Morgunn - 01.12.1933, Blaðsíða 60

186
MORfiUNN
legustu glæpi, og nútímakonan mun ýta honum áfram
til þess.
Sem stendur ríkir menning margra ólíkra tímabila í
veröldinni, og fulltrúar þeirra hittast og eiga mök saman.
Englendingar, Frakkar eða Vesturheimsmenn, sem bera
í brjósti hugmyndir tuttugustu aldarinnar, eiga viðskifti
við Indverja og Kínverja, sem eru með menningu, er
fengið hefir sitt fasta mót fyrir mörgum þúsundum ára.
Nú blasir við oss það útsýni, að vald og vopn mannsins
eru hlaupin langt fram úr vizku hans, og að vizka hans
hefir orðið langtum fljótari í ferðum en þroski göfug-
menskunnar. Það getur vel farið svo, að vér rekum oss
á styrk menningarinnar án miskunnsemi hennar“.
Eg bendi á það af nýju til athugunar, að það er ekki
neinn prestur eða siðgæðisvandlætari, ekki heldur nein
hálfærð þjóðfélagsleg illviðriskráka, sem er að segja
þetta. Það er stjórnmálamaður, sem ekki er að eins van-
ur við að fást við málefni þjóðar sinnar, heldur líka allrar
veraldarinnar, við og við ráðherra mesta stórveldisins,
maður, sem á því þarf að halda að kunna að haga orðum
sínum gætilega.
Ef til vill mætti segja, að þetta væri ekki svo mjög
sögulegt, ef þessi stjórnmálamaður væri eini maðurinn,
sem bæri þennan ótta í brjósti — óttann við það, að vís-
indin, vélarnar, valdið yfir öflum náttúrunnar kunni að
verða mannkyninu ofurefli. En það er síður en svo. Eg
held, að nærri láti, að hver maður, sem les nútíðarbækur,
sé alt af að reka sig á þennan ótta. Eg ætla, rétt til dæmis,
að benda á norska bók, sem út kom 1930. Höfundurinn
heitir Ludvig Dahl, og er bæjarfógeti í Frederiksstad, en
hefir áður verið dómari í Osló. Hann er tvímælalaust
merkilegastur sálarrannsóknamaður á Norðurlöndum. —
Þessi bók hans hefir verið lögð út á ensku og gefin út á
Englandi og hlotið óvenjulega mikið gengi. Eg set hér ör-
stuttan kafla, sem lýtur að umtalsefni mínu, ofurlítið
styttan: