19. júní - 19.06.1969, Blaðsíða 40

opinberum sjóðum námsmönnum við æðri og óæðri
menntastofnanir landsins. — 3. gr. Til allra embœtta
hafa konur sama rétt og karlar, enda hafa Jtær og í
öllum greinum, er að embættisrekstri lúta, sömu
skyldur og karlar.“ (Stjórnartiðindi).
10J4 Verkakvennafélagið Framsókn stofnað í Ileykjavík
25. okt. 1914 (25 ára afmælisrit félagsins og 50 ára
afmælisrit).
1915 Islenzkar konur og hjú fá kosningarrétt til Alþingis
með stjórnskipunarlögum nr. 12 19. júni 1915 miðað
við 40 ára aldur, en siðan skyldi lækka aldursmarkið
um eitt ár næstu 15 ár. (Stjómartiðindi).
1917 Bandalag kvenna í Reykjavik stofnað vorið 1917
(19. júní, nóv. 1917).
— Hjón eru jafngildir lögráðamenn ósjálfráða barna
sinna samkv. lögum um lögræði nr. 60 14. nóv. 1917.
Óskiigctnu barni ræður móðir. (Stjórnartiðindi).
— Mánaðarblaðið 19.júní hefur göngu sina í júlí 1917.
Ritstjóri er Inga Lára Lárusdóttir.
1919 15. grein laga um skipun barnakennara og laun
þeirra, nr. 75 28. nóv. 1919 er svo hljóðandi: „öll
ákvæði um kennara í lögum þessum eiga og við
kennslukonur“. (Stjórnartíðindi).
1920 Með stjórnarskrá konungsrikisins Island, lög nr. 9,
18. mai 1920, og lögum nr. 12 sama dag um breyt-
ingar á lögum frá 1915 um alþingiskosningar, fá ís-
lenzkar konur og hjú full pólitisk réttindi 25 ára.
(Stjórnartiðinndi).
1921 Öskilgetin börn fá erfðarétt eftir föður og föður-
frændur með lögum um afstöðu foreldra til óskilget-
inna barna, nr. 46, Si7. júní 1921, 36. grein. (Stjórn-
artíðindi).
— 1 lögum um lífeyrissjóð embættismanna og ekkna
þeirra, nr. 51, 27. júní 1921, 12. grein, segir svo:
„Ekkill konu, sem hefur gegnt embætti, hefur sama
rétt til lífeyris úr sjóðnum sem ekkja embættis-
manns, með öllum sömu takmörkunum.“ Sams konar
ákvæði eru í lögum nr. 30 sama dag um lífeyrissjóð
barnakennara og ekkna þeirra. (Stjórnartiðindi).
1922 Ingibjörg H. Bjamason, skólastjóri Kvennaskólans í
Reykjavík nær kosningu við alþingiskosningarnar
1922. Fyrsta kona á Alþingi.
1925 Ný lög um fjármál hjóna. Sameignarreglan afnumin
og lijúskapareignaregla upptekin, en jafnskiptireglu
við hjúskaparslit haldið. Lög nr. 20, 20. júni 1923
um réttindi og skyldur hjóna. (Stjórnartíðindi).
— Fyrsti landsfundur Kvenréttindafélags Islands hald-
inn 7.—12. júni. 60 konur viðsvegar að af landinu
koma til fundar í Reykjavík. (40 ára afmælisrit
KRFl — 1947).
— Katrin Thoroddsen fyrsta kona héraðslæknir á Islandi
— i Flateyrarhéraði.
1926 Björg Þorláksdóttir Blöndal ver doktorsritgerð við
Sorbonne háskólann í Paris 17. júní 1926. (Tók stú-
dentspróf í Kaupmannahöfn 1901 og cand. phil.-próf
við háskólann árið eftir). (Melkorka 1960, l.hefti
16. árg., grein eftir Ragnheiði Guðmundsdóttur
lækni)-
19211 Dr. Björg Þorlákssdóttir Blöndal stofnar félag há-
skólakvenna á Islandi 7. apríl 1928. (Melkorka 1960,
1. hefti 16. árg., grein eftir Ragnheiði Guðmunds-
dóttur).
