Fréttablaðið - 10.11.2010, Blaðsíða 12

12 10. nóvember 2010 MIÐVIKUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Nei, það verður enginn Evrópuher með herskyldu fyrir börnin okkar. Þegar og
ef Íslendingar ákveða að ganga alla leið inn
í Evrópusambandið verður herskylda ekki
áhyggjuefni.
Auðvitað er mjög þægilegt fyrir and-
stæðinga Evrópusamvinnunnar að halda
fram herskyldurökum. Íslendinga skiptir
almennt miklu að Ísland sé herlaust ríki.
Vopnleysið er hluti af sjálfsmynd okkar svo
við erum viðkvæm fyrir hugmyndum um
breytingu þar á.
Á opnum umræðufundi í október, þar sem
fjallað var um ESB og friðar-/hernaðarmál,
var frábært að þurfa ekki að eyða púðri í að
rökræða herskyldubullið.
Evrópuvakt Samfylkingarinnar stóð
fyrir fundinum en til hans mætti fjöldi
fólks úr mismunandi áttum. Ég hefði búist
við að eyða mestum hluta umræðutímans
í að ræða til dæmis hvernig leiðtogaráð
ESB útskýrði á síðasta ári að Lissabon-sátt-
málinn (uppfærsla á stofnsáttmálum ESB)
mælir ekki fyrir um stofnun Evrópuhers.
Þetta var gert í lagalega bindandi yfirlýs-
ingu frá 19. júní 2009. Í henni kemur fram
á svona sjö mismunandi vegu hvernig það
getur ekki orðið, en meðal annars með
þessum orðum: „[S]ameiginleg öryggis-
og varnarstefna ESB ... hefur ekki áhrif á
öryggis- og varnarstefnu hvers aðildarríkis
... eða skyldur neins aðildarríkis.“
Skýrara getur það varla orðið. Öll aðild-
arríki ESB hafa að auki neitunarvald þegar
kemur að utanríkismálum. Mörg standa
utan NATO.
Ég er þeirrar einlægu skoðunar að sam-
vinna Evrópuríkja undir merkjum Evrópu-
sambandsins, stuðli að friði. Sambandið var
beinlínis stofnað í þeim tilgangi að stilla
til friðar í stríðshrjáðri álfu og sú tilraun
hefur heppnast. Þetta þýðir augljóslega
minni hernaðarvæðingu og færri hermenn
innan ESB, svo sem á landamærum ríkja.
Sameiginlega utanríkisstefnan byggir á lýð-
ræði og mannréttindum. Sambandið tekur
þannig þátt í friðargæsluverkefnum um
heiminn, aðallega borgaralegum og auðvit-
að samkvæmt forskrift SÞ.
Á fyrrgreindum fundi um ESB og friðar-
mál náðum við að ræða örlítið þau málefni
sem þarfnast alvöru umræðu. Til dæmis
um eðli friðargæsluaðgerða sambandsins.
Höldum því áfram.
Ég vil að Ísland taki beinan þátt í
umræðu um hvernig ESB beitir sér í þágu
friðar utan landamæra aðildarríkjanna.
Ekki síður finnst mér verkefnið Friður í
Evrópu vera verkefni sem við Íslendingar
berum ábyrgð á eins og aðrir Evrópubúar.
ESB stuðlar að friði
Ísland og
ESB
Anna Pála
Sverrisdóttir
meðlimur í
samtökunum
Sterkara Ísland
Gamalt mál – ný staða
Ríkisstjórnin kynnti í gær nokkur
mál til eflingar atvinnu og byggðar á
Suðurnesjum. Eitt þeirra er að kanna
hagkvæmni þess að færa starfsemi
Landhelgisgæslunnar frá Reykjavík til
Suðurnesja. Sú hugmynd er fín en um
leið gömul. Áratugir eru síðan því var
fyrst hreyft að flytja Gæsluna suður
eftir. Líklega eru samt ekki nema
nítján ár síðan þingmál þar um var
fyrst flutt á Alþingi. Tillagan hefur
nokkrum sinnum verið borin upp en
aldrei hefur orðið af flutn-
ingi. Nú ber svo við að
dómsmálaráðherrann
er úr kjördæminu. Það
gæti aukið líkurnar á að
þessi langþráði draumur Suðurnesja-
manna rætist.
Sígilt
Það var Árni R. Árnason Sjálfstæðis-
flokki sem lagði þingsályktunina fram
á sínum tíma. Sama vetur bar hann
upp fyrirspurn til forsætisráðherra.
Hún var svohljóðandi: „Hverra aðgerða
er að vænta sem bætt geta
atvinnuástand á Suðurnesj-
um í bráð til langframa.“
Þetta var í nóvember 1991.
Fyrir sléttum nítján árum.
Fiskréttirnir
Davíð Oddsson var
þá forsætisráðherra.
