Fréttablaðið - 04.10.2010, Blaðsíða 6

6 4. október 2010 MÁNUDAGUR
Hafðu samband
Fræðsla fyrir þig
Reykjavík – 5. okt.
Verðtrygging og sparnaður
Borgartún 19
Fyrirlesari
Breki Karlsson
Reykjavík – 6. okt.
Lífeyrismál á mannamáli
Borgartún 19
Fyrirlesari
Theódór
Friðbertsson
Skráðu þig á arionbanki.is.
Allir velkomnir - Ókeypis aðgangur.
ERTU MEÐ
VIÐKVÆMA HÚÐ?
Finnur þú fyrir þurrki í leggöngum, kláða,
sveppasýkingu eða færðu sár við notkun
dömubinda? Prófaðu þá Natracare lífrænar
hreinlætisvörur, án klórs, ilm- og plastefna.
www.natracare.is
LÍFRÆNAR HREINLÆTISVÖRUR
Nàttúruleg vellíðan
Á að halda friðsamlegum mót-
mælum við Alþingi áfram?
Já 84,3%
Nei 15,7%
SPURNING DAGSINS Í DAG:
Óttast þú að hryðjuverk verði
framin hér á landi?
Segðu þína skoðun á vísir.is
Hringdu í síma
ef blaðið berst ekki
HEILBRIGÐISMÁL Fæðingarorlof
styttist og hámarksgreiðslur lækka
samkvæmt fjárlagafrumvarpi
næsta árs. Draga á úr útgjöldum
sjóðsins um einn milljarð króna.
Lagt er til að foreldrar sem eru
utan vinnumarkaðs, eða í minna en
25 prósent starfi, fái hærra fram-
lag en nú er greitt út til þeirra.
Guðlaug Einarsdóttir, formað-
ur Ljósmæðrafélags Íslands, segir
að nú þegar séu Íslendingar með
stysta fæðingarorlof af íbúum
Norðurlanda. Styttra fæðingaror-
lof samræmist engan veginn til-
mælum heilbrigðisyfirvalda um
brjóstagjöf og umönnun ungbarna.
Skerðing á greiðslum úr orlofs-
sjóði er einnig talin geta haft skað-
leg áhrif á jafnréttismál. Nýlega
greindi fréttastofa Stöðvar 2 frá
því að mun færri feður taka orlof
eftir að greiðslur lækkuðu síðustu
áramót.
Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,
þingmaður Samfylkingarinnar í
félags- og tryggingamálanefnd,
telur hæpið að hægt sé að skera
niður meira á þessu sviði. Hún
segir mikilvægt að engar ákvað-
anir séu teknar fyrr en búið er að
kanna hvaða áhrif niðurskurður á
greiðslum úr fæðingarorlofssjóði
hefur haft á þátttöku feðra. - kdk
Milljarður sparaður með styttingu orlofs og lækkuðum hámarksgreiðslum:
Fæðingarorlof skorið niður
KVENNADEILDIN Fæðingarorlof á Íslandi
er nú þegar styttra en á öðrum Norður-
löndum segir formaður Ljósmæðrafé-
lagsins.
Steingrímur J. Sigfússon
mun mæla fyrir því sem
hann kallar erfiðustu fjár-
lög fyrr og síðar á morgun.
Skera þarf verulega niður
í rekstri ríkisins og segir
Steingrímur margar afar
þungbærar ákvarðanir um
niðurskurð liggja fyrir.
Boðaður hefur verið 33 milljarða
króna niðurskurður á fjárlögum
ríkisins á næsta ári. Þrátt fyrir það
er áætlað að halli á ríkissjóði verði
um 75 milljarðar króna. Stefnt er
að því að fjárlög verði hallalaus
árið 2012 og afgangur verði á fjár-
lögum ársins 2013.
