Fréttablaðið - 19.10.2010, Blaðsíða 29
17
Leikhús ★★
Finnski hesturinn
Þjóðleikhúsið
Höfundur: Sirkku Peltola
Leikstjóri: María Reyndal
Helstu hlutverk: Harpa Arnardóttir, Kjartan
Guðjónsson, Ólafía Hrönn Jónsdóttir, Jóhannes
Haukur Jóhannesson, Þórunn Arna Kristjáns-
dóttir, Lára Sveinsdóttir
Það er oft verið að mala um það að Íslending-
ar og Finnar séu svo líkir, þeir drekki eins,
og tali eins og lemji hver annan eins og gráti
alveg eins. Líklega eru nokkur orð þar sönn,
en hinn undirliggjandi tregi, tangó og tíma-
leysi skilur þjóðirnar svo sannarlega að. Þessi
tregi sem getur verið ytra borð óttalegrar
ólgu var því miður hvergi nálægur í uppsetn-
ingu Þjóðleikhússins á Finnska hestinum eftir
Sirkku Pentola sem frumsýnd var á föstudags-
kvöldið.
Leikritið hefur víðast hlotið frábæra dóma,
enda hugljúfur texti um lífsbaráttu við aðstæð-
ur sem stjórnað er af óskiljanlegum fjarlæg-
um skriffinnum. Átökin við Evrópusambandið
og allar þess reglur eru megininntak verks-
ins. Fjölskylda sem lifir og húkir og hangir og
þvælir saman undir einu þaki þó svo að hjónin
séu skilin og ný kærasta komin í ból mannsins.
Amman vomir yfir öllu og ungmennin, gelgju-
legur ungur maður og táningsstelpukrakki,
búa þar einnig. Hér eru upp taldar persón-
ur verksins, að undanskilinni einni vinkonu
stelpunnar sem kemur í heimsókn tvisvar
sinnum.
Þegar komið var inn í Ríkisleikhús Íslend-
inga sat hljóðfæraleikari og lék á gítar molltóna
sem leiddu mannskapinn inn í stemninguna sem
aldrei varð.
Mikið er sorglegt þegar gott leikrit er sett í
bullustrokkameðferð. Þegar góður texti lendir
í fásinnu, þegar vel unnin þýðing hverfur bak-
við innihaldsleysi orðagjálfurs sem því miður
heyrist ekki nema upp þrjá til fjóra bekki.
Sirkku Petula skrifar gott leikrit og Sigurður
Karlsson þýðir það vel. Innihaldið á svo sannar-
lega erindi við okkur Íslendinga.
Finnski hesturinn varð að kjötbollu í meðför-
um Þjóðleikhússins, því miður. Einhvers staðar
hefur leikstjórinn misskilið þá dauðans alvöru
sem í verkinu fólst. En það er einmitt kjarninn í
finnskum húmor, dauðans alvara í sprenghlægi-
legri tilverunni.
Auðvitað var margt fyndið og oft spaugilegir
sprettir. Persónurnar óborganlegar og tilsvörin
hlægileg en heildin náði aldrei saman og þrátt
fyrir að hver leikari reyndi eins og hann gat að
móta sinn eigin karakter varð heildaryfirbragðið
aulafyndni með tilheyrandi klisjum í persónu-
sköpuninni. Ólafía Hrönn Jónsdóttir fer með
hlutverk ömmunnar. Hún leikur hér nokkra
áratugi upp fyrir sig í aldri og það er í stakasta
lagi en stíllinn hefði mátt vera miklu hreinni,
það var alveg óþarfi að vera að leika Gísla Hall-
dórsson eða einhvern annan af þeirri leikara-
kynslóð. Með því að skrumskæla röddina verð-
ur hún dempuð og þar með nær hún ekki út í sal
og brandararnir lenda bara á hausum fremstu
bekkjanna. Þetta var því miður gegnumgang-
andi í sýningunni, að orðin náðu ekki eyrum
áhorfenda, og það var nú ekki nógu gott þar sem
textinn skiptir miklu máli.
Kjartan Guðjónsson, sem á ekki í nokkrum
einustu vandræðum með að rúlla upp hvers kyns
kynjakvistum, virtist hér ekki alveg vera búinn
að átta sig á því hvers konar persóna þessi Lassi
væri eiginlega. Harpa Arnardóttir, í hlutverki
eiginkonunnar fráskildu sem angaði af svita-
fýlu með brjóstin hangandi niður á maga, snar-
aði fram persónu sem líkist um margt þeim sem
við höfum séð hjá henni áður en var líka leitandi
í sínum leikstíl.
