19. júní - 19.06.1966, Blaðsíða 6

um er ætlað að ná eftir 10 ára starf, en það sam-
svarar verkamannalaunum.
Starfsheiti piltsins er líka alltaf annað: „bókari“,
„fulltrúi", „aðstoðarmaður fulltrúa“, „vörður“ eða
eitthvað enn skáldlegra.
Sömu sögu er að segja um teiknara. Þar hafa
lögin um sömu laun fyrir sömu vinnu ekki feng-
ið staðfestingu. Nærtækt dæmi var í fyrrasumar,
þegar ein ríkisstofnun auglýsti eftir teiknurum.
Tvennt var ráðið: kona, sem teiknað hafði sjálf-
stætt verklegar teikningar í 6 ár, og maður, sem
var barnakennari að menntun, en hafði þess utan
unnið við teikningar í sumarfríum um 10 ára
skeið. Maðurinn var auðvitað ráðinn sem I. stigs
teiknari og hélt því þeim launum, sem hann hafði,
en konan var ráðin sem byrjandi í 4. launaflokki,
með þeim ummælum, að hún slyppi við 1. flokk,
„af því að hún var komin af unglingsárum“. Hún
fékk ekki einu sinni að teljast II. stigs teiknari (7.
flokk), þrátt fyrir starfsferil sinn og þjálfun. Báð
ir þessir starfsmenn voru ágætir teiknarar; mun-
urinn var aðeins sá, að annar var kona. Konan
gerði sér vonir um að geta unnið áfram við teikn-
ingar, til þess að létta undir með manni sínum við
að byggja yfir þau hús, en hún varð að hætta
fljótlega, af því að launin gerðu ekki betur en að
greiða fyrir barnagæzlu, sem hún varð að hafa, á
meðan hún vann utan heimilis. Hennar vinnuafl
var svona miklu lægra metið.
Þessi fáu dæmi dreg ég hér fram til þess að
sanna, að með lagasetningunni einni er ekki allt
fengið.
Öll misbeiting, sem konur verða að sæta, er
réttlætt og samræmd lögunum. Þannig verður það
áfram, þar til konurnar læra að standa á rétti
sínum.
Unga stúlkan verður að gera sér grein fyrir því,
að á henni hvíla tvenns konar skyldur. Fyrst verð-
ur hún að nota unglingsárin til þess að læra það
starf, sem hugurinn stendur til. Sérhæfa sig ann-
aðhvort til handverks, verzlunarstarfa eða til emb-
ættisþjónustu, þær verða að ljúka öllum tilskild-
um prófum á réttum tíma, til þess að geta með
sanni selt vinnu sína á sama hátt og piltarnir. En
að lokinni sérmenntun verður hún líka að afla
sér menntunar um barnauppeldi, meðferð á börn-
um, hún verður að læra matreiðslu og hún verð-
ur að læra þjónustubrögð og hússtjórn, því engin
stúlka ætlar sér að bregðast þeirri skyldu við lífið.
Nú er það svo, að frekar er sótzt eftir körlum
en konum til starfa. Því er oft borið við, að kon-
ur séu óáreiðanlegur vinnukraftur. Þær eiga börn,
þurfa að fá 3ja mánaða frí einu sinni, tvisvar,
jafnvel þrisvar, eins og lög gera ráð fyrir. Á okk-
ar tímum hefur þetta breytzt. Nú er það þjóð-
félaginu nauðsyn, að konan vinni utan heimilis-
ins líka, til þess að skapa heimilunum hærri
tekna, sem aftur gerir þeim mögulegt að lifa betra
lífi, hafa betri húsakynni og veita sér og börn
unum fleira til gleði og fegrunar tilverunnar.
Fólk á börn sín fyrr og mun yngra en áður,
og verður því að stofna heimili þegar á unglings
árum. Þetta getur unga fólkið ekki, nema með
því móti, að konan vinni líka launavinnu utan
heimilis. Það er munaður, sem fáir ungir foreldr-
ar geta veitt sér, að konan sé heima. Konan verð-
ur, að minnsta kosti fyrstu árin, að vinna utan
heimilis, sinna uppeldisstörfum og húsverkum, eft-
ir venjulegan vinnudag, hversu óhollt sem slíkt er
börnunum. Að öðrum kosti væru engin heimili
stofnsett af ungum foreldrum, sem við erum þó
öll sammála um, að sé einstaklingunum fyrir beztu
og þjóðfélaginu nauðsyn, þegar unga fólkið hefui
þegar stofnað til fjölskyldu.
Unga konan er því aftur komin á vinnumark-
aðinn, nauðug viljug, og verður þar meiri hluta
ævi sinnar, eins og maðurinn. Hún verður því að
kunna verk sitt, skapa hjá sér vinnumetnað sam-
fara vinnuhæfni, annars finnur hún ekki, að henni
beri sömu laun og körlum fyrir sömu vinnu, og
að hún er ekki lakari vinnukraftur.
Oft er kvenréttindakonum borið það á brýn, að
fyrir þeim vaki að „kúga“ karlmanninn og ná
yfirhöndinni á öllum sviðum atvinnulífsins, en
hlaupast frá heilagri skyldu sinni, að annast upp-
eldi bamanna.
Slík fjarstæða er aðeins útúrsnúningur karla.
Kvenréttindakonur hafa aldrei ætlað sér annað en
að fá viðurkennt jafnrétti og að konur fái sömu
laun og karlar, þegar unnið er við sömu vinnu,
við sömu skilyrði og skilað sömu afköstum. Það
verða alltaf næg störf, sem konum henta ekki og
þær munu aldrei sækjast eftir.
Nú er það því nauðsynlegasta verkefni Kven-
réttindafélagsins að styðja og vekja ungu konum-
ar til þess að notfæra sér þau lagalegu réttindi,
sem fengin eru, en sem þær flestar eru varla vit-
andi um eða aðnjótandi.
P.J.