Gagnrýnt hefur verið að ríkis-
stjórnin ætli sér að skera of mikið
niður, og ná fjárlögunum á núllið
of hratt. Steingrímur J. Sigfússon
fjármálaráðherra segir að það sé
mat á heildarskuldaþróun ríkisins
sem kalli á að farið sé í harkaleg-
an niðurskurð. Stöðva verði skulda-
söfnunina svo skuldabyrðin verði
ekki of þung og skuldirnar verði
sjálfbærar.
„Hallarekstur af þeirri stærð-
argráðu sem er búin að vera 2008,
2009 og 2010 þolum við ekki í mörg
ár. Við eigum ekki val um annað en
að ná hallanum umtalsvert niður.
Þeim mun betur sem okkur geng-
ur í því þeim mun frekar getum við
látið það eftir okkur að endurmeta
hvernig við klárum verkefni,“ segir
Steingrímur.
Hann segir að miðað sé við að
vaxtakostnaður ríkisins verði ekki
meiri en hann sé á þessu og næsta
ári, um 15 til 16 prósent af heildar-
útgjöldum ríkisins.
Mikil óvissa í öllum spám
Gagnrýnt hefur verið að fjárlög-
in byggi á þjóðhagsspá frá því í
júní, þar sem gert er ráð fyrir því
að fyrsti áfangi álvers í Helguvík
verði kominn í notkun. Steingrímur
segir að ný spá sé væntanleg í nóv-
ember, og ekki sé annar kostur en
að byggja á þeirri spá sem nú liggi
fyrir. Ekki sé hægt að taka ákveðna
þætti þar út.
„Þó að vissulega hafi einstök
stór verkefni eins og Helguvík
visst vægi fer fjarri því að það sé
það eina sem skipti máli varðandi
þjóðhagshorfur,“ segir Steingrímur.
Þannig hafi ekki verið reiknað með
jafn miklum fjárfestingum í álver-
inu í Straumsvík og nú sé stefnt að,
og ýmis önnur meðalstór verkefni
séu í pípunum. Aukning sé í ferða-
þjónustunni og mikil verðmæta-
sköpun í sjávarútvegi.
Steingrímur bendir á að allar
spár séu háðar mikilli óvissu um
þessar mundir. Frekar ætti að horfa
til óvissu vegna þess að kjarasamn-
ingar séu lausir í haust en óvissu
vegna Helguvíkur.
Á mótmælafundi á Austurvelli
við setningu Alþingis var meðal
annars spurt um hina margfrægu
skjaldborg um heimilin, en hennar
sér vart stað í niðurskurðarfjárlög-
unum sem kynnt voru á föstudag.
Velja illskástu leiðirnar
„Það er auðvelt að bera upp slík-
ar spurningar, og við erum ekki að
reyna að fela að þetta eru mjög erfið
fjárlög, kannski þau erfiðustu fyrr
og síðar, því þau bætast ofan á það
sem á undan hefur gengið árin 2009
eða 2010. Nú sjáum við svart á hvítu
hversu erfið þau eru. Þetta eru mjög
sársaukafullir og þungbærir hlut-
ir sem við verðum að gera ef við
ætlum að ná tökum á ríkisfjármál-
unum,“ segir Steingrímur.
„Það er auðvelt að velja hvað
sem er í þessu frumvarpi og segja
að þetta sé vont og ósanngjarnt, en
það er ekki hægt að slíta þetta úr
samhengi við þann efnahagslega
veruleika sem við erum að glíma
við,“ segir Steingrímur. Ætli stjórn-
völd að draga úr hallanum verði að
skera niður, hækka skatta eða gera
hvort tveggja.
„Við erum að reyna að fara
illskástu leiðirnar við okkar þröngu
aðstæður. Ég held að þeir sem horfa
heiðarlega á þetta hljóti að kom-
ast að þeirri niðurstöðu að það séu
fáir góðir kostir í boði,“ segir Stein-
grímur.
