Fréttablaðið - 21.10.2010, Síða 38

21. OKTÓBER 2010 FIMMTUDAGUR2 ● fjármál
Fimm manna aðgerðanefnd
undir forystu forsætisráðherra
hefur á síðustu vikum unnið
að frekari lausnum á skulda-
vanda heimilanna og aukinni
skilvirkni gildandi úrræða.
Mikilvægar úrbætur hafa verið
kynntar eða verða kynntar á
næstunni.
Í SKJÓLI UMBOÐSMANNS
Umboðsmaður skuldara tók til
starfa 1. ágúst. Hann er ráðgjafi
og talsmaður skuldara og skal
gæta hagsmuna þeirra í hvívetna
séu þeir órétti beittir af hálfu fjár-
málastofnana eða stjórnvalda.
Nýlega var lögfest bráðabirgða-
ákvæði vegna greiðsluaðlögun-
ar einstaklinga. Með því fá þeir
sem sækja um greiðsluaðlögun
tímabundinn greiðslufrest strax
og umsókn hefur borist umboðs-
manni skuldara. Óheimilt verður
að ganga að skuldara með greiðslu-
kröfur, ganga að ábyrgðarmönn-
um, gera fjárnám í eignum hans
eða fá þær seldar nauðungarsölu
meðan umsókn um greiðsluað-
lögun bíður vinnslu hjá umboðs-
manni. Frestunin nær til krafna
sem verða til áður en umsókn um
greiðsluaðlögun er móttekin og
gildir úrræðið til 1. júlí 2011.
FYRNING SKULDA
Ríkisstjórnin hefur samþykkt
að leggja fram frumvarp um að
skuldir fólks fyrnist tveimur árum
eftir gjaldþrot. Þá liggur fyrir Al-
þingi frumvarp um að heimild til
frestunar á nauðungarsölum verði
framlengd til 31. mars 2011. Verið
er að skoða stöðu ábyrgðarmanna
og þeirra sem hafa veitt lánsveð
svo tryggja megi að ekki verði
gengið að þeim vegna einstaklinga
sem leita greiðsluaðlögunar.
TVÆR EIGNIR
Tekið hefur verið á vanda fólks
sem situr uppi með tvær eignir og
hefur ekki getað selt aðra þeirra.
Sótt er um úrræðið hjá umboðs-
manni skuldara.
RÉTTUR TIL KAUPLEIGU
Í vikunni var lagt fyrir Alþingi
frumvarp til breytinga á húsnæð-
islögum sem heimilar Íbúðalána-
sjóði að bjóða uppboðsíbúðir til
leigu með kauprétti. Þetta eykur
verulega húsnæðisöryggi fólks
sem er illa statt fjárhagslega.
Einnig fær Íbúðalánasjóður heim-
ild til að veita óverðtryggð hús-
næðislán og auknar heimildir til
að veita lán til endurbóta.
SAMNINGAR UM GENGISLÁN VERÐA
ÓGILTIR
Efnahags- og viðskiptaráðherra
mælir bráðlega fyrir lagafrum-
varpi um að öll lán einstaklinga
tengd gengi erlendra gjaldmiðla
verði ólögmæt óháð orðalagi samn-
inga. Höfuðstóll lána lækkar veru-
lega sem getur skipt sköpum þar
sem gengistryggð lán hafa valdið
heimilum í landinu hvað mestum
erfiðleikum. Fasteignalánum verð-
ur breytt í verðtryggð krónulán en
einstaklingar geta valið hvort þeir
vilji breyta láninu í óverðtryggð
krónulán eða lögleg erlend lán.
ALMENNAR AÐGERÐIR
Sérfræðingahópur á vegum stjórn-
valda með fulltrúum helstu hags-
munaaðila vinnur að útreikning-
um á ýmsum almennum leiðum
sem ræddar hafa verið til lausnar
á skuldavanda heimilanna. Niður-
stöður ættu að liggja fyrir fljótlega
þar sem skýrist hvaða aðgerðir er
unnt að ráðast í til viðbótar þeim
úrræðum sem þegar eru í boði.
HÚSNÆÐISSTEFNA TIL FRAMTÍÐAR
Félags- og tryggingamálaráðu-
neytið vinnur að mótun húsnæð-
isstefnu til framtíðar. Einkum er
horft til þess að efla önnur úrræði
en séreignaformið svo sem búsetu-
rétt, kaupleigurétt og leigumarkað.
Markmiðið er að skapa fólki fjöl-
breytta valkosti sem tryggja hús-
næðisöryggi allra, óháð efnahag.
Guðbjartur Hannesson, félags- og trygginga-
málaráðherra.
Öruggt heimili fyrir alla
Guðbjartur Hannesson, félags- og
tryggingamálaráðherra. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
Einstaklingar í greiðsluerfiðleik-
um eru hvattir til að nýta sér þau
úrræði stjórnvalda og fjármála-
stofnana sem í boði eru en þau eru
fjölmörg. Á vefsíðunni island.is er
að finna greinargott yfirlit um þau
úrræði sem skuldurum standa til
boða. Einnig er bent á heimasíður
viðskiptabankanna, þar sem má
finna upplýsingar um úrræði sem
þeir bjóða viðskiptavinum sínum.
