Morgunn - 01.12.1932, Blaðsíða 28
154
MORGUNN
Kristindómur og nútímamenning
Brot úr ritdómi.
Mikill styr hefir staðið í Danmörku undanfarið um
ný-útkomna bók eftir Otto Larsen, sóknarprest í Ulslev.
Heitir hún „Skatten i Lerkar. Til Belysning af vor Tids
relegiöse Krise“, og einkunnarorð hennar eru þessi orð
Ágústíns kirkjuföður: — „non ut illud diceretur, sed ne
omnino taceretur“ (ekki til þess að þetta yrði sagt, heldur
til þess að ekki væri alveg þagað.) Og höfundinum hefir
auðsjáanlega verið svo mikið innanbrjósts, að hann hefir
ekki getað þagað alveg um þau mál, sem geta varðað svo
afarmiklu fyrir bæði kristindóminn og menningu nútímans,
— um það, hvort kirkjan eigi að gefa menningunni það,
sem menningarinnar er, — um það, hvort kirkjan eigi að
hlíta forsjá vísindanna og skynseminnar í öllu því, er þau
ná til, — þótt láta verði af hendi ýmsar fornar trúarsetn-
ingar í þeirra bókstaflegu merkingu, til þess að andi
þeirra getið notið sín. Spurningin hjá honum er þetta: Á
kirkjan að tala á máli nútíðarinnar til nútíðarmannanna,
orða kennisetningar sínar af nýju, svo að nútíðarmenn
fái skilið, eða á hún að halda áfram að tala sama
mál og fornkirkjan, þrátt fyrir breytta heimsmynd, breytt-
an hugsunarhátt, breytta menningu? Á fornkirkjan ein —
eða siðaskiftatíminn — að hafa rétt til að orða hin guðlegu
sannindi trúarbragðanna eða þýða þau á sína tungu, —
eða á nútíðin að hafa sama rétt?
Höfundinum er það ljóst, að hann er ekki einn um
þessa spurningu og þau vandkvæði, er af henni stafa.
Fyrir nútímamann, sem vill halda í hinn gamla kristin-
dóm og um leið gefa menningunni og vísindunum það,
sem þeirra er, verður óhjákvæmilega um að ræða sundr-
ung í sálarlífinu, — hann verður að koma trú sinni fyr-