„Menn spyrja um velferðina og
hvernig við getum lagt nafn okkar
við þetta sem viljum starfa í anda
norrænnar velferðarstjórnar. Þá
segi ég á móti; væri það í þágu
framtíðarvelferðar í landinu að ná
ekki tökum á ríkisfjármálunum?
Hvað þýðir það fyrir velferðina í
framtíðinni ef við setjum ríkissjóð
á hausinn?“
Steingrímur segir tillögur í fjár-
lögum um endurskipulagningu
sérhæfðu heilbrigðisþjónustunnar
mjög róttækar. Draga á verulega úr
sjúkrahússtarfsemi á smærri heil-
brigðisstofnunum og færa hana á
færri staði. Hann segir að núver-
andi kerfi sé mjög dýrt.
„Ég tel að í grunninn sé þessi
stefna mjög skynsamleg. Við þurf-
um að spara eins og við mögulega
getum, en því fylgir auðvitað mik-
ill fórnarkostnaður. Hvort hægt er
að fara svona bratt í þetta verður
að koma í ljós. Það er verið að fara
yfir það í heilbrigðisráðuneytinu,“
segir Steingrímur.
„Það er engin góð leið í þessu, og
menn segja gjarnan líka að flat-
ur niðurskurður á alla sé langt frá
því að vera skynsamlegasta leið-
in. Menn verða að hafa kjark til
að forgangsraða og endurskipu-
leggja. Það eru heilbrigðisyfirvöld
að reyna að gera þarna.“
Bíða skýrslu um afskriftir
Hagsmunasamtök heimilanna og
fleiri hafa lagt til að vísitala neyslu-
verðs verði færð niður til þess sem
hún var fyrir hrun, og þak sett á
verðtrygginguna. Steingrímur
segir þetta vissulega skoðað, en
eins og aðrar almennar aðgerðir
geti þetta þýtt að mikill kostnað-
ur leggist á ríkissjóð, og þar með
skattgreiðendur. Engum lausnum
sé hafnað, en sú stefna hafi verið
mörkuð að vinna frekar á grund-
velli sértækra lausna.
Ítrekað hafa verið sagðar fréttur
af stórfelldum afskriftum á skuld-
um fyrirtækja, en minna fer fyrir
afskriftum á skuldum einstaklinga.
Steingrímur segir ekki á borðum
ríkisstjórnarinnar hvernig bank-
arnir hafi undið ofan af sínum
málum. Auðvelt sé að gagnrýna allt
sem gert sé, sama hvaða leið verði
fyrir valinu.
Von er á skýrslu eftirlitsnefndar
sem fylgist með því hvernig bank-
arnir vinna úr þessum málum,
segir Steingrímur. Hún muni von-
andi leiða betur í ljós hvernig þess-
um afskriftum hafi verið háttað.
Ekki norræn velferð að
setja ríkissjóð á hausinn
FRÉTTAVIÐTAL: Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráðherra
ÓVISSA Bent hefur verið á vankanta á þeirri þjóðhagsspá sem fjárlög ársins 2011
byggja á. Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráðherra segir mikla óvissu fylgja öllum
spám, og fjárlögin verði uppfærð miðað við nýja spá í nóvember. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Brjánn
Jónasson
brjann@frettabladid.is
LÖGREGLUMÁL Rannsókn sérstaks
saksóknara á meintum innherja-
svikum Baldurs Guðlaugsson-
ar, fyrrverandi ráðuneytisstjóra,
er lokið og hefur málið verið sent
til ákærumeðferðar hjá ríkissak-
sóknara. Ákvörðunar um saksókn
er að vænta fljótlega. Rannsóknin
hefur staðið yfir í rúmt ár. Baldur
er grunaður um að hafa, í krafti
stöðu sinnar sem nefndarmaður í
samráðshópi um fjármálastöðug-
leika, búið yfir vitneskju um stöðu
Landsbankans sem markaðurinn
hafði ekki. - þþ
Grunaður um innherjasvik:
Mál Baldurs til
ríkissaksóknara
KJÖRKASSINN