Alþýðublaðið - 30.08.1923, Qupperneq 1

Ot af JLlJ»ýðisJlol£l£imm
1923
Fimtudagion 30. ágúst.
197. tölublað.
(Frh.)
Margir halda, aí hióðnýting
þurfi endilega að vera ríkisrekstur.
Það er ekki rétt. XJndir nuðvalds-
skipulagi veiður oft hagfeidast að
koma henni á með ríkisrekstri, rn
þó kaif það ekki að vera. Þjóð-
nýting er að eins trygging þess,
að atvmnuvegirnir séu rekhir vegna
heildan'nnar, en ekki vegna ein-
stakra rnanna. Þáð gildir einu,
með hvaða móti þettá næ.8t; að
eins, að það náist.
TJm þetta er barist; um þetta
verður barist, þar til yfir likur,
í’jóðnýiing verður með tvennu
móti, samvinnu og ríkisrekstri, í
hverju tilfelli verður að beita
þeirri aðféið, sem hagkvæmust pr.
Hér á landi verða öll aðal-sam-
göngutæki rekin af ríkinu eða
sveita- og bæjar-félögum, póstur,
sími, vegir, járnbrautir, flutninga-
skip o. fl., allar peningastofnanir,
allur meiri háttar atvinnurekstur,
togaraútgerð, stóriðnaður, land-
búnaður í stórum stíl, öll afurða-
sala og verzlun með einstakar
erlendar vörntegundir. Hms vegar
verður heppilegast að hafa smærri
atvirmurekstur með samvinnusniði,
landbúnað eins og hann er nú,
bátaútgerð, smáiðnað, innanlands-
verzlun 0. fl. Aðalatriðið er þetta,
að korna skipulagi á framleiðsluna
og réttiæti á skiftingu arðsins.
Úr auðvaldsglundioðanum er
þjóðfélagið að þokast í þessa átt.
Menn verða að gera eitt af tvennu,
vinna að viðreisn þjóðarinnar eða
stritast við að standa á móti, —
gerast >verðir< frjálsrar spiilingar
í atvinnu og stjómmálalifi íslend-
inga.
Nú eru íslenzk stjórnmál að
mestu leyti atvinnugrein einstakra
manna. í’eir líta á þjóðfélagið eins
og málfundofélag, og pevsónuleys-
ingjár sækjast þar eftir þvi að
veia liafðir að heíðiustytlum. Og
þó að það sé ekki útilokað, að
þeir beri eitthvert skynbragð á
stjórnmál, þá fara þeir að minsta
kosti svo vel roeð það, að engmn
verður þess var. Þeir eru orðnir
svo samgrónir leikaraskapnum, að
þeir eru ófærir til annarar vinnu.
Fyrir þeim liggur atvinnuleysi og
elliheimili íslenzkra stjórnmála-
manna, ríkissjóður. Flestir hafa
þeir lag á að' koroaet þangað. En
vegna þess, að þeir berjast fyrir
sjálfum sér, allir gegn öllum, geta
þeir ekki, runnið saman í ákveðinn
flokk, heldur mynda þeir margar
hagsmunaklíkur. En það má á
sama standa, hvað þeir kallast,
að eins, að menn viti, að þetta
er alt sarna moðið, — eftivstöðvar
frá fyrri árum. Og eftir því, sem
jafnaðarstefmumi eykst fylgi, fækk-
ar þessum mönnum. Hún neyðir
menn til að skilja, að til eru að
eins tvær stefnur, jafnaðarmenu
og hinir. Hún skapar hreinar
línur. (Frh.)
Z.
ÚTirðing tíí
aliýinna.
I >Morgunblaðinu< í gær
stendur pfreinarstúfur, sem hefir
að fyrirsögn >Blað alþýðunnar;<
Er þar átt við >Alþýðublaðið<
og þar með viðurkent, sem rétt
er, að það sé >blað alþýðunnar.<
Á það er sá dómur lagður
— og við því mátti búast í þvf
blaði —, að lesmál >Alþýðu-
blaðsins< sé nær eingöngu >gíf-
uryrði og orðagjálfur, órökstudd-
ar ful'yrðingar, persónulegar
skammir um andstæðingana og
margtuggin, þvæld og hnoðuð
ósanniudi. . . . Og aðaleinkenni
allra þessa >skrifa< er óvandað
og ruddalegt orðbragð.<
Ætla mætti, að í þessu blaði
>æðri stéttanna<, efnamannanna,
mentamannanna, yfirvaldanna og
>prelátanna<, klerka og kenni-
lýðs, værl reynt að gera þetta
satt, finna dæmi þessu til sönn-
unar og það sfðan undirritað
með nafni til þess að sýoa, að
böfundur vildi og treysti sér til
að bera ábyrgð á þessu. En svo
er þó ekki. Ekkert dæroi er til-
tært — til þess munu raunar
vera gildar ástæður —; engin
tilraun gerð til að færa rök fyrir
þessu. Sýnilega viH höfuodur
ékki heldur bera ábyrgð á þess-
um orðum, því að hánn setur
undir greinina >Alþýðumaður<,
þótt alt orðalag og orðaval
greinarinnar sé órækt vitni þess,
að hún sé ekki eftir neinn al-
þýðumann, heldur einhvern upp-
skafning, sem misheppnast hefir
að verða að mánni sökum hins
fáránlega þjóðskipulags, er auð-
valdið þess vegna vill halda við,
að það flytur svona flökáfjörur
þess.
En þarna sést greinilega bar-
áttuaðferð áuðvaldsins. Óþverra,
sem skriffinnsr þess vilja ekki
bera ábyrgð á né geta, skrifa
þeir á Daín alþýðumanna. Al-
þýðan á að skoðun þeirra að
vinna skítverkin bæði andlegá
og líkamlega, og ef hún vill það
ekki með góðu, þá er hún neydd
til hinna líkamlegu með svelti,
en nafni alþýðumanna stolið og
falist bak við það, er þessir
menn(?) ganga of nærri almennu
velsæmi, til þess að á aSþýð-
unni skelfi skömmin.
í þessu liggur svo megn óvirð-
ing við alþýðu manua, að ólík-
legt er, að umburðarlyndi hennar
sé svo mikið, að hún vilji íeng-
ur styðja auðvald-sliðið til þess
að eiga hægt um vik tií slíkra
óvirðinga eða verri framvegis.
En það mun bráðum sjást.
/