Þórunn Lárusdóttir leikur ástkonuna. Kemur
eins og norskur skíðakennari úr kennslumynd-
bandi frá sjöunda áratugnum. Passar hvergi inn,
átti nú reyndar ekki að passa neitt sérlega inn.
Leikmyndin er hrá og brothætt og þar með fynd-
in. Að vísu svolítið barnatímaleg en það gerir
ekkert til.
Húsið brotnaði smám saman niður eins og
sá lífsstíll sem þeim var boðaður frá Brussel.
Ilmur Stefánsdóttir leikmyndahönnuður málar
hér ekki aðeins upp umgjörð heldur heila sögu.
Unga fólkið á bænum er alger andstaða fullorðna
fólksins. Kai, sem stelur jarðarfararpeningum
ömmunnar til þess að borga mafíósum (sem
hefðu átt að fá finnska hesta en hestarnir lentu
í bílslysi og varð að skjóta þá og éta heima), er
leikinn af Jóhannesi Hauki Jóhannessyni, sem
fyllti mjög vel út í þetta lata ungmenni. Þórunn
Arna Kristjánsdóttir leikur ungu stelpuna sem
gerir lítið annað en að segja fucking fuck, og
er leikstíllinn uppskrúfaður, sama má segja um
vinkonuna sem Lára Sveinsdóttir leikur.
Búningar og lýsing þjónuðu verkinu vel. Öll
ytri umgjörð var skemmtileg, það var bara leik-
stjórnin sem klikkaði.
Leikritið hefur líklega byrjað bakdyramegin í
Þjóðleikhúsinu því að sýningu lokinni rann þar
þjóðkunnur maður í hrossaskít. Elísabet Brekkan
Niðurstaða: Gott leikrit í uppfærslu sem missir
marks.
Tregann vantaði
ÞRIÐJUDAGUR 19. október 2010
Gospelgleði, styrktartónleikar
fyrir handverkstæðið Ásgarð,
verða haldnir í Lágafellsskóla á
miðvikudag. Fram koma Anna
Sigga, kirkjukór Lágafellssóknar,
kirkjukór Fríkirkjunnar í Hafnar-
firði og kirkjukór Fríkirkjunnar
í Reykjavík. Anna Sigga og félag-
ar úr kórunum syngja einsöng og
hljómsveit leikur með.
Ásgarður er verndaður vinnu-
staður þar sem framleiðslan er
löguð að getu hvers og eins sem
þar vinnur og honum hjálpað
við að ná valdi á hugmyndum og
verkfærum. Haraldur Sverris-
son, bæjarstjóri Mosfellsbæjar,
mætir á tónleikana og afhendir
fulltrúa Ásgarðs peningana sem
safnast.
Tónleikarnir hefjast klukkan
20. Aðgangseyrir er 1.500 krónur
og er aðeins tekið við reiðufé.
Gospelgleði
fyrir Ásgarð
Hlíf Sigurjónsdóttir fiðluleikari
leikur verk eftir Beth Anderson-
Harold, J.S. Bach, Merrill Clark
og Eugène Ysaÿe í Norræna hús-
inu á miðvikudagskvöld. Tónleik-
arnir eru liður í tónleikaröðinni
Klassík í Vatnsmýrinni.
Hlíf hefur haldið fjölda ein-
leikstónleika og leikið með sin-
fóníuhljómsveitum og kammer-
sveitum víða um Evrópu, í
Bandaríkjunum og Kanada. Í
ágúst 2008 kom út tvöfaldur
geisladiskur með öllum partítum
og sónötum fyrir einleiksfiðlu
eftir J.S. Bach í flutningi hennar.
Tónleikarnir hefjast klukkan 20.
Hlíf í Nor-
ræna húsinu
FRÁ HUGMYND TIL VERULEIKA
SCOTT BELSKY
HUGMYNDIR ERU
EINSKIS NÝTAR EF ÞÚ GETUR EKKI
FRAMKVÆMT ÞÆR
Morgunverðarfundur
í Salnum Kópavogi á föstudag kl. 8:30-10:00
MIÐASALA: Sögur útgáfa · www.sogurutgafa.is
pöntun@sogurutgafa.is · Sími 557-3100
Aðgangseyrir kr. 15.000. Innifalið: Bókin Frá hugmynd
til veruleika og morgunverður (kl. 8:00-8:30).
Belsky gaf út metsölubókina MAKING IDEAS HAPPEN í vor og kemur hún nú út í íslenskri þýðingu.