Fréttablaðið - 24.09.2010, Blaðsíða 60

28 24. september 2010 FÖSTUDAGUR28
menning@frettabladid.is
Hagþenkir félag höfunda fræði-
rita og kennslugagna, úthlutaði í
gær 38 verkefnum starfsstyrkj-
um sem samstals námu 12 millj-
ónum króna. Fjórir höfundar hlutu
hæsta styrk sem nam 600 þúsund
krónum: Clarence E. Glad, Gylfi
Gunnlaugsson, Ingibjörg Guð-
rún Guðjónsdóttir og Jón Hjalta-
son. Algengasta styrkupphæðin
er 300 þúsund krónur en lægsta
upphæðin er 120 þúsund krónur.
Hagþenkir úthlutar starfs-
styrkjum árlega. Alls bárust 72
styrkumsóknir í ár, sem er mikil
fjölgun frá því í fyrra þegar 29
sóttu um styrk og 26 fengu.
Meðal styrkhafa eru Elísabet
Gunnarsdóttir og Gerður G.
Óskarsdóttir fyrir bók um fyrstu
ár Rauðsokkahreyfingarinnar;
Ingibjörg Guðrún Guðjónsdótt-
ir fyrir bók um baðstaði og bað-
menningu Íslendinga í sögulegu
ljósi; Jakob F. Ásgeirsson fyrir
ævisögu Bjarna Benediktsson-
ar forsætisráðherra; Jón B. K.
Ransu fyrir handbók um íslenska
samtímalist; Jón Yngvi Jóhanns-
son fyrir ævisögu Gunnars Gunn-
arssonar; Sigríður Víðis Jónsdóttir
fyrir sögu flóttakvenna á Akra-
nesi; Viðar Þorsteinsson fyrir
bók um Palestínu og Ragnheiður
Gestsdóttir fyrir heimildarmynd
um Ragnar Kjartansson mynd-
listarmann og þátttöku hans á
Feneyjartvíæringnum. - bs
Hagþenkir úthlutar
Leikhús ★★
Orð skulu standa, Borgarleik-
húsið
Þáttastjórnandi og liðsstjórar: Karl
Th. Birgisson, Davíð Þór Jónsson
og Hlín Agnarsdóttir. Pálmi Sigur-
hjartarson leikur undir. Listrænn
stjórnandi: Hilmir Snær Guðnason
Undanfarna átta vetur hefur þáttur-
inn Orð skulu standa verið vikulega
á rás eitt Ríkisútvarpsins. Hann
átti sér fjölmarga dygga áheyr-
endur um allt land og erlendis og
hlaut meira að segja viðurkenningu
Íslenskrar málnefndar. Það var því
mörgum brugðið þegar tilkynnt var
að þessi gersemi yrði felld niður nú
í vetur í sparnaðarskyni.
En hart var brugðist við og nú
hefur þátturinn hafið göngu sína, í
talsvert breyttri mynd, á Litla sviði
Borgarleikhússins og var fyrsti
þátturinn fluttur þar á þriðjudags-
kvöld, og verður þar vikulega.
Stjórnandi og liðsstjórar eru
hinir sömu og áður, Karl Th. Birg-
isson, Davíð Þór Jónsson og Hlín
Agnarsdóttir, sem reyndar var
fjarri góðu gamni þetta kvöldið
en í hennar stað var Sólveig Arn-
arsdóttir. Gestur Davíðs Þórs var
Egill Ólafsson og gestur Sólveig-
ar Ilmur Kristjánsdóttir. Nýr liðs-
maður er í þættinum, Pálmi Sig-
urhjartarson, sem lék undir þegar
gestir brustu í söng og þegar það
átti við.
Skemmtunin hófst með því að
stjórnandinn raulaði Ég veit þú
kemur í kvöld til mín … og minnti
á Chet Baker. Notalegheitin voru
slík að mann langaði helst til að
vera staddur á huggulegri krá – og
fá hann til að syngja meira.
Keppnin sjálf er með líku sniði
og áður, Karl spyr um orð og merk-
ingu þeirra, og liðin skiptast á um
að svara og velta fyrir sér möguleg-
um skýringum. Spurt er um höfund
ljóða og lásu gestirnir ljóðin með
elegans, enda vel þjálfaðir í fram-
sögn og flutningi.
Áheyrendur fengu líka aðeins að
spreyta sig og fengu tveir þeirra
verðlaun fyrir frammistöðu sína.
Örleikrit var flutt: auglýsing frá
herrafataverslun hér í Reykjavík.
Og þetta var nokkuð skemmti-
legt stundum þótt furðu lítið væri
um framíköll eða athugasemdir frá
áheyrendum.
Það var bagalegt hversu illa
heyrðist í liðunum og stjórnandan-
um. Samt talaði hann í míkrafón en
hljóðkerfið sveik áheyrendur. Það
fór því ýmislegt fyrir ofan garð og
neðan hjá þeim. Litla sviðið hentar
ekki vel undir svona uppákomu.
Bekkjunum er skipað í skeifu utan
um sviðið og þar sem keppendurn-
ir sátu innan hennar og sneru beint
fram var talsverður hópur sem sá
bara aftan á liðin. Hlýlegt kaffihús
eða krá, sé slíkt einhvers staðar
að finna, held ég henti betur undir
svona þátt.
