Alþýðublaðið - 25.08.1923, Page 1
t
í
i
1923
LaugardagÍRD 25. ágúst.
193. tölublað.
SteinQlíQeinkasalan.
Samkcppni Landsvcrzlnnar.
Árið 1917 er Steinolíufélagið enn
einvalt, en þá samþykkiv alþingi
þó lög/ senr loks flmm árum síðar
hafa getaö riðið þessum kúgara
sjávarútvegsins nð fuliu, hehnildar-
lög utn einlcasölu á steinolíu, þar
ætlast er til, að ríkið hafl sjáift
á höndum einkasölu steinolíu.
Landsverzlunin var þá sem óðast
að eílast, og gerði htin tilraunir
með olíuinnílutning frá Bandaiíkj-
unum. Var olían fyrst keypt fyiir
milligöngu heildsala, en þrátt fyi ir
það sýndi sig, að Landsveizlunin
gat selt olíu sína mikiu lægra
verði heldur en Steinolíufélagið, og
gekk svo fram á vorið-1918, að
þessi nýja olíuverzlun efldist.
Landsverzlunin flutti mönnum
einnig olíuna beint frá útlöndum
á útvegsstaðina og sparaði því
kaupendum stórfé með því að losa
þá við farmgjöld frá Reykjavík.
Um vorið 1918, er bresku
samningarnir voru gerðir, var
þessi olíuverzlun Landsverzlunar-
innar stöðvuð af erlendu valdi.
Samið hafði verið um kaup á
steinolíu handa íslandi eins og
aðrar vörur, og var við því búist,
að Landsverzlunin fiytti inn þessa
olíu. IJegar til kom, heimtaði
stjórn Bandaríkjanna, ekki að
samheppnisverzlun yrði um stein
olíuna, heldur að H. I. S., úti-
hú Standard Oil, hefði á höndum
atla steinolhiverzlunina, meðan á
samningum stœði Sýnir þessi krafa
bezt, að ríkiseinkasala á steinolíu
er ekki að eins nauðsynleg vegna
veiðlags og gæða olíunnar, heidur
er hún einnig sjálfstœðismál. Bn
i þetta sinn varð ísland að láta
undan.
Steinoiíufélagið hafði olíuverzl-
unina síðan samkeppnislaust þang-
að til í janúar 1921, og var veröið
þenna tíma svo úr hófi keyrandi, 1
að bátaútgerðin var algerlega að
sligast. Pá komst Landsverziunin
í samband við British Petroleum
Co. í London, sem er sölufélag
fyrir Anglo-Persían, og varð úr, að
Landsverzlunin keypti einn stein-
olíúfarm frá undirfélagi þess í
Skotlandi. Þegar Steinolíufélagið
vissi um innflutning þenna, setti
það þegar í st,að olíuverð sitt niður
um 14 kr. 25 aura tunnuna.
Landsverzlunarolían varð 30 kr.
ódýrari en Steinolíuféiagsolían hafði
vérið áður, og lækkaði Steinolíu-
félagið þá enn olíu sína um 5 kr,
25 aura, en olía Landsverzlunar
varð þá samt 10 kr. 50 au. ódýr-
arl tunnan, Sé geDgib út frá því,
að Steinolíufélagið hafl til vorsins
selt helmingi meiri olíu vegna
samninga við útgerðarmenn og
betri aðstöðu í upphafi heldur en
Landsverzlunin, yrði hagnaður út-
gerðarmanna á þessum innflutn-
iDgi Landsverzlunarinnar:
Lækkun um 20 kr. á 10
þús, tn. hjá Steinolíufél. 200 þús.
Lækkun um 20 kr. á 5
þús. tn. hjá Landsverziun 100 —
Verðmunur um 10,00 á
5 þús. tn. hjá Landsverzl. 50 —
Alls 350 þús.
auk beins ágóða Landsverzlunar.
Landsstjórnin vildi samt ekki
(Framkald á 4. síðu.)
Drengjamót
„Armanns"
fer fram á íþróttavellinum á morgun og hefst kl. 3 e. h.
Kept verður í þessum íþróttum:
Hlaup: 80, 400, 1500 og 4 X 80 metra boðhlaup.
Köst: Kringlukast og spjótkast (betri hendi).
Stökk: Langstökk, hástökk og stangárstökk.
Aðgangseyrir er 1 kr. fyrir fuliorðna og 50 aurar fyrir börn.
Glímufélagið Ármann.
Frá næsta mæiaálestri,
mánaðamótin ágúst—september að teija, hækka
gjöld íyrir raflýsingu aftur upp í 75 aura hver
kw.stund og fyrir suðu og hitun um sérst^kan
mæli upp í 16 aura hver kw.stund.
Rafmagnsveita Reykjavíkur.
Lokað fyrir stranminn
sunnudagsmorguninn 26. þ. m. kl. 4V2—7-
% Rafmagnsveita Reykjavíkur,