Morgunn - 01.06.1960, Blaðsíða 54

48
MORGUNN
Nú skulum vér snúa oss frá þessum svefnsefjunum og
að sefjunarmóttækileika 'þeirra, sem eru vakandi, — eða
teljast vakandi. (Búddhamenn segja, að hálfsofandi gangi
flestir menn í gegn um lífið á jörðu, eins og svefngenglar,
sem hlýði sefjun einhvers annars en sjálfs sín. Orðið
„Búddha" hefir verið þýtt og má þýða: Sá sem vakir.
Að uppruna hver maður einstæður, ólíkur öllum öðr-
um mönnum. Fjölbreytnin er undraverð. I raunveruleik-
anum er ekkert til, sem nefna má „meðalmann". Það eru
aðeins til sérstæðir menn, karlar, konur og börn, hver
og einn með sín sérkenni hugar og líkama, en allir að
reyna, eða knúðir til að reyna að steypa sérkennum sínum
í eitthvert allsherjarmót, líkjast hinum.
Móttækileiki fyrir sefj unaráhrif er einn þeirra eigin-
leika ,sem í mjög misjafnlega ríkum mæli er mönnum
gefinn. Umhverfi mannsins kann hér að valda miklu, en
engu síður víst er hitt, að hér er meðfædd gerð mannsins
miklu ráðandi. Fullkomin mótspyrna gegn sefjun frá öðr-
um er mjög fágæt. Og það er vel. Því að væru allir eins
ómóttækilegir fyrir sefjun og sumir menn eru, væri sam-
félagslífið óhugsandi. Fullkominn móttækileiki er líklega
álíka fágætur og fullkominn ómóttækileiki. Og það er
einnig gott, að svo er. Því að ef flestir menn tækju eins
fúslega sefjun og þeir, sem bezt gera svo, væri frjáls og
vitandi kosning háttvirtra kjósenda óhugsandi og lýðræðið
liði undir lok eða hefði aldrei orðið til.
Fyrir fáum árum gerðu nokkurir vísindamenn athyglis-
verða tilraun í aðalsjúkrahúsi Massachusetts með gerfi-
deyfilyf. En það er gerfilyf, sem enga deyfingu felur í
sér, en sjúklingnum er talin trú um, að raunverulegt deyfi-
lyf sé að ræða. Tilraunin var gerð með 162 sjúklinga,
sem allir höfðu kvalir eftir nýafstaðinn uppskurð. Þegar
sjúklingurinn bað um deyfilyf, var honum — eða henni
— ýmist gefinn skammtur af morfíni eða aðeins hreins-
uðu vatni. Sérhver sjúklinganna fékk nokkrar morfíns-
sprautur og nokkrar sprautur af ómenguðu vatni. 30