
ustu við fatlaða fólk á heimilum
sínum.
Þroskahjálp hefur í fleiri ár bent
á þá lögleysu að umsækjendur um
þjónustu fá engin svör um hvenær
þeir geti vænst þess að lögbundin
aðstoð standi til boða. Margendur-
tekið hefur verið bent á að fjárveit-
ingar séu ekki byggðar á þjónustu-
þörf.
Ekki hefur verið til staðar vilji
valdhafa til að tryggja nægilegt
fjármagn til þjónustunnar þrátt
fyrir að hér sé um að ræða grunn-
þjónustu við fólk sem háð er aðstoð
samfélagsins til að geta lifað eðli-
legu lífi. Brotin hafa verið lög á fötl-
uðu fólki með fullri vitund Alþingis
og Félags- og tryggingamálaráðu-
neytisins.
Þá hafa samtökin margoft komið
á framfæri við stjórnvöld skoðun-
um sínum á nauðsyn þess að endur-
skoða núverandi réttindagæslukerfi
og eftirlit með þjónustu. Niðurstaða
Ríkisendurskoðunar í því máli er
afdráttarlaus; núverandi staða er
óviðunandi. Ekki verður öllu fast-
ar að orði kveðið. Áratugur er síðan
Þroskahjálp lagði fram tillögur að
úrbótum varðandi réttindagæslu
fatlaðs fólks. Nefnd til að endur-
skoða réttindagæslu fatlaðs fólks
var loks sett á laggirnar og skil-
aði ítarlegum tillögum og drögum
að nýju frumvarpi til laga um rétt-
indagæslu í mars 2009. Frá þeim
tíma hafa tillögurnar legið hjá ráð-
herra, enn bólar ekki á viðbrögðum
til úrbóta. Benda má á að Samning-
ur Sameinuðu þjóðanna um réttindi
fatlaðs fólks kveður á um að rétt-
indi skuli vera tryggð með örugg-
um hætti. Ísland hefur skrifað undir
samninginn og ber að virða hann.
Skýrsla Ríkisendurskoðunar er
afdráttarlaus í gagnrýni á stjórn-
un og skipulag þjónustu við fatl-
aða. Stofnunin leggur fram nokkar
ábendingar til úrbóta. Landssam-
tökin Þroskahjálp geta tekið undir
þær ábendingar. Samtökin leggja
áherslu á að nú þegar verði farið í
eftirfarandi úrbætur:
1. Lagt verði fram frumvarp til
úrbóta í réttindagæslu fatlaðs fólks
og eftirlit með þjónustu bætt. Slíkt
frumvarp liggur á borði Félags- og
tryggingaráðherra og því má leggja
það fram nú á haustþingi.
2. Lögð verði fram raunsæ áætlun
um uppbyggingu búsetuþjónustu
við fatlað fólk til að útrýma biðlist-
um. Brýnt er að Alþingi axli ábyrgð
á núverandi ástandi og tryggi nauð-
synlegar fjárveitingar þannig að
farið verði að lögum og einstakling-
um tryggð sú þjónusta sem nauðsyn-
leg er til að lifa eðlilegu lífi.
3. Endurskoðun reglugerðar um
búsetuþjónustu fatlaðs fólks verði
lokið hið fyrsta og þar sett ákvæði
er tryggi gæði þjónustu og hámarks-
biðtíma til framtíðar.
4. Mótuð verði heildarstefna í þjón-
ustu við fatlaða á Íslandi.
5. Samningur Sameinuðu þjóðanna
um réttindi fatlaðs fólks verði full-
giltur og lögfestur á Íslandi. Þannig
fái mannréttindi fatlaðs fólks aukið
vægi í íslensku samfélagi.
Skýrsla Ríkisendurskoðunar
felur í sér alvarlegan boðskap um
það hvernig íslensk stjórnvöld hafa
staðið sig gagnvart þjónustu við
fatlað fólk. Hún kallar á að stjórn-
völd axli ábyrgð sína og bregðist
við með úrbótum. Ekki verður unað
við óbreytt ástand. Landssamtök-
in Þroskahjálp skora á Alþingi og
Félags- og tryggingamálaráðherra
að bregðast ekki þeirri skyldu sinni
að tryggja fötluðu fólki tækifæri til
að lifa fullgildu lífi.
Áfellisdómur Ríkisendurskoðunar
Þjónusta við fatlaða
Gerður A. Árnadóttir
og Friðrik Sigurðsson.
Gerður er formaður en
Friðrik framkvæmdastjóri
Landssamtakanna
Þroskahjálpar
einn
barnaís
eða
Stöð 2, Stöð 2 Bíó og Stöð 2 Extra kosta aðeins 229 krónur á dag.
Tryggðu þér áskrift í dag!
FYRIR 229 KRÓNUR
FÆRÐ ÞÚ:
frábæra skemmtun í
heilan sólarhring fyrir
alla fjölskylduna
512 5100 STOD2.IS VERSLANIR VODAFONE VERSLANIR OG ÞJÓNUSTUVER SÍMANS 800 7000
S U M A R A U K I Í M I Ð B O R G I N N I
Fjölmennum í miðborgina
þar sem hjartað slær!
TÓNLIST, TÍSKA, LJÓÐ & GAMANMÁL
Hegningarhúsið Skólavörðustíg kl. 14:00 & 15:00:
Hljómsveitin GÆÐABLÓÐ. Sérstakir gestir: SPOTTARNIR
Óvæntir gestir og góðkunningjar lögreglunnar velkomnir
Bakarabrekkan Lækjargötu kl. 13.30 og 14.30:
Brúðubíllinn sýnir leikritið AFMÆLISVEISLAN
Ł
Lækjartorg frá kl. 12:00: Fatamarkaður
kl. 15:00: Unghönnunarsýning & tískusýning
Ingólfstorg frá kl. 13:00:
Koppí og Peist farand-dúettinn leggur
í´ann gegnum miðborgina
Hljómalindarreitur kl. 15:00 og 16:00:
Caterpillar Men og Jam-Session
Hljóðfæraleikarar og söngvarar velkomnir.
Kassinn hjá Kjörgarði kl. 14:15: Ljóðalestur
Kjarvalsstaðir kl. 11:00:
Hverfishátíð Miðborgar og Hlíða.
Fjölbreytt dagskrá og útimarkaður til kl. 15:00
K
R
A
F
T
A
V
E
R
K
A
u
g
lý
si
n
g
a
sí
m
i
Allt sem þú þarft…