Fréttablaðið - 09.11.2010, Blaðsíða 14

14 9. nóvember 2010 ÞRIÐJUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Tímamót
Þau tímamót urðu í síðustu viku
að Halldór Ásgrímsson varð á ný
sá íslenski forsætisráðherra sem
skemmst hefur setið á þessari öld.
Jóhanna Sigurðardóttir komst þá
fram fyrir hann hvað þau mál varðar.
Halldór var forsætisráðherra í eitt
ár og níu mánuði og náði Jóhanna
þeim áfanga 1. nóvember síðastlið-
inn. Geir H. Haarde var forsætisráð-
herra í tvö ár og rúma sjö mánuði
en metið á þessum áratug á
auðvitað Davíð Oddsson,
sem var forsætisráð-
herra fram í miðjan
september 2004.
Ólíklegt
Davíð var forsætisráðherra í á fjór-
tánda ár. Til að Jóhanna verði jafn
langlíf í embætti þarf hún að sitja í
rúm ellefu ár í viðbót, eitthvað fram á
árið 2022. Ólíklegt verður að telja að
hún hafi áhuga á því.
Góð spurning
Margrét
Tryggvadóttir
Hreyfingunni
hefur, í tilefni
af meðmælum
Össurar
Skarphéð-
ins-
sonar utanríkisráðherra með Árna
Mathiesen til FAO, lagt fram fína
fyrirspurn til ráðherrans. Hún hljóðar
svo: „Hvað hefur ráðherra og/eða
ráðuneytið skrifað mörg meðmæla-
bréf vegna atvinnuumsókna fyrrum
ráðherra á árunum 2000-2010? Fyrir
hvern voru bréfin skrifuð, hvert voru
þau send og hvenær?“ Svarið
verður án efa fróðlegt. Fróðlegra
hefði þó verið að sjá svarið ef
Margrét hefði ekki einskorðað
fyrirspurnina við fyrrverandi
ráðherra heldur spurt um öll
meðmælabréf ráðherra
og ráðuneytisins.
bjorn@frettabladid.is
Ögmundur Jónasson, núverandi ráðherra og fyrrverandi formaður
BSRB, lýsti því yfir nýverið að hann væri
fylgjandi hugmyndum Hagsmunasamtaka
heimilanna um almenna niður-
fellingu skulda. Þessar tillögur
gera ráð fyrir að lánardrottnar
gefi eftir af kröfum sínum til
þess að gera þetta kleift.
Í tillögum frá Hagsmunasam-
tökum heimilanna má m.a. lesa
eftirfarandi: „Gerð er tillaga um
að kaupendur húsbréfa, húsnæð-
isbréfa og annarra skuldabréfa,
sem Íbúðalánasjóður hefur notað
til að fjármagna útlán sín, taki
þátt í leiðréttingunni. Leiðrétt-
ing verðtryggðra lána getur ekki
átt sér stað án þess að Íbúðalána-
sjóði sé veitt svigrúm til slíkra
leiðréttinga. Möguleikar sjóðs-
ins til slíks eru takmarkaðir nema að lánar-
drottnar sjóðsins gefi eftir hluta af sínum
kröfum.“
Íbúðalánasjóður hefur að stórum hluta
verið fjármagnaður af lífeyrissjóðunum og
það yrðu því lífeyrissjóðirnir sem þyrftu að
taka þessar niðurfærslur á sig. Skv. útreikn-
ingum myndu þær kosta um það bil 220
milljarða og þar af yrði hlutur lífeyrissjóð-
anna u.þ.b. 130 milljarðar.
Allir lífeyrissjóðir landsins urðu fyrir
verulegu fjárhagstjóni af efnahagshrun-
inu og hafa þeir sem greitt hafa
til almennu lífeyrissjóðanna orðið
fyrir talsverðum réttindamissi
vegna skerðinga sem grípa þurfti
til í kjölfarið.
Opinberu lífeyrissjóðirnir hafa
einnig tapað verulegum fjármun-
um en munurinn á þeim og hinum
almennu er sá að þar tapar enginn
sínu vegna þess að ríkið ábyrgist
að opinberir starfsmenn haldi full-
um réttindum hvað sem tautar og
raular.
Þessi tillaga sem Ögmundur
Jónasson ráðherra hefur lýst
sig samþykkan gengur út á það
að skerða enn frekar réttind-
in í almennu lífeyrissjóðunum. Ögmundur
heldur hins vegar alveg fullum réttindum í
sínum sjóði. Til þess að svo megi verða, verð-
ur að hækka skatta annarra launþega sem
því til viðbótar hefðu tekið á sig skerðingar
á lífeyrisréttindum vegna niðurfærslu lána.
Það er einfalt að gera góðverk á annarra
manna kostnað.
