Fréttablaðið - 05.10.2010, Blaðsíða 17

ÞRIÐJUDAGUR 5. október 2010 17
Fjölgum störfum
á Íslandi
Upplýsingafulltrúi BSRB, Kolbeinn Óttarsson Proppé,
víkur sterkum orðum að undir-
rituðum og Samtökum iðnaðar-
ins í grein hér í blaðinu. Taldi
hann okkur reyna að varpa rýrð
á opinbera starfsmenn og beita
til þess talnablekkingum. Hvor-
ugt á við rök að styðjast. Samtök
iðnaðarins hafa bent á það und-
anfarið að stórfelld kreppa og
atvinnuleysi hefur ríkt í mörg-
um iðngreinum undanfarin þrjú
ár en á meðan gefa opinber gögn
til kynna að störfum í opinbera
geiranum hafi fjölgað umtals-
vert síðustu árin.
Kolbeinn dregur í efa sam-
anburðarhæfni tiltekinna talna
Hagstofunnar milli ára, sem við
höfum vitnað í, og byggir sínar
stóryrtu ávirðingar á Samtök
iðnaðarins þar á. Þetta rétt-
lætir varla ásakanir á hendur
Samtaka iðnaðarins um lygar
og blekkingar enda snýst boð-
skapur okkar ekki um hver sé
hárnákvæmur fjöldi opinberra
starfsmanna á hverjum tíma-
punkti. Kolbeinn bendir rétti-
lega á að nýlega hafi verið
breytt um starfaflokkunarkerfi
hjá Hagstofunni. Þannig kunna
fjöldatölur starfsmanna í opin-
bera geiranum að undanförnu
að vera mældar með örlítið mis-
munandi aðferðum eftir því sem
tíminn líður. Þetta er hins vegar
aukaatriði. Samtök iðnaðarins
hafa engan ásetning um að bera
á borð rangar tölur eða túlka
þær á misvísandi hátt. Lykil-
atriðið er að óheyrilegur fjöldi
starfa hefur tapast og samdrátt-
ur í þjóðarbúskapnum er mikill.
Enn sem komið er hefur krepp-
an bara í takmörkuðu mæli birst
þeim sem starfa í opinbera geir-
anum. Benda má á frétt Stöðv-
ar 2 frá sl. sunnudagskvöldi,
en þar kom fram að atvinnu-
leysi meðal þeirra sem störfuðu
hjá hinu opinbera er um 2%, á
meðan atvinnuleysi af almenn-
um vinnumarkaði er um 9%.
Þar kom einnig fram að sl. 10 ár
hafi opinberum starfsmönnum
fjölgað um 47%. Þessar tölur er
tæpast hægt að draga í efa og
eru til marks um að einkageir-
inn er að axla þyngstu byrðarn-
ar vegna kreppunnar í formi
mikils atvinnuleysis og minnk-
andi atvinnu.
Vissulega stendur opinberi
geirinn nú frammi fyrir erfið-
leikum enda er umtalsverður
niðurskurður fram undan sem
óhjákvæmilega mun valda fækk-
un starfa í þeim geira. Þetta þarf
hins vegar ekki að þýða að störf-
um í landinu þurfi að fækka.
Samtök iðnaðarins hafa
síður en svo horn síðu opin-
berra starfsmanna. Við erum
öll Íslendingar, verkefnið er að
fjölga störfum varanlega í land-
inu og gefa vinnufúsum höndum
viðnám fyrir krafta sína, hvað
sem vinnuveitandinn heitir í
hverju tilviki. Atvinnulífið og
heimilin greiða skattana sem hið
opinbera ver til rekstrar síns í
dag. Skuldir hins opinbera verða
að sköttum á morgun. Hinn
almenni vinnumarkaður og hið
opinbera geta unnið ágætlega
saman að því að draga úr kostn-
aði hins opinbera en fjölga um
leið störfum í landinu og skjóta
sterkari stoðum undir efnahag
landsins.
Opinberir starfsmenn
Orri
Hauksson
framkvæmdastjóri
Samtaka iðnaðarins
Óskum eftir karlmönnum
sem vakna um nætur
Karlmönnum, sem hafa ama af tíðum næturþvaglátum,
er boðið að taka þátt í rannsókn á áhrifum SagaPro.
Áhugasömum er bent á að leita frekari upplýsinga í síma 510 9911 eða 664 9937
milli kl. 8.30 og 16.30, eða með tölvupósti á netfangið clinic@encode.is.
Nánari upplýsingar: www.sagapro.is
Fyrir viku síðan samþykkti Alþingi í fyrsta sinn í sögu
Íslands að kæra einn af fyrrver-
andi ráðamönnum þjóðarinnar
fyrir landsdómi. Jafnframt var
felld tillaga um að ákæra þrjá aðra
ráðamenn fyrir svipaðar eða sömu
sakir. Tilefni ákæranna er einn-
ig einsdæmi í Íslandssögunni, en
ákærurnar snúa að aðgerðum og
aðgerðaleysi í aðdraganda efna-
hagshrunsins haustið 2008. Ekki
var við því að búast að ákvörð-
un Alþingis yrði óumdeild en þó
koma sum stóryrði sem hafa verið
látin falla í fjölmiðlum hennar
vegna nokkuð á óvart. Einkum í
ljósi þess að ákæran á sér nokk-
urn aðdraganda og skipun nefnd-
ar til að kanna grundvöll slíkrar
ákæru vakti ekki jafn ofsafengin
viðbrögð.
