Fréttablaðið - 09.10.2010, Blaðsíða 100

52 9. október 2010 LAUGARDAGUR52
menning@frettabladid.is
ALLA DAGA FRÁ
YNGVI 13 – 17
TOPPNÁUNGI
Leikritið Fólkið í kjallar-
anum verður frumsýnt í
Borgar leikhúsinu í kvöld.
Verkið byggir á samnefndri
verðlaunabók Auðar Jóns-
dóttur. Kristín Eysteins-
dóttir leikstjóri segist hafa
heillast af kynslóðarýni
verksins og spurningunni
um hvort það sé hægt að
hafa bæði ábyrgð og frelsi.
Á borði í forsal Borgarleikhúss-
ins situr Kristín Eysteinsdóttir
með fartölvu og gluggar í eintak
af Fólkinu í kjallaranum; skáld-
sögu Auðar Jónsdóttur sem kom út
2004 og hlaut Íslensku bókmennta-
verðlaunin. Kristín er að búa sig
undir síðustu kvöldæfinguna fyrir
generalprufu.
„Það er ótrúlega spennandi að
hafa bók til grundvallar þegar
maður er að setja upp leikrit,“
segir Kristín. „Þegar maður vinn-
ur með dæmigert leikrit eru oft
litlar upplýsingar um persónun-
ar; það þarf að rýna miklu meira í
undirtextann við persónusköpun-
ina. Í þessu verki höfum við getað
sótt svo ríkan efnivið í bókina; það
eru svo nákvæmar mannlýsingar,
niður í kæki persóna, tónlistar-
smekk og smæstu smáatriði, auk
þess sem Auður hefur alltaf verið
okkur til taks ef það er eitthvað
sem við viljum ræða betur.“
Rýnt í kynslóðabilið
Fólkið í kjallaranum er kynslóða-
saga; fjallar um Klöru, leikna af
Ilmi Kristjánsdóttur, sem ólst upp
við frjálslyndi hippaforeldra og
átti skrautlega æsku, en er nú í
sambúð með ungum manni á upp-
leið og býr í veröld matarboða
og hjals um verðbréf og innrétt-
ingar. Það er einmitt í einu slíku
boði sem foreldrar hennar koma í
óvænta heimsókn og það sýður allt
upp úr.
„Ég held að Klara sé mjög sterk-
ur fulltrúi minnar kynslóðar og
persóna sem flestir geta samsam-
að sig,“ segir Kristín. „Þetta er
þroskasaga hennar, hún er að tak-
ast á við sjálfa, læra að standa með
sjálfri sér og skoða gildismat for-
eldra sinna út frá sinni kynslóð.
Það sem mér fannst svo heill-
andi við bókina var hvernig hún
skoðar muninn á þessum tveimur
kynslóðum, hippakynslóðinni og
frjálshyggjukynslóðinni og bregð-
ur með því ljósi á bakgrunn okkar
Íslendinga, hver við erum og hvað-
an við komum.“
Flókið að vera manneskja
Kristín segir að fyrst og fremst
fjalli verkið um hvað það er flókið
að vera manneskja.
„Klara er föst í klemmu milli
ábyrgðar og frelsis. Þótt foreldrar
hennar glími við sín vandamál, séu
drykkfelld og þess háttar, eru þau
að minnsta kosti manneskjur; veita
börnum sínum ást og umhyggju,
hafa skoðanir og hugsjónir. Þau
eru alvöru fólk. Og það er það sem
Klara er að berjast við, henni finnst
líf sitt orðið að innantómum umbúð-
um, þar sem vantar allan kjarna.
Hún er í raun orðin óvirk í eigin
lífi – getur ekki einu sinni ákveðið
hvaða þvottaefni hún á að kaupa því
allar ákvarðanir eru orðnar henni
svo erfiðar.“
Upphaflega var það Elma Lísa
Gunnarsdóttir leikkona sem fékk
þá hugmynd að setja verkið upp á
svið og ámálgaði það við Auði og
Ólaf Egil Egilsson, sem skrifar
leikgerðima. Fljótlega í framhald-
inu kom Kristín inn í myndina sem
leikstjóri. Hún segir það sérstaklega
krefjandi að setja nýtt íslenskt verk
á svið.
„Það sem er svo spennandi við það
þegar maður setur upp nýtt íslenskt
leikrit er að það hefur aldrei verið
gert áður. Maður þarf að finna leið-
ina að því í fyrsta sinn, sem er mikil
áskorun.“ bergteinn@frettabladið.is
AÐ LIFA INNANTÓMU LÍFI
Í SNOTRUM UMBÚÐUM
KRISTÍN EYSTEINSDÓTTIR Fólkið í kjallaranum fjallar öðru fremur um hvað það getur verið flókið að vera manneskja, segir Kristín,
hvernig er hægt að verða svo meðvirkur með ákveðnu ástandi að maður verður óvirkur í eigin lífi. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Skarphéðinn Haraldsson (1916-
1998) málaði fjölda abstraktverka,
bæði vatnslita- og gvassmyndir,
á árunum í kringum 1950. Hluta
þeirra hefur verið safnað saman
og verða sýndar í sýningarsaln-
um Listamenn við Skúlagötu næstu
vikur.
