Morgunn - 01.12.1939, Blaðsíða 76
202
MORGUNN
staðreyndum. Guðfræðin gjörir að nokkru leyti hið sama.
En hún treystir einnig að miklu leyti á hugmyndir og
persónulega reynslu fárra manna, sem hafa verið viður-
kenndir dulspekingar, helgir menn og trúbragðahöfundar.
Svo að þegar allt kemur til alls, verða hugmyndir bæði
heimsspekinga og guðfræðinga svipaðar (fyrir leikmann-
inn) tiltölulega trúfræðislegar, sögulegar eða erfisagna-
legar, án þess að hafa reynslugrundvöll.
Nútíma spíritismi aftur á móti, kýs heldur að prófa
það, sem hann byggir á, í ljósi beinnar persónulegrar
reynslu, að því er virðist með nokkuð svipuðu móti og því
sem erfikenningarleg trúarbrögð byggja á. Hann byggir
að vísu ekki eins á trú, heldur á löngun til að finna sann-
leikann, hvað sem það kostar. Að minnsta kosti á það við
um alla einlægustu áhangendúr hans. Meðal þeirra eru
ekki fáir hinna mestu vitsmunamanna og heimsspekilega
menntuðu vísindamanna, sem uppi hafa verið og eru nöfn
þeirra svo kunn, að ekki þarf að telja þau upp.
Hinar ýmsu tegundir sálrænna fyrirbrigða eru sömu-
leiðis svo vel kunnar þeim, sem hafa kynnt sér málið, að
ekki þarf að telja þær upp; þér munuð eitthvað kannast
við þær flestar. Það mundi taka of langan tíma.
Þessi orð doktors Mabys í erindi, er hann flutti um sál-
arrannsóknamálið og sálræn fyrirbrigði 11. maí síðast-
liðinn, þótti mér hlýða að hafa að almennum inngangsorð-
um, þótt ekki sé heldur ætlun mín, að telja upp hin ýmsu
fyrirbrigði.
Aftur á móti ætlaði ég að segja nokkuð frá einu sér-
stöku fyrirbrigði, sem þykir vera eitt hið þýðingarmesta
og sanna bezt og óvéfengjanlegast að sái mannsins lifir
sjálfstæðu lífi óháð efnislíkamanum og heldur áfram að
lifa eftir að hann er hættur að vera verkfæri sálarinnar
eða sem sagt er dáinn. En þó mun um það einna minnst
hafa verið ritað á íslenzku og sagðar sögur af, en það er
það, sem kallað er sálfarir, þ. e. a. s. að andlegi líkam-
inn fer úr efnislíkamanum og starfar sjálfstætt.