Góðverk á annarra kostnað
Niður felling
skulda
Guðbrandur
Einarsson
form. Verslunar-
mannafélags
Suðurnesja
… opinberir
starfsmenn
haldi fullum
réttindum
hvað sem
tautar og
raular
Viðarhöfða 6 - Reykjavík
www.sindri.is / sími 575 0000
PI
PA
R\
TB
W
A
•
S
ÍA
•
1
02
71
0 Loading
iðnaðarhurðir
Frí uppsetning
í nóvember!*
Gildir ekki með öðrum tilboðum*
FRÍ
UPPS
ETNI
NG
S
amkvæmt alþjóðlegum samanburði eru engin lönd nær jafn-
rétti kynja en Norðurlöndin. Þetta á fyrst og fremst við um
formlegt jafnrétti, svo sem í lögum, en líklega eru þó fá ríki í
heimi sem hafa náð viðlíka árangri í viðhorfum til jafnréttis
kynja og jafnréttis í raun eins og Norðurlönd.
Niðurstöður norrænnar rannsóknar á viðhorfum 16 til 19 ára ung-
menna á Norðurlöndum, meðal annars til ýmissa málefna sem snúa að
jafnrétti kynjanna, eru því sláandi.
Rannsóknin er unnin er af Rann-
sóknum og greiningu.
Þegar unga fólkið er spurt beint
að því hvort það sé hlynnt því að
jafnrétti sé með körlum og konum
eru raunar langflestir sammála
eða um og yfir 90 prósent af báðum
kynjum á Norðurlöndum öllum og
íslensku ungmennin eru þarna yfir meðaltali Norðurlanda.
Þegar kemur að raunveruleikanum sem við unga fólkinu blasir
svo sem í spurningu um hvort konur eigi að vera heima hjá börnum
sínum meðan þau eru ung blasir við önnur mynd. Tæplega helming-
ur piltanna sem spurðir voru taldi að konur ættu að vera heima hjá
ungum börnum og nærri 36 prósent stúlkna. Hér á landi var hlut-
fallið heldur lægra hjá báðum kynjum eða rúm 46 prósent hjá piltum
og 28,5 hjá stúlkum. Ekki er síður sláandi að 13,2 prósent piltanna
töldu að konur ættu yfirhöfuð ekki að vinna úti og 14 prósent íslensku
piltanna. Miðað við atvinnuþátttöku kvenna undanfarna áratugi er
þetta með hreinustu ólíkindum.
Ekki er síður sláandi viðhorf ungmennanna til hæfileika kynj-
anna til að taka ákvarðanir og vera í leiðtogahlutverki. 34,2 prósent
íslensku piltanna telja farsælla að karlar taki ákvarðanir ern konur.
Stúlkurnar eru á allt öðru máli því aðeins 4,3 prósent þeirra deila
þessari skoðun með piltunum. Í þessari spurningu er gríðarlegur
kynjamunur í öllum löndunum. Enn meiri kynjamunur er gagnvart
fullyrðingunni: Karlar eru betri leiðtogar en konur. Nærri helming-
ur íslensku piltanna er sammála þessari fullyrðingu og 6,3 prósent
stúlknanna. Þegar fullyrðingunni er snúið við kemur ekki fram nærri
sami kynjamunur en tæplega 27 prósent stelpnanna telja konur betri
leiðtoga en karla og 14,1 prósent strákanna.
Liðlega 38 prósentum strákanna finnst að karlar eigi að vera höfuð
fjölskyldna þar sem karl og kona búa saman en 7,3 prósent stúlkna og
hvorki meira né minna en 36,4 prósentum íslenskra stráka á aldrinum
16 til 19 ára finnst að karlar eigi að ganga fyrir í störf séu þau af
skornum skammti og liðlega 10 prósent stelpnanna.
Andrea Hjálmsdóttir bendir á í frétt hér í blaðinu að orðræðan í
samfélaginu gangi út á að jafnrétti komi sjálfkrafa með þeirri kyn-
slóð sem nú sé að vaxa úr grasi. Niðurstöður þessarar rannsóknar og
raunar fleiri bendi hins vegar til þess að aðgerða sé þörf.
Viðhorf ungmennanna eru sláandi miðað við að þau hafa alist upp
í þeim heimshluta sem hvað lengst hefur náð í átt að jafnrétti. Það er
svo sömuleiðis bæði sláandi og heldur sorglegt hversu ólíkar vænting-
ar og hugmyndir ungra karla og kvenna eru til hlutverka kynjanna
og þátttöku í samfélaginu. Það má því sannarlega taka undir með
Andreu um að aðgerða sé þörf.
Sláandi viðhorf ungmenna á Norðurlöndum til
jafnréttis kynja:
Ólíkar hugmyndir
kynja um framtíðina
SKOÐUN
Steinunn
Stefánsdóttir
steinunn@frettabladid.is