Skarphéðinn var menntaður
myndlistarkennari og starfaði sem
slíkur lengst af starfsævi sinnar.
Hann aflaði sér einnig menntunar í
vatnslitamálverki í Bretlandi og má
telja hann einn menntaðasta vatns-
litamálara þjóðarinnar.
Skarphéðinn var afar hlédræg-
ur maður bæði í lífi sínu og list.
Strangflatarmyndir (abstrakt)
sínar málaði hann á árunum 1947
til 1954. Eftir það fór hann inn á
aðrar brautir í listsköpun sinni.
Engu að síður metur Aðalsteinn
Ingólfsson listfræðingur það
svo að framlag Skarphéðins til
strangflatar listarinnar á Íslandi sé
umtalsvert.
Sýning Skarphéðins Haralds-
sonar í sýningarsalnum Listamenn,
Skúlagötu 32-34, verður opnuð í dag
og stendur til 27. október. - ss
Strengdir fletir Skarphéðins
Leikhús ★★★
Buddy Holly Söngleikurinn
Leikstjóri: Gunnar Helgason
Tónlistarstjóri: Jón Ólafsson Aðalhlutverk: Ingólfur Þórarinsson, Fel-
ix Bergsson, Jóhann G. Jóhannsson, Björgvin Franz Gíslason og fleiri.
Beint frá Lubbock, Texas
Þeim sem hafa í hyggju að skemmta sér á söngleiknum um Buddy Holly,
sem frumsýndur var í nýendurbættu Austurbæjarbíói á fimmtudagskvöld,
er ráðlagt að hafa í huga að hér er fráleitt á ferð forvitnileg innsýn í líf
eins áhrifamesta popptónlistarmanns sögunnar og samferðafólks hans;
persónusköpun er nánast engin. Því síður er um að ræða forvitnilegt yfirlit
yfir sokkabandsár rokksins, því sögulegri nákvæmni er heldur ekki fyrir að
fara í sýningunni. Raunar byggja öll samtöl öðru fremur á einfeldnings-
legu gríni (kandíflossið sem
boðið var upp á í sjoppunni
er líklega ágætis vísbending
um raunverulegan markhóp
söngleiksins) sem náði sér
nokkuð á strik eftir hlé en féll
ítrekað kylliflatt framan af, þrátt
fyrir venjubundinn góðvilja
frumsýningargesta.
Bæði lærðir og leikir spreyta
sig á leiklistinni og er frammi-
staðan misjöfn eftir því. Sumir
eru fínir meðan aðrir jaðra við
að vera pínlega slakir. Vafalaust
má skrifa ýmislegt á frum-
sýningarsviðsskrekk hjá þeim
síðarnefndu og sýningin mun
óhjákvæmilega slípast til.
En góðu heilli eru leikatriðin
stutt, þjóna einungis því hlut-
verki að ramma inn tónlistar-
senurnar, og er yfir fáu að kvarta í þeim efnum. Stórkostlegur efniviðurinn
hljómar einkar vel í Austurbæ og hljómsveitin fer á kostum. Mikið mæðir á
Ingó í titilhlutverkinu og kemst hann vel frá því sönglega séð, utan lagsins
True Love Ways (Mín ást er sönn í látlausri þýðingu Davíðs Þórs Jónssonar),
sem popparinn flutti reyndar í miðju hóstakasti sem hann glímdi við um
hríð eftir hlé.
Þá er vert að minnast á þátt Sigurjóns Brink sem hélt sig baksviðs lengi
vel en átti kómíska innkomu í lokin sem Ritchie Valens. Engu skiptir þótt
Sigurjón hafi í raun verið mun líkari Ricky Martin en Valens, Felix Bergsson
vanti smá hár og þó nokkur kíló upp í Big Bopper og Ingó einhverja senti-
metra í Buddy. Mest er um vert að allir standa þeir sig vel í söngnum, eins
og raunar flestir aðrir.
Þessi söngleikur mun svínvirka þegar rútufyllin af börnum og unglingum
og miðnætursýningar með tilheyrandi stuði detta inn. Þá munu unglings-
stúlkur á öllum aldri halda áfram að flykkjast inn á vefsíðuna Ingó.is. Og
verða mögulega fyrir vonbrigðum þegar þær uppgötva að þar er á ferð
heimasíða Ingólfs Margeirssonar. Kjartan Guðmundsson
Niðurstaða: Frábær músík en brokkgengt grín inni á milli. Ingó kemst vel frá
sínu hlutverki, sérstaklega söngnum.
BUDDY HOLLY Frábær tónlist Buddys Holly
hljómar einkar vel í Austurbæ. Mikið mæðir á
Ingó í titilhlutverkinu. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
UNGAR SÖNGKONUR Í LANGHOLTSKIRKJU Fimm söngkonur á aldrinum 19 til 24 ára halda tónleika í Langholts-
kirkju klukkan átta annað kvöld. Þær eiga það allar sameiginlegt að hafa verið í kórastarfi kirkjunnar áður en þær hófu söngnám.