Morgunn - 01.06.1937, Síða 118

112
M O R G U N N
einhverju leyti. Lestir og misgjörðir þurkast ekki út við
lát líkamans. Og eins og svo margt annað í boðskap
andahyggjumanna, fellur slíkt vel saman við þróunar-
hugmyndir hleypidómalauss manns. Þroskaferillinn er
svo seinfarinn, svo áhlaupasmár. Á þeirri leið miðar öll-
um svo hægt áfram. En braut siðgæðisþroskans er líka
ef til vill óendanleg.
Það er alkunna, að kirkjan hefir löngum skipt dán-
um mönnum í tvær nokkuð öndverðar fylkingar, í góða
menn, sem lifðu í eilífri sælu og vonda menn, er hreppa
ævarandi þjáningar.
Innan hinnar tiltölulega frjálslyndu en frámuna-
lega áhrifalitlu íslenzku kirkju, er útskúfunarkenningin
að mestu horfin, m. k. í sinni skuggalegustu mynd. Vits-
munir íslendinga og heilbrigð dómgreind hefir neitað að
fallast á eilífa útskúfun af hendi þeirra máttarvalda,
sem þeim hefir verið kent að annars væru góð og réttlát.
En hvernig er þá með kenninguna um hina ævar-
andi sælu? Er hún stórum sennilegri heldur en sú fyr-
nefnda um fordæminguna?
Geta hleypidómalausir vitsmunir aðhyllst hana
nokkuð fremur? Því fer fjarri að mér finst, ef við ann-
ars trúum því, að tilveran sé samfeld þróun, miði til full-
komnunar.
Og í þessu sambandi rifjast upp fyrir mér atvik frá
unglingsárum mínum. Eg var staddur á heimili bláfá-
tækra hjóna í nágrenni við heimili mitt. Daginn áður
hafði bóndinn á þessum bæ látist, eftir stutta en þján-
ingarfulla legu. Konan stóð ein eftir með 5 ung börn,
hjálparlaus og vinafá — og ekkert framundan, nema
eftirtalin framfærsla sveitarinnar. Maðurinn hennar
hafði með frábærri elju og umhyggju reynt að sjá stóra
hópnum sínum farborða — oft meir en kraftar hans
leyfðu. Nú var sóknarpresturinn kominn á heimili þeirra
og leitaðist við að hughreysta ekkjuna, af einlægum hlut-
tekningarhug.