Alþýðublaðið - 24.08.1923, Qupperneq 1
ÍQ23
Föstudagion 24 ágúst.
192. tölublað.
Sími 1298. Sími 1298.
Nýja kjötbúö
opnutn við í dag á Laugavegí 33«
Kjötið er úr Borgarfirði og óvenjulega vænt.
Kaupfélagið.
orgarness-kjöt
er bezta kjötið. Munið að kaupa það á
Laogavegi 6. ~ Sími 396.
Steinolíoeinkasalan.
I
Einoknu Standard Oil á
tslandf.
Meðan vélbátaútvegur var eDg-
inn og olía að eins notuð til ijósa,
var eðliiega lit.il steinoiíuverzlun
hér á landi. Með véíbttunum
verður steinoKan nð þeirri vðru-
tegund', sem einna mest riður á
fyrir sjávaiútveginn að só góð,
ódýr og nægar birgðir ávalt til af
í iandinu. Standard Oil, biu danska
deild þess D. D, P. A., setti hér
útsölu um leið og vélbátaútvegur-
inn hófst sunnanlands; S. A. P. A.,
deild úr öðru olíufólagi, Pure Oil
Co., settist að noiðanlands. Voru
viðskiftin ekki óhagfeld í upphafi
og samkeppni nokkur. D. D. P. A.
lánaði mönnum t. d. ílát, fiutti
olíuna með msk. Nordlyset heim
á hafnirnar til útvegsmanna og
gaf þeim 5 — 6 mánaða gjaldfrest.
Auk þess fluttu kaupmenn inn
nokkuð af oliu frá Englandi á
íyrsta ártugnum eftir aldamót. Þessi
samkeppni endaði þó bráðlega eins
og erlendis þannig. að kaupmenn-
irnir neyddust til að hætta inn-
ílntningi, en Standard Oil Co. keypti
upp Pure Oil Co. og útibú þess,
S. A. P. A. Var B. D. P. A. þá
einvalt á íslenzka olíumarkaðinum
og notaði auðvitrð vald sitt á
allan hátt, hækkaði verðið, hætti
ilátalánum og olíuflutningum milli
hafna, heimtaði greiðslu við mót-
töku og krafðist samniDga við út-
gerðarmern um, að þeir skiftu. ein-
göngu við sig; annars fengju þeir
aldrei olíu hjá sér. Auk þess var
kvaitað yfir því, að olían væri
ekki góð, t. d. í Vestmannaeyjum.
Árið 1911 höfðu menn séð
nokkuð, hveit stefndi, og komu
fram tillögu um, að landið tæki
að sér einkasöiu á steinoliu, og
1912 en saroþykt heimildarlög fyrir
landsstjórnina til þess að gefa er-
lendu félagi steinoiíuverzlunina á
leigu. Breytti D. D. P. A. þá um
nafn hér á landi og nefndi sig Hið
íslenzka steinolíufólag (H. I. S.).
Meiri hluta hlutafjár hélt danska
deildin, en nokkur hluti var seldur
mönnum, sem þá voru hér áhrifa- .
miklir í stjórnmálum, aðallega
kaupmönnum. Árangur varð ann-
avs enginn af lögunum.
Steinolíuverðið fór stöðugt hækk-
andi og það langt fram yfir rétt
hlutföll við heimsmarkaðinn. Áriö
1915 studdi landsstjórnin því
Piskifélag Islands til þess, að
kaupa frá Amejíku 7000 stein-
olíutunnur, að hálfu við Jónatan
Forsteinsson kaupmann, og kom
olían upp um haustið. Jónatan
hafði lofað að keppa ekki við
Fiskifélagið, en þegar til kom,
hafði hann selt allan sinn helm-
ing frá borði, en Fiskifélagið sat
eftir með mikið af sinni olíu til
næsta vors og tapaði um 2000
kr. á verzluuinni. H. 1. 8. hafði
þegar í stað lækkað olíu sína um
6 kr. á tunnu, Diður í verð Fiski-"
félagsins, og gaf nú öllum kaup-
endum gjaldfrest, en reyndi jafn-
Ágœtt
norðlenzkt smjör
}■ nýkomið.
Kanpfélagið.
1—3 herbergi og eldhús ósk-
ast sem fyrst handa fámennri
fjöiskyldu. A. v. á.
Dósamjólk 0,65, Smjörlíki 1,05,
steinolía 1,30. Hverfisgötu 84.
Sími 1337.
framt að binda við sig með samn-
ingutn þá,sem hiDgað til höfðuverið
óbundnir. Daginn eftir, að Fiski-
félagsolían var uppseld, hækkaði
steinolíufélagið olíuverð sitt um
15 kr. tunnuna. Fiskifélaginu hafði
þó gengið salan svo erfiðlega, aö
ekki þótti fært fyrir það að ráð-
ast aftur í slíka olíuverzlun. (Frh.)
Héðinn Valdimarsson.
/
X