Það er engan veginn hægt að
ætlast til þess að Orð skuli standa
verði nákvæmlega eins og í útvarp-
inu enda er hann orðinn leikþáttur.
Allt gerist á sviðinu, beint fyrir
framan áheyrendur. Það hentar
því ekki að fá hvern sem er í svona
uppákomu. Gestir þáttarins verða
að vera vanir því að koma fram
og treysta sér til að performera á
sviði. Hinir „venjulegu Íslending-
ar“ munu ekki koma í þáttinn og sjá
um skemmtunina.
Og það er meinið.
Ingveldur Róbertsdóttir
Niðurstaða: Frábær þáttur, sem ætti
að vera áfram í almenningseign, nýtur
sín ekki sem skyldi á leiksviði, þrátt
fyrir notaleg augnablik inn á milli.
STYRKJUNUM ÚTHLUTAÐ Umsóknum um styrki frá Hagþenki fjölgaði mjög á milli
ára. 72 umsóknir bárust nú en voru 29 í fyrra. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
Þegar Anna Th. Rögnvalds-
dóttir kvikmyndagerðar-
maður tók að sér kennslu
við Kvikmyndaskóla Íslands
varð hún vör við tilfinnan-
lega þörf á íslensku náms-
efni um handritsgerð. Hún
ákvað að bæta úr því og
hefur nú gefið út fyrstu
frumsömdu handbókina um
handritskrif á íslensku.
Út er komin bókin Ritun kvik-
myndahandrita - praktísk hand-
bók eftir Önnu Th. Rögnvaldsdótt-
ur kvikmyndagerðarmann. Anna
ákvað að skrifa bókina eftir að
hafa kennt handritaskrif við Kvik-
myndaskóla Íslands og varð vör við
skort á kennslubókum á íslensku.
„Það er algeng skoðun að nemend-
ur, sem eru í raun á háskólaaldri,
geti stuðst við erlendar kennslu-
bækur. Staðreyndin er hins vegar
sú að í öllum fögum verður fólk að
tileinka sér ákveðin grunnhugtök
á móðurmálinu – nemendur í eðl-
isfræði við HÍ lesa kannski ein-
göngu bækur á ensku í sínu námi
en grunnþekkinguna fengu þeir úr
íslenskum bókum.“
Lykill að erlendum ritum
Anna miðaði því við að skrifa bók-
ina sem grunn fyrir algjöra byrj-
endur á sviði kvikmyndagerðar,
sem geti líka nýst þeim sem lyk-
ill að erlendum námsbókum. Að
hennar mati getur bókin þó einn-
ig komið fleirum að góðum notum.
„Hún getur eflaust nýst almenn-
um kvikmyndaáhugamönnum, til
dæmis geymir hún orðalista yfir
grunnhugtök og ýmsan fróðleik
sem er til þess fallinn að auka
almennt kvikmyndalæsi.“
Anna segir litla tekjumögu-
leika helstu ástæðu þess að bók
sem þessi hafi ekki komið út fyrr
hér á landi, enda fjalli hún um
afar afmarkað svið. Sjálf fékk hún
styrk frá þróunarsjóði námsgagna
við ritun bókarinnar, auk þess sem
hagsmunaaðilar úr greininni lögðu
henni lið við eftirvinnslu og prent-
um. Hún telur að með tilkomu bók-
arinnar sé ekki mikil þörf á stærri
og ítarlegri kennslubók um kvik-
myndagerð á íslensku.
Afgangsstærð á Íslandi
Þótt nokkuð sé liðið síðan kvik-
myndalistin skaut rótum hér á
landi hefur íslenskum kvikmynd-
um oftar en ekki verið legið á hálsi
fyrir slaka handritsgerð. Anna
tekur undir þá gagnrýni.
„Ætli handritsgerð hafi ekki
verið látin sitja á hakanum hér á
landi í gegnum tíðina vegna þess
að atvinnumöguleikarnir eru
svo fáir. Það leggur enginn á sig
margra ára vinnu við að ná tökum
á jafn sérhæfðri tegund ritstarfa
því tekjumöguleikarnir eru svo
litlir.
Hins vegar veit ég um að
minnsta kosti þrjá Íslendinga
sem starfa sem handritshöfund-
ar erlendis; það er því ekki eins
og Íslendingar séu sérlegir sauð-
ir í handritsskrifum. Okkur hefur
aðeins skort tækifærin.“
bergsteinn@frettabladid.is
Handritin setið á hakanum
Ég trúi ekki á orðin þín …
ANNA TH. RÖGNVALDSDÓTTIR Íslenskir kvikmyndagerðarmenn hafa liðið fyrir að fáir
hafa haft tök á að ná góðu valdi á handritaskrifum. FRÉTTABLAÐIÐ/ VALLI
MOKKA Sigurdís Harpa Arnarsdóttir opnar myndlistarsýninguna Hirt á Mokka í dag. Verkin á sýningunni, sem er 34. einkasýn-
ing Sigurdísar Hörpu, eru öll unnin á efnivið sem fenginn er á nytjamarkaðnum Góða hirðinum í Fellsmúla.