Í svari hans kom fram að töluverðar
vonir hefðu verið bundnar við að
framkvæmdir við fyrirhugað álver
myndu bæta úr ástandinu en fram-
kvæmdum hefði seinkað. Kvaðst hann
telja eðlilegt að ríkisvaldið, sveitarfé-
lögin og aðilar vinnumarkaðarins færu
yfir stöðu atvinnumála. Davíð sagði
líka að því færi fjarri að algert vonleysi
hefði gripið um sig, til dæmis
væri fiskréttafyrirtæki að taka
til starfa. Þar hefur hann lík-
lega átt við Bakkavör, sem árið
1991 var enn þá pínulítið fyr-
irtæki. Í gær kom fram
að það væri stærsta
fyrirtæki landsins.
bjorn@frettabladid.is
Fæst í HAGKAUP- Skeifunni, Kringlunni, Smáralind, Garðabæ, Akureyri
Heildsöludreifing: Vörusel ehf. – vorusel@gmail.com
Einstakir eiginleikar Ultra Aloe Vera
mýkir, nærir og gefur húðinni þann
raka sem hún þarf.
Mest selda fótakrem
í Bandaríkjunum
...með Miracle of Aloe kremin sem virka
Mjúkar og fallegar hendur og fætur...
Í
skýrslu um aðildarviðræður Íslands og Evrópusambands-
ins, sem kynnt var í gær, kemur fátt á óvart. Ísland uppfyllir
öðrum ríkjum betur pólitísk og efnahagsleg skilyrði fyrir aðild
að sambandinu. Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins telur
hins vegar að Ísland þurfi að laga margt í regluverki sínu og
stjórnsýslu, áður en það geti orðið aðildarríki sambandsins.
Framkvæmdastjórnin tekur fram að sumu hafi þegar verið kippt
í liðinn. Til dæmis hafi nú reglum um skipan dómara verið breytt
og tekið fyrir geðþóttaákvarðanir ráðherra í þeim efnum. Þannig
hafi sjálfstæði dómsvaldsins verið betur tryggt.
Margt af því, sem breyta þarf í íslenzkri stjórnsýslu eigi Ísland
að ganga í Evrópusambandið, þarf að breytast hvort sem er. Sumt
er nauðsynlegt vegna skuldbind-
inga sem við höfum tekið á okkur
vegna EES-samningsins en hafa
ekki komizt í framkvæmd. Ýmis-
legt snýr að atriðum sem voru
gagnrýnd í skýrslu rannsókn-
arnefndar Alþingis. Fyrir þá,
sem eru ósammála niðurstöðum
nefndarinnar um veikleika stjórn-
sýslunnar og telja að íslenzk stjórnsýsla beri af í evrópskum sam-
anburði, er sú aðlögun vafalaust þungbær. En flestir aðrir ættu að
fagna því að stjórnsýsluhættir hér verði lagaðir að því sem gerist í
nágrannalöndunum, jafnvel þótt þeir séu andsnúnir aðild að ESB.
Sumir láta eins og Evrópusambandið ætli ekkert að semja við
Ísland, heldur bara krefjast þess að Ísland lagi sig einhliða að öllum
reglum ESB, Þetta verður þó ekki ráðið af grein Stefans Füle,
stækkunarstjóra sambandsins, hér í blaðinu í gær. Hann skrifar
þar: „Okkur ber skylda til að vinna með opnum hug og jákvæðni að
lausnum sem báðir aðilar hafa ávinning af. Í samningaviðræðunum
framundan munum við taka tillit til sérstöðu Íslands og væntinga og
standa um leið vörð um grundvallarreglur Evrópusambandsins.“
Hinar eiginlegu samningaviðræður við ESB hefjast ekki fyrr en
um mitt ár 2011. Fram að því mun fara fram svokölluð rýnivinna,
þar sem farið verður rækilega yfir muninn á íslenzkri löggjöf og
löggjöf ESB. Að því ferli loknu setur Ísland fram samningskröfur
sínar og þá hefjast hinar raunverulegu samningaviðræður.
Fram að þeim tíma er í raun alveg þarflaust að komast í geðs-
hræringu yfir hinu eða þessu, sem íslenzk stjórnvöld eða fram-
kvæmdastjórn Evrópusambandsins setja fram í samskiptum sín á
milli, en þess hefur gætt dálítið að undanförnu að orðalag í gömlum
plöggum á netinu veldur uppnámi. Einkum og sér í lagi andstæð-
ingar ESB-aðildar Íslands virðast velja vondan tíma til að fara á
taugum, því að það er satt að segja ekki tímabært fyrr en hinar
eiginlegu samningaviðræður hefjast og samningskröfur Íslands
liggja fyrir.
Fram að því þarf að fara fram rækileg upplýsingamiðlun og
umræða, jafnt um galla sem kosti Evrópusambandsins og hvað
Ísland geti grætt eða tapað á aðild. Eins og Stefan Füle segir er
æskilegt að það ferli byggist á „staðreyndum og tölum fremur en
ótta og goðsögnum“.
Fátt kemur á óvart í skýrslunni um
aðildarviðræður Íslands og ESB.
Staðreyndirnar
eða óttinn
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN