Morgunn - 01.12.1932, Blaðsíða 30

156
MOKGUNN
ritum sínum, jafnvel þótt þau fjalli ekki þeinlínis um
trúarefni í þrengri merkingu. —
Þetta er m. ö. o. hrein ,,ný-guðfræði“, afneitun —
ekki að eins á ýmsum „undrum og dásemdum" gömlu
guðfræðinnar, heldur og á öllum grundvelli hins gamla
kristindóms. Það er alt farið, nema almenn og óljós trú-
rækni án allrar fastrar, hlutlægrar undirstöðu. En
hvað vinst nú við þetta, trúarlega, og er líklegt, að
svona þurfi þróunin að verða?
Fyrst og fremst vinst við þetta andleg einlægni,.
hreinskilni hugans, samvizkusemi skynseminnar, ef svo
má að orði kveða .Menn losna við alla hræsni og hálf-
velgju í trúarefnum, alla málamiðlun milli sannleikans
og lyginnar, alla þessa sundrung milli höfuðsins og
hjartans, alt þetta ósamræmi milli skynseminnar og trú-
artilfinninganna, sem þjáir marga. Þetta er að vísu
nokkuð. En vinnst nokkur innileiki í trúnni eða vissa í
voninni um viðhald verðmætanna? Eg hygg ekki, —
heldur þvert á móti. Að vísu má segja, að menn trúi ekki
vegna kraftaverkanna, heldur samsinni þeir krafta-
verkin af því, að þeir trúa, en boðskapur kristindómsins
og trúarbragðanna yfirleitt um faðerni guðs og bróðerni
mannanna er nógu erfiður og ólíklegur, þótt menn hafi
einhverjar dásemdir til að styðja hann með, og eg hygg
ekki, að hann verði trúlegri, þótt menn eigi að eins að
sannfærast um hann af tilfinningum sjálfra sín. Trygg-
ing, sem er hvergi annars staðar að finna, en í sál ein-
staklingsins, getur tæplega verið undirstaða almennrar
sannfæringar. Einn er viss um viðhald verðmætanna, —
annar viss um það gagnstæða. Oss vantar almennar,
hlutlægar sannanir eða líkur fyrir viðhaldi verðmæt-
anna, og þar eð öll vor verðmæti eru óaðskiljanleg frá
persónuleika vorum, þá getum vér sagt, að vér þurfum
sannanir fyir viðhaldi persónuleikans. Án þeirra svífa
öll trúarbrögð, allar trúartilfinningar í lausu lofti. Þess-
ar sannanir veita sálarrannsóknirnar og spíritisminn.