Heyrst hefur af hálfu stjórnar-
andstæðinga og gífuryrtra blaða-
manna að ákærur sem þessar
séu „pólitískar“ og eigi sér enga
hliðstæðu nema í „fyrrum aust-
antjaldsríkjum“. Ástæða er til að
gera athugasemdir við þá rökleysu
og fáheyrðu sögulegu hliðstæðu
sem hér er dregin upp. Í fyrsta
lagi þá er það rökleysa að gefa í
skyn að það sé misnotkun á lögum
um landsdóm að gefa út ákær-
ur á pólítískum grundvelli því að
það kemur skýrt fram í þeim að
tilgangur landsdóms sé að dæma
í málum sem Alþingi „ákveður
að höfða gegn ráðherrum út af
embættisrekstri þeirra”. Þess-
um lögum hefur margoft verið
breytt á undanförnum árum en
aldrei hefur það verið niðurstaða
þingmeirihlutans að þau væru
úrelt. Ekki hefur heldur komið til
umræðu að fella ákvæði um lands-
dóm úr 14. grein stjórnarskrár-
innar. Núgildandi lög um lands-
dóm voru samþykkt 1963 og voru
breyting á eldri lögum frá 1905.
Það lagafrumvarp var ekki samið
af Jósef Stalín heldur af Ólafi
Jóhannessyni að beiðni þáverandi
dómsmálaráðherra, Bjarna Bene-
diktssonar. Í greinargerð með því
lagafrumvarpi er hnykkt á nauð-
syn slíks dómstóls og það talið
„ofmælt, að í þingstjórnarlönd-
um sé ákvæðum um refsiábyrgð
ráðherra og um sérstakan ráð-
herradóm algerlega ofaukið. Það
getur orðið þörf á slíkum úrræð-
um, þegar sérstaklega stendur á.
… Samkvæmt stjórnarskránni á
og þarf landsdómur að vera til.“
Ástæða er til að benda fyrrver-
andi ráðherrum og blaðamönnum
Morgunblaðsins á að lesa þá grein-
argerð í heild sinni. Eftir þann
lestur er erfitt að halda því fram
að ákærur fyrir landsdómi séu
eitthvað annað en eðlilegur val-
kostur í lýðræðisríki. Sú var enda
niðurstaða Dana þegar Erik Ninn-
Hansen fyrrverandi dómsmála-
ráðherra var leiddur fyrir lands-
dóm árið 1995 og sakfelldur.
Á hinn bóginn er ljóst að ákær-
ur fyrir landsdómi verða aldrei
daglegt brauð eða hluti af hvers-
dagslegri pólitískri baráttu. Hót-
anir forystumanna Sjálfstæðis-
flokks og Framsóknarflokks um
að misbeita slíkum ákærum í
hefndarskyni vegna niðurstöðu
Alþingis 28. september s.l. eru
af þeim sökum sérlega óviðeig-
andi og grafa undan andanna lag-
anna um landsdóm. Ákærur af
þessu tagi verða aldrei annað en
neyðarúrræði við óvenjuleg pól-
itísk skilyrði. Vel má færa rök að
því að hrunið 2008 gefi tilefni til
slíkra ákæra, enda var það niður-
staða Alþingis þegar skipuð var
nefnd allra flokka til að rannsaka
það. Tilgangur slíkra rannsóknar-
nefnda getur aldrei verið að hvít-
þvo stjórnmálamenn af því aðhaldi
sem fylgir ráðherraábyrgð og það
hefði verið óvænt og umdeild nið-
urstaða ef nefndin hefði ekki beitt
sér fyrir neinum ákærum.
Annað mál er svo hvort sú nið-
urstaða Alþingis standist gagn-
rýna skoðun, að kæra aðeins einn
af fjórum fyrrverandi ráðherrum
fyrir landsdómi en ekki hina þrjá
sem voru bornir svipuðum sakar-
giftum. Sú niðurstaða endurspegl-
ar að ýmsu leyti hinn pólítíska
veruleika. Eitt af því sem hefur
dregið úr líkum á ákærum fyrir
landsdómi á Íslandi er að fyrn-
ingafrestur mála er skammur og
afar sjaldgæft að stjórnarskipti
verði með þeim hætti að skipt sé
um alla flokka í ríkisstjórn. Á
Íslandi gerðist það seinast árið
1971. Svo var einnig eftir hrunið,
að annar stjórnarflokkurinn sat
áfram í ríkisstjórn og átti aðild
að þingmeirihluta. Það bar því
vott um mikinn pólitískan kjark
af hálfu Samfylkingarinnar að
láta þingnefnd rannsaka ráðherra
úr eigin flokki. Sá kjarkur brást
hins vegar þegar á hólminn var
komið. Að lokum var einungis Geir
H. Haarde fyrrverandi forsætis-
ráðherra ákærður og sætir því að
ýmsu leyti ábyrgð fyrir hönd allr-
ar ríkisstjórnarinnar sem hann
leiddi. Núna er það landsdóms
að komast að niðurstöðu. Málið
er komið úr höndum stjórnmála-
manna.
Stalín eða stjórnarskráin?
Sverrir Jakobsson
sagnfræðingur
Í DAG
Ákærur fyrir landsdómi verða aldrei
daglegt brauð eða hluti af hversdags-
legri pólitískri baráttu.