Morgunn - 01.12.1932, Blaðsíða 6

132
M 0 R G U N N
aðra, geti ekki rotnað í gröf sinni, fyr en þeir hafi feng-
ið fyrirgefningu og komist í sátt. í draugasögum Jóns
Árnasonar eru margar sögur þess eðlis. Beinagrindur
toldu saman von úr viti og það sem meira var, þær gátu
talað, skýi't frá raunum sínum og beðist hjálpar. — Eitt
enn, sem sýnir hvernig tilvera framliðinna var sett í
samband við líkamann eða holdið, var það ráð, sem hafa
skyldi, þegar menn lágu ekki kyrrir. En það var meðal
annars að reka nagla í iljar líkinu. Naglarnir áttu auð-
vitað að gera afturgöngunni ómögulegt að stíga í fæt-
urna og sporna þannig við því, að hún færi burt úr gröf-
inni í annað sinn. Ýmislegt fleira mætti nefna, sem
snertir þetta atriði þjóðtrúarinnar; en hér skal staðar
numið.
Vel má satt vera, að eitthvað af þessum hugmynd-
um eigi rætur sínar í fornri heiðni. En trúin á upprisu
holdsins hefir ábyggilega átt mestan þátt í því að við-
halda þeim og gera þær sennilegar. Samt er það engan-
veginn af því að kirkjan hafi haldið draugatrúnni að
mönnum, heldur af hinu, að þegar alþýða manna varð
vör við dána menn, þá skýrði hún það vitanlega sam-
kvæmt því sem hún trúði, að öðru lífi væri háttað. Væri
það satt, að framliðnir menn blunduðu í gröfum sínum,
þá gátu þeir því að eins birzt annarstaðar, að þeir hefðu
risið upp úr þeim í holdinu. Óttinn og skelfingin uku á
ógagnrýnina, ímyndunaraflið ávaxtaði svo sögurnar í
meðförunum og þannig urðu til hinar forynjulegustu
frásagnir.
Ef vér snúum oss að ástandinu eftir clmiðann, sjáum
vér einnig þar, hvernig trúarhugmyndirnar endurspegl-
ast í þjóðsögunum.
Kona kveður t. d. við börnin sín:
„Því strax þá eg fór af foldu hér,
flokkur guðs engla þénti mér,