19. júní - 19.06.1969, Blaðsíða 17

Þarria voru um 30 manns í heimili og var allur
viðurgerningur hinn bezti.“
En eina kaflanum, sem franskur barón hefur
ritað í íslenzka atvinnusögu, lauk of fljótt. Um
haustið 1901 fór Gauldrée Boilleau barón til Lun-
dúna í þeim tilgangi að undirbúa stofnun ensk-
íslenzks útgerðarfélags. Guðlaugur Guðmundsson,
einn mælskasti alþingismaðurinn, hafði gengið í
lið með honum og barðist ötullega fyrir því, að
landsstjórnin veitti hinu tilvonandi félagi nauð-
synlegar ívilnanir.
En málaleitan barónsins var felld á þinginu —
með jöfnum atkvæðum.
Baróninn á Hvítárvöllum kom aldrei aftur til
Islands. Hann lézt í Lundúnum 27. desember 1901.
Og nú var Helga okkar Björnsdóttir orðin. at-
vinnulaus.
En það stóð ekki lengi. Næsta vor var hún ráð-
in norður í Valnsdal, þar sem smjörgerð var þá
í uppsiglingu undir forystu Björns Sigfússonar á
Kornsá.
„Það voraði seint. Hafís lagðist að landi og skip,
sem áttu að færa Vatnsdælingum mjólkurvinnslu-
vélar, komust ekki á hafnir.
„Svo þeir spurði mig, hvort ég vildi þá ekki
koma út á tún að raka.“ En Helga Björnsdóttir
þóttist ekki þurfa að fara norður yfir heiðar til
að komast í heyvinnu. Þá komu þeir sér saman um
að fá hana til að ferðast um sveitina, dvelja viku
á hverjum bæ og segja húsmæðrunum til í mjólkur-
fra-ði Hún var því samþykk og það lánaðist vel.
Sumarið eftir var hún fengin að rjómabúi í Bæj-
arsveit, sem borgfirzkir bændur voru að koma á
laggirnar neðan við Blundsvatn, þar sem kallað
er i Græfrum og er milli Þingness og Bæjar. Þar
voru notaðar vatnsknúðar vélar, sem gengu fyrir
orkit úr læk, sem rennur úr Blundsvatni.
„Þarna voru aðstæður annars miklu verri en
á Hvítárvöllum.
Lítill timburskáli með bárujárnsþaki hafði ver-
ið byggður yfir vélarnar og var afþiljað smáher-
bergi, þar sem ég gat sofið, en engar geymslur
voru þar, svo ég varð að bera smjörkvartelin, sem
vógu 128 pund, í kæligeymslu niður að læknum.
Stundum gleymdist að senda mér mat, sem ég
átti að fá, og langur spölur var til næstu bæja.
% var ekkert að súta það, en gladdist þegar Eng-
lendingar sögðu, að smjörið væri jafngott og það
danska.“
Það er ómögulegt að segja, hver afrek Helgu
Þóra Eyjalín:
NÓTT í MAÍ
Ó, villta maínótt,
ó, villta vor.
Hvers vœntirSu af mér?
Svefninn má ei sœkja
mig né sefa —-
villta vornótt,
þú átt sökina —
maínóttin mín.
Ó, maínótt —
ó, cLýrSlega vor,
ég vœnti þín,
vœnti þín heit —
næstu nótt.
hefðu orðið á sviði rjómabúsmálanna, því að nú
tóku örlögin í taumana. Hún trúlofaðist bónda-
syninum frá Bæ, Jóni Björnssyni, og giftist hon-
um nokkru seinna. Meðan hún sat í festum og
hann var að Ijúka verzlunarnámi í Kaupmanna-
höfn, gerðist hún ráðskona hjá Jóni bróður sínum
Björnssyni í Borgarnesi, sem þá hafði byggt þar
stórt gistihús á fjórum hæðum, og var það rekið
með myndarbrag. Umferð um Borgames var þá
orðin mikil eftir að farþegaskip fóm að ganga
þangað frá Reykjavík.
Vorið 1906 giftust þau Helga og Jón Björnsson
frá Bæ, þá kaupmaður í Borgamesi. Þar stofnuðu
þau sitt heimili og eignuðust fjögur böm.
Þótti Helga ein bezta húsmóðir, sem sögur fara
af. Var gestrisni á heimili þeirra hjóna annáluð.
Þótt hún eigi aðeins ellefu ár í tírætt, þá sýður
hún sjálf forláta kæfu og bakar herlegar jólakökur.
Hún notar þessa uppskrift:
100 g. smjör, 125 g. sykur, 125 g. hveiti, litla
teskeið af lyftidufti, 100 g. rúsínur, 1 egg og 100 g.
af döðlum.
Okkur verður að spyrja, hvort nota megi smjör-
líki í stað smjörsins.
„Smjörlíki!“ hrópar hún, sem eitt sinn stýrði
rjómabúi baróns. „Sú vara hefur aldrei komið á
mitt heimili, og ég skil ekki, hvemig konur geta
gefið manni sínum og börnum smjörlíki.“
I. H. og S. E.
19. JÚNÍ
15