HELSTU GREIÐSLUÚRRÆÐI
• Greiðslujöfnun til að létta
greiðslubyrði af reglulegum af-
borgunum lána. Í boði hjá Íbúða-
lánasjóði og viðskiptabönkum.
• Skuldbreyting vanskila, leng-
ing í lánum, samningar um van-
skil eða frysting lána í 1-3 ár. Í
boði hjá Íbúðalánasjóði og við-
skiptabönkum.
• Sértæk skuldaaðlögun fyrir
heimili í verulegum greiðslu-
erfiðleikum. Úrræðið er unnið
af aðalviðskiptabanka einstakl-
inga, er ætlað að laga skulda- og
eignastöðu fólks að greiðslugetu
þess og getur falið í sér eftirgjöf
krafna.
• Greiðsluaðlögun hjá umboðs-
manni skuldara vegna alvarlegra
greiðsluerfiðleika.
• Tímabundið úrræði fyrir þá
sem eiga tvær fasteignir hjá um-
boðsmanni skuldara.
• Tímabundin greiðsluaðlögun
fasteignaveðkrafna sem sótt er
um hjá héraðsdómi með aðstoð
umboðsmanns skuldara.
• Viðskiptabankarnir bjóða einn-
ig viðskiptavinum sínum fjölmörg
úrræði svo sem höfuðstólslækk-
un, 110 prósenta aðlögun fast-
eignalána og fastar greiðslur af
lánum í tiltekinn tíma.
Fjölmörg úrræði í boði
Greiðslujöfnun er í boði hjá Íbúðalánasjóði.
Útgefandi: 365 miðlar ehf., Skaftahlíð 24, s. 512 5000
Umsjónarmenn auglýsinga: Bjarni Þór Sigurðsson bjarnithor@365.is s. 512 5471.
Markmiðið með húsnæðisstefnu Félags- og tryggingamálaráðuneytis er að skapa fólki fjölbreytta valkosti sem tryggja húsnæðis-
öryggi allra óháð efnahag. NORDICPHOTOS/GETTY
AÐ FORÐAST GREIÐSLUVANDA
Algengustu ástæður greiðsluerfiðleika eru að útgjöld heimilisins eru
hærri en tekjurnar. Markmið hvers heimilis ætti að vera að skila tekju-
afgangi og leggja fyrir í varasjóð. Besta leiðin er alltaf sú að fyrirbyggja
vandann áður en í óefni er komið. Gott að hafa eftirfarandi ráð í huga.
1 FÁÐU RAUNVERULEGA YFIRSÝN YFIR ÚTGJÖLD OG TEKJUR HEIMILISINS Að þekkja útgjöldin veitir fjár-hagslegt öryggi og raunútgjöld vegna framfærslu heimilisins er
best að finna með því að færa heimilisbókhald. Grunn að einföldu heim-
ilisbókhaldi í Excel má nálgast á www.ums.is. Eftir að framfærslukostn-
aður liggur fyrir er síðan hægt að finna þá liði sem má lækka og setja sér
framfærslumarkmið fyrir næsta mánuð.
2 SETTU ÞÉR MARKMIÐ OG FYLGDU ÞEIM EFTIR Þegar útgjöldin og tekjurnar liggja fyrir er gott að fylla út fjár-hagsyfirlit til að fá mynd af stöðunni eins og hún er. Grunn að fjár-
hagsyfirliti í Excel má nálgast á www.ums.is. Þegar staðan liggur fyrir er
hægt að setja sér markmið og ákveða hvenær staða er tekin aftur með
nýju fjárhagsyfirliti til að meta árangurinn. Gott getur verið að raða út-
gjaldaliðum eftir því hve auðvelt er að vera án þeirra eða lækka þá. Með
góðu fjárhagsyfirliti er einnig auðvelt að raða lánum upp eftir því hve
mikla vexti þarf að greiða af þeim með það að markmiði að greiða inn
á höfuðstól þeirra sem bera hæstu vextina. Skynsamlegast er að greiða
niður vanskil fyrst. Vextir af rað- og fjölgreiðslum eru oft mjög háir og
vextir af yfirdráttarlánum eru jafnaði milli 12%-13%. Þessi lán ættu því
að fara efst á skuldalistann.
3 SEMDU STRAX VIÐ KRÖFUHAFA EF GREIÐSLU-BYRÐI ÞÍN ER OF HÁ MIÐAÐ VIÐ TEKJUR Mikilvægt er að semja um frestun greiðslna af lánum eða skilmálabreyting-
ar sem fyrst því vanskil eru kostnaðarsöm. Hægt er að sækja um frest-
un á afborgunum vegna greiðsluerfiðleika, t.d. hjá LÍN og Íbúðalánasjóði.
Þegar greiðsluvandi er viðvarandi er hægt að fá ráðgjöf hjá umboðs-
manni skuldara. Jafnframt má fá aðstoð við samninga við kröfuhafa, að
undangengnu greiðsluerfiðleikamati.
4 KYNNTU ÞÉR RÉTT ÞINN OG SKYLDUR, T.D. Í SKATTA-MÁLUM Ertu að fara á mis við eitt-
hvað sem þú átt rétt á? Hægt er að nálgast
allar upplýsingar og eyðublöð vegna um-
sókna um lækkanir og vaxta- og barnabæt-
ur inni á skattur.is.
Nánar á www.ums.is