Fréttablaðið - 22.02.2011, Blaðsíða 23

háskólar ●ÞRIÐJUDAGUR 22. FEBRÚAR 2011 7
Nemendur Helga og Hauks hafa kann-
að ferla verkefnastjórnunar víða, meðal
annars innan leikhúsanna og stjórnsýslu
ráðuneytanna. Niðurstöðurnar eru áhuga-
verðar.
„Við skilgreindum átta til tíu meginþætti
sem eru grundvallandi árangursþættir
þegar kemur að því hvort verkefni hafi
heppnast eða ekki, til dæmis hvort verk-
efni hafi verið unnið innan tímaramma
og innan kostnaðarmarka, hvort það er
vel skilgreint, og svo framvegis,“ útskýrir
Haukur Ingi. „Þessum þáttum er svo gefið
skor á skalanum einum til fimm.“
Að sögn Helga kom í ljós að stjórnunar-
hættir innan leikhópa voru gjörólíkir því
sem tíðkast innan annarra greina. „Þetta
er mjög áhugavert að skoða. Augljóslega er
verkefnum skilað á tíma og innan einhvers
fjármagnsramma, en ekki eftir þeim ferl-
um sem við vinnum eftir,“ segir Helgi Þór.
„Þarna virðist ákvarðanatakan fara fram á
annan hátt, sem gaman væri að rannsaka.“
Í gegnum rannsóknir nemenda sinna
fengu Helgi og Haukur einnig innsýn í
verkefnastjórnun innan ráðuneytanna.
„Þegar farið var eftir einn til fimm
skalanum kom í ljós að stjórnsýslan var
að skora á bilinu 1,2 til 1,3,“ segir Hauk-
ur. „Þarna er því mjög mikið pláss eftir
innan stjórnsýslunnar til að bæta ferlana
og gæði verkefnastjórnunarinnar. Þar að
auki, ef við lítum til framtíðar, er Evr-
ópusambandið að keyra meira og minna
öll sín prógrömm eftir verkefnastjórn-
unarlegum forskriftum. Það er því mikil
eftirspurn eftir okkar fólki, og verður inn
í framtíðina. Við sjáum það líka þegar við
berum okkur saman við það sem er að ger-
ast erlendis að við erum í fylkingarbrjósti
á sviðinu, svo að eftirspurnin á bara eftir
að aukast.”
Er stjórnsýslan fallin með einkunnina 1,2?
Nemendur Helga og Hauks hafa kannað ferla verkefnastjórnunar víða. Í gegnum rannsóknir nemenda
sinna fengu þeir einnig innsýn í verkefnastjórnun innan ráðuneytanna.
Dr. Haukur Ingi og dr. Helgi Þór hafa
um árabil kennt verkefnastjórnun í
samstarfi við Háskóla Íslands, auk þess
að hafa skrifað fjölda greina og haldið
fyrirlestra um efnið bæði hérlendis og
erlendis. Áhersla er lögð á tengingu
við atvinnulífið, en skemmst er að
minnast setu Helga Þórs í forstjórastóli
Orkuveitunnar. Hann segir að hver
sem kenni verkefnastjórnun þurfi
náin tengsl við atvinnulífið, eigi hann
að halda trúverðugleika sínum í
kennslustofunni.
Á undanförnum árum hefur samstarf
þeirra Hauks Inga Jónassonar og Helga
Þórs Ingasonar vakið þó nokkra athygli,
bæði innan akademíunnar sem og í at-
vinnulífinu. Þetta er ekki síst til komið
vegna ólíks bakgrunns þeirra. Haukur nam
guðfræði og hefur unnið mikið á sviði klín-
ískra meðferða, er skilgreindi húmanistinn
í dúettinum eins og hann orðar það sjálf-
ur. Helgi kemur hins vegar úr iðn- og véla-
verkfræðinni, þaðan sem hann útskrifað-
ist með doktorspróf með áherslu á fram-
leiðsluferli í stóriðju. Það svið sem leiddi
þá á endanum saman var hins vegar hvorki
Guð né vélar.
„Við erum að fást við kennslu og rann-
sóknir á sviði verkefnastjórnunar í mjög
víðu samhengi, og þar skarast leiðir
okkar,“ segir Helgi Þór. „Sá vettvangur
sem við höfum til skoðunar er verkefna-
teymi, skipulagsheildir og samfélagið og
hvernig má koma góðu til leiðar gegnum
verkefnastjórnun með einbeittri ætlan.“
GEFA ÚT FJÓRAR BÆKUR Á ÁRINU
Afrakstur samstarfsins er margþættur.
Rannsóknir þeirra og niðurstöður hafa birst
í fagtímaritum og erindin á ráðstefnum eru
orðin æði mörg, en saman hafa þeir kennt
verkefnastjórnun, leiðtogaþjálfun, gæða-
stjórnun, siðfræði og fleira í samvinnu við
Háskóla Íslands.
