Morgunn - 01.12.1947, Blaðsíða 49

Aldarafmæli
Prestaskólans.
(Eins og lesendum Morguns mun öllum kunnugt, var aldarafmæli
Prestaskólans haldið hátíðlegt með allmikilli viðhöfn 2. okt sl. Full-
yrða má, að íslenzkir unnendur sálarrannsóknamálsins hafi fylgt
þeirri hátíð eftir af alhuga, svo ríkur þáttur í þeirri mipning hlaut
nafn séra Haralds Nielssonar að verða. Enda var hans að verðleikum
minnzt lofsamlega í ræðum, sem fluttar voru, og einnig á prenti, í riti
séra Benjamíns Kristjánssonar, Islenzkir guðfræðingar.l. Er það
sannarlega sízt af öllu furðuefni að svo skyldi gert, en ýmsum þykir
furðuefnið annað, sem sé það, hve lítið fer fyrir þvi, að þeir menn
taki sálarrannsóknamálið af alvöru í þjónustu kirkjunnar, sem bæði
sjá og viðurkenna, hvílíkur þáttur það var i hinu stórmerka starfi
séra Haralds fyrir íslenzka kristni. Af öilum hugsandi mönnum og
hleypidómalausum er það viðurkennt, að merkileg trúvakning varð
á íslandi afleiðing þess, að séra Haraldur kynntist sálarrannsókn-
unum og gerðist annar frumherji þeirra með þjóð vorri, en er það þá
ekki furðulegt, að þeir menn, sem sjá þetta og viðurkenna, skuli
ekki nota þetta vígða vopn kristninni til eflingar og trúarlifinu til
blessunar? Það er ekki nóg að viðurkenna það, að spíritisminn hafi
orðið fjölda kvenna og karla til belssunar með þjóð vorri, sú viður-
kenning leggur þeim, sem láta hana uppi, alvarlegar skyldur á herðar.
Um séra Harald var að sjálfsögðu margt lofsamlega skrifað og sagt,
en margir spurðu: hafa þeir, sem voru nemendur hans, og fengu
að njóta kennslu hans og áhrifa, gert skyldu sína við þjóðina? Það
er ekki óskiljanlegt, þótt nokkurrar óþolinmæði gæti í garð þeirra
nemenda hans, sem söfnuðirnir kusu fyrst og fremst af þeirri ástæðu,
að þeir komu undan handarjaðri hans og létu í veðri vaka, að þeir
•hefðu orðið fyrir sterkum áhrifum af honum, en hafa síðan lítið lið
lagt þeim málum, sem honum voru mál málanna. Vér prestarnir
kvörtum oft undan tómlæti safnaðanna, en hafa söfnuðirnir ekki oft
ástæðu til að kvarta undan tómlæti voru? Þessar spurningar voru
ofarlega á baugi í hugum margra, þegar íslenzkir guðfræðingar og
prestar komu saman til þess að minnast aldarafmælis skóla síns,
skólans, sem séra Haraldur hafði helgað eldlegan áhuga sinn, lærdóm
og vitsmuni.
I veizlunni, sem ríkisstjórnin hélt að Hótel Borg, var séra Kristinn
Daníelsson til þess kvaddur að flytja aðalræðuna fyrir minni skólans,
og mun öllum, sem á mál hans hlýddu, hafa fundizt mikið til um
skörungsskap hins 87 ára gamla öldungs, er hann stóð i ræðustólnum.
Morgunn flytur hér ræðu hans, eins og hann hafði upprunalega
gengið frá henni sjálfur, en lítið eitt stytt mun hún einnig birtast
í Kirkjuritinu. J. A.)