19. júní - 19.06.1966, Blaðsíða 31

Nýjn skiptalögin í Danmörku gagnrýml.
Marianne Krarup, lögfræðingur, ræðir um nýju
dönsku skiptalögin i Kvinden og Samfundet, og
telur hún, að sumar þær breytingar, sem gerðar
voru, séu spor aftur á bak með hliðsjón af mis-
munandi túlkun lögfræðinnar á orðunum ind-
bragt og indfört í skiptalögunum og hjúskaparlög-
unum. Marianne ICrarup ásakar konurnar i dönsku
laganefndinni og allar konumar í ríkisþinginu
fyrir að hafa ekki athugað þetta, áður en lögin
voru samþykkt.
Drykkjuskapur framfæranda.
T nýju pólsku fjölskyldulögunum eru ákvæði
um, að með dómi megi ákveða, að laun framfær-
anda, sem vanrækir framfærskuskyldu sína vegna
drykkjuskapar eða af öðrum ástæðum, skuli af-
hent hinu hjónanna að nokkru eða öllu leyti.
Fæðingarorlof.
Fæðingarorlof er tiltölulega nýtt fyrirbrigði.
Fyrir nokkrum áratugum var það algengt í Reykja-
vík, að fiskþvottakonur væru aðeins viku frá verki,
þegar þær eignuðust barn.
í löndum, þar sem er almennur skilningur á
þörfinni á fæðingarorlofum, er stöðugt verið að
lengja þau. Hér skal sagt frá fæðingarorlofum í
nokkrum löndum:
T Ungverjalandi er 5 mánaða orlof með fullum
launum. Auk þess hefur móðirin rétt til að vera
heima — launalaust — í allt að þrjú ár, og að
þeim tíma liðnum taka við sama starfi og áður.
Ef barnið er veikt, hefur móðirin rétt til að vera
heima á meðan, en af launum hennar eru þá
dregin 50% til 60%.
T Austur-Þýzkalandi var fæðingarorlofið nýlega
hækkað úr 11 í 14 vikur. Vinnulöggjöfin veitir
föður og móður jafnrétti til að fá fri frá vinnu,
þegar barn er veikt.
t Tékkóslóvakíu er fæðingarorlofið orðið 26 vik-
ur, og réttur á launalausu frii, þar til barnið er
ársgamalt. Sama starf eða jafngott er konunni
tryggt að fríi loknu.
í SvíþjóS fá allar konur, sem vinna úti og hafa
sjúkradagpeningatryggingu, dagpeninga (sem kall-
ast tilkiggssjukpenning) allan þann tima, sem þær
eru frá vinnu vegna barnsfæðingar, en þó aldrei
lengur en í 180 daga. Dagpeningarnir fara eftir
tekjum, frá einni krónu upp í 23 krónur (sænsk-
ar) á dag.
Nöfn lijóna — ættarnöfn.
I fjölskyldulagafrumvarpi Austur-Þýzkalands
eru ákvæði um nöfn hjóna. Ætlazt er til, að þau
hafi að jafnaði sama nafn, og skulu þau ákveða
við stofnun hjúskapar, hvort þau vilja heldur nota
nafn eiginkonunnar eða eiginmannsins. Reyndar
mega þau hvort um sig halda ættamafni sínu, en
þá verða þau að ákveða, hvort ættarnafnið böm-
in eiga að fá, en öll bömin verða að hafa sama
nafn.
t Vestur-Þýzkalandi er nafn eiginmannsins
nafn fjölskyldunnar samkv. orðalagi hjúskapar-
laganna frá 1957 (jafnréttislög eru þau kölluð).
Þó er brúði heimilt að gefa yfirlýsingu um, að
hún vilji halda ættarnafni sínu, en nafni eigin-
mannsins er bætt aftan við.
I nýju fjölskyldulöggjöfinni frá 1964 í Póllandi
eru ákvæði um nöfn hjóna. Er þar um þrjá kosti
að velja fyrir eiginkonuna: að halda ættarnafni
sínu, bæta ættarnafni mannsins við nafn sitt eða
taka upp nafn eiginmannsins. Sé látið undir höf-
uð leggjast að taka ákvörðun um nafn, fær konan
ættarnafn eiginmannsins.
T Noregi gengu ný nafnalög í gildi 1. janúar
1965. Samkvæmt þeim á eiginkona einnig þriggja
kosta völ, eins og í Póllandi, og er gengið frá því
vali við hjónavígsluna. Rrúðguminn á ekki um
neitt að velja, hversu Ijótt sem nafnið hans kann
að vera.
í Danmörku gengu ný nafnalög i gildi árið
1961. Þar eru m. a. ákvæði um, að konum sé
heimilt, svo fremi þær tilkynni það við hjóna-
vígsluna, að halda ættarnafni sínu, og á það jafnt
við um föðurnafn hennar eða ættamafn frá fvrra
hjónabandi. Vofir þá ekki lengur sú hætta yfir
konum, sem oft hafa slitið hjúskap eða orðið ekkj-
ur og giftast aftur, að þurfa að margskipta um
nafn.
Eitt atriði virðist gleymast í sambandi við sjálf-
stæð nöfn hjóna (sem við hér á landi, góðu heilli,
höfum haldið frá fornu fari), en það er að skrá
þyrfti nafn maka á vegabréf, eins og gert er hér
á sjúkrasamlagsskírteinum. Á ferðalögum erlendis
er það nauðsynlegt.
Anna Sigur'Sardóttir
19. JÚNl
29