— Mæðrastyrksnefnd stofnuð að tilhlutan Kvenréttinda-
félags Islands 20. april 1928. (40 ára afmælisrit
K.R.F.I. — 1947).
1929 Mánaðarblaðið 19.júní hættir útkomu i árslok 1929.
Blaðið var málgagn kvenréttindabaráttunnar um 121)
árs skeið undir forustu Ingu Láru Lárusdóttur.
1930 Kvenfélagasamband Islands stofnað í Reykjavik i jan-
úarmánuði. (Grein eftir Svöfu Þórleifsdóttur í Nýju
Kvennablaði 1943, 5. tbl.).
— Landspitalinn tekur til starfa. Islenzkar konur áttu
drjúgan þátt í því að spítalinn komst upp. Idófu fjár-
söl'nun til hans í tilefni stjórnmálaréttinda sinna 19.
júní 1915. 19. júní var hátíðar- og fjáröflunardagur
kvenna fyrir Landspítalasjóðinn. (1 19.júní er meira
og minna í hverjum árg. um Landspitalasjóðinn og
Landspítalann frá l.blaði 1917 til siðasta blaðs í des.
1929).
1933 Ásta Magnúsdóttir verður rikisféhirðir. — Kvenna-
samtökin í landinu sendu áskorun til ríkisstjórnar-
innar um að veita henni embættið. (19. júní 1952 við-
töl við konur i opinberri þjónustu).
1935 Framfærslulög, nr. 135, 31. des. 1935, ætla mæðrum
að fá óendurkræfan styrk með börnum sinum. Sveit-
arflutningar mæðra og bama þeirra afnumdir. (Fram
til 1934 varðaði sveitarstyrkur missi kosningarréttar,
afnumið með stjórnskipunarlögum nr. 22/1934. —
Olafur Jóhannesson: Stjórnskipun Islands, 1960).
(Stjórnartiðindi — 40 ára afmælisrit Kvenréttinda-
félags Islands 1947).
— 28. janúar 1935 eru gefin út lög (nr. 38) „um leið-
beiningar fyrir konur og varnir gegn Jiví að verða
barnshafandi og um fóstureyðingar". (Lagasafn —
Gildandi islenzk lög ....).
1938 I lögum nr. 16, 13. jan. 1938, sem nefnast „lög um
að heimila í viðeigandi tilfellum aðgerðir á fólki, er
koini í veg fyrir, að Jiað auki kyn sitt“ eru m. a.
leyfðar fóstureyðingar, ef nauðgun hefur átt sér stað
og ef barnið er í mikilli hættu af einhverjum ástæð-
um. („Rauðir hundar" — á fyrstu mánuðum með-
göngutímans valda heyrnarleysi og jafnvel blindu
bamsins). (Lagasafn — Gildandi islenzk lög ....).
1943 i endurskoðuðum lögum um lifeyrissjóð starfsmanna
rikisins og lögum um lífeyrissjóð bamakennara og
ekkna þeirra er, þótt gleymzt hafi að fella ekkju-
heitið úr fyrirsögn þeirra síðarnefndu, jafnan talað
um sjúbjélaga og eftirlifandi maka, en ekki ekkju
eða ekkil. Lögin eru nr. 101 og 102, 30. des. 1943,
og nema úr gildi lögin frá 1921. (Lagasafn — Gild-
andi islenzk lög 1954 og Stjómartíðindi).
1944 Hulda (Unnur Benediktsdóttir Bjarklind) fær verð-
laun (að hálfu með Jóhannesi úr Kötlum) fyrir ljóða-
flokk — hátiðarljóð við endurreisn lýðveldis á Islandi.
(Æviminningabók Menningar- og minningarsjóðs
sjóðs kvenna I, 1955).
— Kvenréttindafélag Islands gerir samþykkt á lands-
fundi 1944 um m. a., að allar konur, giftar sem ógift-
ar, eigi rétt á fæðingarhjálp úr ríkissjóði, og að kona,
sem er í atvinnu, eigi rétt á fríi frá störfum allt að
38
1 9. JÚNÍ