Fréttablaðið - 21.10.2010, Page 40

21. OKTÓBER 2010 FIMMTUDAGUR4 ● fjármál
Fjármálafyrirtækin vinna að
því um þessar mundir að end-
urskoða lausnir sínar vegna
skuldavanda heimilanna,
með hliðsjón af þeirri reynslu
sem fengist hefur. Samskipti
við stjórnvöld eru góð í þeirri
vinnu. Innan Arion banka
hefur verið lögð rík áhersla
á þetta verkefni og unnið er
hörðum höndum að því að
mæta þörfum viðskiptavina.
Þúsundir einstaklinga hafa nú
þegar nýtt sér lausnir bankanna,
þannig að mikið hefur áunnist
í lausn á skuldavanda íslenskra
heimila. Hins vegar er vandi
margra enn óleystur og við því
þarf að bregðast.
HVERJAR ERU SVO ÞESSAR LAUSNIR?
Lausnir fjármálafyrirtækjanna
eru misjafnar. Stóru bankarnir
þrír hafa farið svipaðar leiðir og
hefur þeim orðið ágætlega ágengt
með sínum viðskiptavinum. Arion
banki hefur boðið safn lausna sem
um 3.000 viðskiptavinir hafa nýtt
sér. Á myndinni hér fyrir neðan er
dregin upp einföld mynd af þeim
lausnum sem eru í boði hjá Arion
banka.
Efst í hringnum er lausnin sem
gengur lengst og er ætlað að leysa
vandann þar sem hann er mestur.
Hér er um sértæka skuldaaðlögun
að ræða. Í sinni einföldustu mynd
felst hún í því að skuldinni er skipt
í tvennt. Annars vegar er lán sem
greitt er af og ræðst fjárhæð þess
af greiðslugetu. Hins vegar er
biðlán sem miðast við verðmæti
eigna. Það sem eftir stendur, og
er umfram verðmæti eigna, er af-
skrifað. Þannig eru skuldir lagað-
ar að greiðslugetu annars vegar og
verðmæti eigna hins vegar.
Þegar greiðslugeta er metin er
horft til þess sem þarf til að reka
heimilið og lifa eðlilegu fjölskyldu-
lífi, en það sem afgangs er fer til
greiðslu skulda. Í raun er matið
ekki ósvipað því greiðslumati sem
framkvæmt var þegar lánið var
tekið í upphafi. Þegar verðmæti
eigna er metið er gert ráð fyrir
því að heimilið eigi hóflega fast-
eign og bifreið sem hæfir fjöl-
skyldustærð.
Það getur flækt málið við fram-
kvæmd sértækrar skuldaaðlögun-
ar ef viðskiptavinur er tímabundið
með skerta greiðslugetu, ef hann
á dýrari eignir en hann ræður við
eða situr uppi með tvær fasteign-
ir. Samhliða sértækri skuldaaðlög-
un getur því þurft að skoða leið-
ir eins og tímabundna frystingu á
greiðslum, frest til að selja eignir
eða yfirtöku bankans á eignum á
móti áhvílandi skuldum.
Léttari greiðslur geta verið góð
leið til að brúa tímabil þar sem
tekjur eru skertar, en þar er þó
ekki gengið eins langt og þegar
lán eru fryst að öllu leyti. Leng-
ing lána getur einnig verið leið til
að létta greiðslubyrðina og hún er
hugsuð sem varanleg lausn.
Í neðri hluta hringsins eru
lausnir til þeirra sem eiga aðeins
í lítilsháttar vanda og vilja létta
greiðslubyrðina. Fastar greiðslur
eða greiðslujöfnun er úrræði
stjórnvalda sem veitir rétt til að
festa greiðslubyrðina í því sem
hún var í maí 2008. Margir höfn-
uðu reyndar þessari leið þar sem
hún felur í sér frestun á greiðsl-
um, en aðrir þáðu hana og hafa í
framhaldinu notið léttari greiðslu-
byrði.
Þeir sem eru með erlend lán og
bíða niðurstöðu laga eða dóms hafa
margir þegið lausnina „5.000 krón-
ur af milljón“. Með henni koma
þeir lánum sínum í skil, en búa við
léttari greiðslubyrði en ella.
Tvær leiðir hafa verið boðnar til
að leiðrétta höfuðstól lána. Öllum
viðskiptavinum með yfirveðsett-
ar eignir var boðið að færa fast-
eignalán sín í 110% af verðmæti
fasteigna. Þeim sem eru með er-
lend fasteignalán var boðið að
breyta þeim í íslenskt lán með allt
að 30% afslætti. Margir viðskipta-
vinir þáðu þessar lausnir.
Nánari lýsingu á lausnunum má
finna á heimasíðu bankans (www.
arionbanki.is).
ÞVÍ HEFUR EKKI GENGIÐ BETUR?
Ástæður þess að ekki hefur geng-
ið eins vel og til stóð eru margar.
Ein er sú að sumir skulda á mörg-
um stöðum, til dæmis bönkum,
tryggingafélagi, kreditkortafyr-
irtæki, ríkinu og fleirum. Sumir
þessara kröfuhafa hafa ekki verið
Lausnir Arion banka vegna sku
Hvort sem viðskiptavinurinn er einstaklingur eða fyrirtæki er notuð sambærileg
aðferð við ákvörðun um afskrift að sögn Brynhildar Georgsdóttur. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
Lausnir Arion banka
fyrir heimilin
Fyrirvari um betri réttFrestun uppboða
Frysting
greiðslugeta skert tímabundið
afborgun og / eða vextir fryst
endurskoðun eftir 6 – 12 mánuði
Léttari greiðslur
greiðslugeta er skert tímabundið
greitt samkvæmt greiðslugetu
endurskoðun eftir 6 – 12 mánuði
Fastar greiðslur (greiðslujöfnun)
óháð greiðslugetu en getur leyst minni vanda
föst fjárhæð á mánuði
sama fjárhæð og í maí 2008
Leiðrétting höfuðstóls
óháð greiðslugetu og eignum
fasteignalán fært í 110% af virði eignar
allt að 30% lækkun erlendra fasteignalána
5000 kr. af milljón erlendra lána
háð greiðslugetu
tímabundin lausn v. erlendra lána
leið vegna óvissu um lögmæti lána
Lenging / skilmálabreyting
núverandi greiðslubyrði of þung
greiðsluferli aðlagað að greiðslugetu
hugsað sem varanleg lausn
Sala eigna eða yfirtaka
eign of dýr miðað við greiðslugetu
viðskiptavinur fastur með tvær fasteignir
frestur til sölu eða yfirtaka á móti skuldum
Aðlögun að greiðslugetu
(sértæk skuldaaðlögun)
greiðslugeta ekki til staðar
skuldir lagaðar að greiðslugetu og eignum
getur þurft að minnka eignasafn
Umtalsverður greiðsluvandi
Tímabundinn greiðsluvandi
Viðráðanlegur greiðsluvandi
Minniháttar greiðsluvandi
Ekki greiðsluvandi