„Við höfum hingað til kennt þetta í tveim-
ur námsleiðum: Verkefnastjórnun og leið-
togaþjálfun sem hefur verið í samstarfi við
endurmenntun Háskóla Íslands, og meist-
aranám í verkefnastjórnun, eða MPM
(Master of Project Management) sem kennt
hefur verið í samstarfi við verkfræðideild
Háskóla Íslands,“ segir Haukur Ingi. „Í
tengslum við þetta höfum við verið að sinna
rannsóknum og gera okkur gildandi á þessu
sviði á þeim vettvangi sem best hefur hent-
að til að koma niðurstöðum okkar á fram-
færi. Þar að auki höfum við verið að skrifa
saman bækur, en von er á fjórum bókum á
þessu ári á íslensku frá JPV útgáfunni, auk
þess sem við erum að vinna bækur um sið-
fræði verkefnastjórnunar og bakhjarla fyrir
útgefanda í Bretlandi.“
Bækurnar fjalla um verkefnastjórnun í
víðu samhengi, allt frá leiðtogahæfileikum
verkefnastjórans til teymisvinnu, samskipta
innan teymanna, skipulagsheildina sem
verkefnin eru unnin innan og hvernig ná
megi markvisst árangri í þeim verkefnum
sem unnið er að.
„Við erum báðir uppteknir menn og
vinnum mikið saman gegnum tölvupóst
og bréfasamskipti þegar kemur að bókun-
um,“ segir Helgi. „En alltaf þegar við hitt-
umst verða skemmtileg skoðanaskipti og við
eigum það til að ögra hvor öðrum, sem gerir
samband okkar að frjórri deiglu.“
ATVINNULÍFIÐ OG AKADEMÍAN
Helgi Þór settist nýverið í stól forstjóra
Orkuveitunnar, þar sem hann var ráðinn
tímabundið til að gera „[…] umfangsmiklar
breytingar í áherslum, rekstri og stjórnun,“
eins og segir í fundargerð stjórnar Orku-
veitunnar frá 17. ágúst síðastliðnum.
„Fyrir okkur sem sinnum fræðistörfum
og ráðgjöf á sviði stjórnunarfræði er til-
raunastofa okkar atvinnulífið,“ segir Helgi
Þór. „Það er enginn trúverðugur í kennslu-
stofunni nema hafa prófað að vera úti í at-
vinnulífinu og vera vel tengdur þangað inn.
Það er því mikið fagnaðarefni að fá tækifæri
til þess að taka að sér verkefni í atvinnulíf-
inu. Það er mjög kvikt og sumpart þróast
það á undan og hraðar en háskólaumhverf-
ið þannig að við lærum mikið af því að sjá
hvað er að gerast í atvinnulífinu, og auðvitað
öfugt líka.“
STJÓRNENDUR VANTAR ÞEKKINGU
Verkefnastjórnun er tiltölulega ungt fag hér-
lendis. Sjálfir hafa Helgi og Haukur kennt
hana í samstarfi við HÍ frá árinu 2004 og
hafa námslínurnar sem þeir hafa veitt for-
stöðu ávallt verið vel sóttar og færri kom-
ist að en vilja, jafnvel eftir efnahagshrunið.
„Það er mikil þörf á því að þjálfa og
fræða fólk um verkefnastjórnun. Við höfum
náð miklum árangri á því sviði og nú er svo
komið að stórir hópar fólks kunna mjög
mikið fyrir sér í faginu,“ segir Haukur Ingi.
„Það sem vantar hins vegar er að þjálfa
lagið fyrir ofan verkefnastjórnunina. Þá
sem sitja við stjórnarborðið. Þetta var fólk-
ið sem við vildum sjá í náminu hjá okkur, því
til þess að geta gegnt hlutverki stjórnandans
þarf að hafa bakgrunn og þekkingu á sviði
verkefnastjórnunar, um verkefnastofna og
verkefnastofur, og það er ekki alltaf til stað-
ar. Þó svo að verkefnastjórinn hafi mikla og
góða menntun og þekkingu má hann sín lít-
ils ef hann mætir ekki skilningi fyrir ofan
sig. Þetta tel ég helstu ástæðu þess að verk-
efni fara úrskeiðis. Verkefnin eru þá ekki
unnin í sátt og samlyndi við umhverfið, ef til
vill er enginn í fyrirtækinu sem fylgist með
eða tekur ákvarðanir og það endar einfald-
lega með því að ekki er verið að vinna réttu
verkin – það hefur alltaf einkennt nálgun
okkar að við leggjum ríka áherslu á ábyrgð,
siðfræði og sjálfbæra uppbyggingu.“
Tilraunastofan er atvinnulífið
Verkefnastjórnun er tiltölulega ungt fag hérlendis. Helgi og Haukur hafa kennt hana í samstarfi við HÍ frá árinu 2004 og hefur námið ávallt verið vel sótt og færri
komist að en vilja, jafnvel eftir efnahagshrunið. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA