Fréttablaðið - 29.11.2010, Blaðsíða 14

29. nóvember 2010 MÁNUDAGUR14
timamot@frettabladid.is
GEORGE HARRISON
tónlistarmaður og bítill (1943-2001) lést þennan dag.
„Slúður er útvarpsstöð djöfulsins.“
Merkisatburðir
1930 Kommúnistaflokkur Íslands er stofnaður eftir klofningu úr
Alþýðuflokknum.
1947 Sameinuðu þjóðirnar stinga upp á skiptingu Palestínu í
tvö ríki áður en stjórn Breta lýkur þar en arabar eru ein-
dregið mótfallnir þeim tillögum.
1974 Þjóðverjar setja löndunarbann á íslensk skip í þýskum
höfnum.
1986 Lottó, happdrætti rekið af Íslenskri getspá, hefur göngu
sína. Fyrsti vinningur gekk ekki út, en hann var 1,2 milljón-
ir króna.
1987 Félagið Ísland-Palestína er stofnað.
1991 Kvikmyndahúsakeðja Árna Samúelssonar tekur upp nafn-
ið Sambíóin.
„Þarna gefst bæði fræðimönnum og
almenningi í fyrsta sinn færi á að nálg-
ast á einum stað heilan hafsjó af fróð-
leik, rannsóknum, viðtölum og ýmsum
öðrum heimildum um þessa einstæðu
skepnu, sem hefur löngum notið hylli
meðal þjóðarinnar,“ segir Daníel Pétur
Hansen, skólastjóri við Svalbarðsskóla
og forsvarsmaður áhugafélags um for-
ystufé. Það vinnur að uppbyggingu og
rekstri fyrsta fræðasetursins um for-
ystufé á Íslandi, sem stendur til að
opna í Svalbarðshreppi í Þistilfirði.
Daníel segir almennan áhuga á for-
ystufé hafa ráðið því að ákveðið var að
opna um það setur. „Íslenska forystu-
féð á sér ekki hliðstæðu í heiminum
svo vitað sé og þær fáu skepnur sem
flokkast undir það eru búnar einstæð-
um og verðmætum eiginleikum. Sést
það meðal annars af þeim hæfileikum
skepnunnar að smala saman og leiða
aðrar kindur og rata jafnvel úr erfið-
um aðstæðum, til dæmis í óveðrum og
myrki, sem hefur eins og gefur að skilja
komið sér vel fyrir bændur í gegnum
tíðina. Það er því ekki að ósekju að for-
ystukind var dýrari en mjólkurkýr hér
á öldum áður,“ segir hann glettinn og
tekur nærtækt dæmi þar sem þessir
hæfileikar komu vel í ljós.
„Á síðasta ári kom hingað ísbjörn,
eins og greint var frá í fréttum, var
hérna bara á skólalóðinni fyrir utan
gluggann minn og ætlaði að vaða
beint í kindurnar en þá lagði forystu-
kindin á flótta með hinar kindurnar í
eftirdragi.“
Daníel segir hugmyndina að setr-
inu ekki eiga sér langan aðdraganda.
Hún hafi fyrst borist í tal síðastliðinn
vetur, en það hafi þó ekki verið fyrr en
með stofnun félagsins í apríl á þessu
ári sem ákveðið var að hrinda henni í
framkvæmd.
„Síðustu þrjá mánuði höfum við
svo verið að viða að okkur alls kyns
efni, fengum til liðs við okkur frábær-
an starfskraft, hana Fanneyju Kristj-
ánsdóttur þjóðfræðing, sem er nú að
vinna upp úr heimildum og viðtöl-
um sem hún tók. Þetta er sú grunn-
vinna sem við munum síðan byggja á,“
útskýrir Daníel og bætir við að ekkert
af þessu hefði verið gjörlegt, ef ekki
nyti stuðnings við frá ýmsum góðum
aðilum. „Framleiðnisjóður landbúnað-
arins, landbúnaðarráðherra, Eyþing,
Atvinnuþróunarfélag Þingeyinga og
núna síðast Menningarsjóður KEA
hafa styrkt okkur. Meðan þeir fjár-
munir endast gerir það okkur kleift að
halda þessu góða starfi áfram.“
Daníel getur þess að stór hluti starfs-
ins sé þó unninn í sjálfboðavinnu, þar
á meðal gagngerar endurbætur sem
er verið að gera á húsnæðinu sem
fræðasetrið kemur til með að verða í.
„Bæjarfélagið var svo vinsamlegt að
gefa okkur gamalt félagsheimili sem
hafði staðið hér ónotað í nokkur ár og
um þessar mundir erum við að gera
það allt upp,“ segir hann og bætir við
að svo verði hægt að berja útkomuna
augum einhvern tímann á árinu 2012.
„Það verður mjög skemmtilegt að sjá
þetta allt smella saman, því auk gríð-
arlegs heimildasafns gefst fólki jafn-
framt kostur á að kaupa ýmsar flottar
afurðir af forystufé, svo sem úr horni,
beinum og ull,“ segir hann og bætir við
að öllum sé frjálst að ganga í félagið.
Áhuginn á forystufé sé eina þátttöku-
skilyrðið. roald@frettabladid.is
FÉLAG UM FORYSTUFÉ: VINNUR AÐ UPPBYGINGU FRÆÐASETURS Í SVALBARÐSHREPPI
Setur um einstæða skepnu
AUÐÞEKKTAR Sagt er að forystufé sé auðþekkjanlegt frá öðru sauðfé, það er yfirleitt hávaxnara og þunnbyggðara en aðrar kindur og sumir halda
því fram að augnaráðið sé líka gáfulegra. MYND/JÓN EIRÍKSSON
Sósíalíska sambandslýðveldið
Júgóslavía var formlega stofnað 29.
nóvember 1945. Það var leyst upp
árið 1992 í umbrotum stríðsins á
Balkanskaga. Sambandsríkin voru
sex: Bosnía og Herzegóvína, Króatía,
Makedónía, Svartfjallaland, Serbía og
Slóvenía.
Undir stjórn Josips Broz Tito kapp-
kostaði Júgóslavía að halda hlutleysi
sínu á árum kalda stríðsins og var eitt
af stofnríkjum Óháðu hreyfingarinnar
sem stofnuð var í Belgrad 1961.
Vaxandi þjóðernisstefna innan
sambandsríkjanna sex á níunda og
tíunda áratugnum leiddi til uppreisna
og innbyrðis átaka sem að lokum
leiddu til blóðugrar styrjaldar og
upplausnar ríkisins.
Heimild: Wikipedia
ÞETTA GERÐIST: 29. NÓVEMBER 1945
Júgóslavía stofnuð
BELGRAD VAR HÖFUÐBORG JÚGÓSLAVÍU.
Elskulegur eiginmaður minn, faðir
okkar, tengdafaðir og afi,
Guðni Þórarinn
Valdimarsson
Hamrahlíð 21, Vopnafirði,
lést mánudaginn 22. nóvember á Hjúkrunarheimilinu
Sundabúð. Útför hans fer fram frá Vopnafjarðarkirkju
miðvikudaginn 1. desember kl. 14.00. Þeim sem vilja
minnast hans er bent á Minningarsjóð Sundabúðar
í síma 470 3077.

Ásta Ólafsdóttir
Valdimar Guðnason
Droplaug Guðnadóttir Kristján Geirsson
Páll Guðnason
Guðrún Anna Guðnadóttir Sigurjón Haukur Hauksson
og barnabörn
Ástkær eiginkona, móðir, dóttir, systir
og tengdadóttir,
Guðríður Emmý Bang
sem lést á heimili sínu mánudaginn 22. nóvember,
verður jarðsungin frá Kliplevkirkju á Jótlandi
þriðjudaginn 30. nóvember kl. 13.00.
Minningarathöfn í Reykjavík verður auglýst síðar.
Sigurður Már Bang
Björn Jósef Bang
Guðmundur Árni Bang
Gerður Guðjónsdóttir
Þórey Bang Hlynur Hilmarsson
Arna Gerður Bang Margeir Ingólfsson
Ágúst Einarsson
Sveindís Þórunn Pétursdóttir
og systrasynir
Innilegar þakkir til allra þeirra sem
sýndu okkur samúð og vinarhug við
andlát og útför elskulegrar móður
okkar, tengdamóður, ömmu
og langömmu,
Helgu Ingimundardóttur
Dvalarheimilinu Hlíð Akureyri.
Sérstakar þakkir til starfsfólks í Einihlíð fyrir góða
umönnun.
Ásmundur Guðjónsson Erna Melsted
Þorsteinn Guðjónsson Sigríður Helga Ármannsdóttir
Helga Guðjónsdóttir Jón B. Arason
Haukur Guðjónsson Guðrún Sigríður
Hilmarsdóttir
ömmu- og langömmubörn.
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir,
systurdóttir og vinkona,
Ingibjörg Rannveig
Guðmundsdóttir
formaður LÍV, Starhaga 14, Reykjavík,
lést á Landspítalanum við Hringbraut miðvikudaginn
24. nóvember, umvafin fjölskyldu og vinum. Útförin
fer fram frá Neskirkju, föstudaginn 3. desember
kl. 13.00.
Bjarni Jónsson Jenný N. Sigurðardóttir
Andrés Jón Esrason
Jón Eiríksson
Irina S. Ogurtsova
Elskulegi pabbi,
Carl J. Brand
lést á Hrafnistu í Hafnarfirði laugardaginn
20. nóvember. Útförin fer fram frá Fossvogskapellu
þann 30. nóvember kl. 15.00.
Elísabet M. Brand
Bergljót B. Brand
barnabörn og barnabarnabörn
MOSAIK