19. júní - 19.06.1971, Síða 12

þessi störf, þarf að vera jafn
vel að sér í barnasálfræði, mat-
reiðslu og þvottatækni, svo eitt-
hvað sé nefnt. Hin sterka þróun
í átt til sérhæfingar innan ým-
issa sérgreina, hefur ekki náð
til þessarar greinar. Með öðrum
orðum, hin margumtalaða
vinnuhagræðing hefur ekki
nema að litlu leyti náð fótfestu
við heimilisstörfin.
Ástæðurnar eru sjálfsagt
margar, en engin ein sérstök.
Hér mætti nefna eina veiga-
mikla, en hún er hin efnahags-
lega þröngi stakkur, sem flest-
um fjölskyldum er sniðinn. ör-
fáar fjölskyldur hafa efni á að
kaupa heimilishjálp, og fer sá
fjöldi hraðminnkandi.
Á Norðurlöndum og megin-
landi Evrópu, hafa verið uppi
ýmsar stefnur varðandi lausn
vandamálsins. Einna helzt hef-
ur verið rætt um félagssambýli,
eða svokölluð ,,kollektivhús“. I
þessum húsum eru heimilisstörf-
in að meira eða minna leyti
leyst á félagslegum grund-
velli, með aðkeyptum vinnu-
krafti. Sem dæmi má nefna:
matseld, ræstingu, þvott,, fata-
viðgerðir, barnaeftirlit, barna-
heimili, sjúkrastofur, samkomu-
sali, verzlun og sameiginlega
bílskúra.
Af ýmsum ástæðum hefur
þessi sambýlisháttur aldrei náð
neinum vinsældum, nema hjá
takmörkuðum hópi fólks. Þeir
helztu eru: Stúdentar, fólk á eft-
irlaunum (elliheimili) og ógift
fólk. Hjá fjölskyldufólki hefur
þetta sambýlisform ekki náð fót-
festu. Skýra má þetta að ein-
hverju leyti með ýmsum atrið-
um, svo sem skorti á valfrelsi
milli hinna ýmsu þjónustuforma,
þörfum fólks á persónubundnu
íbúðaformi og sálrænum tengsl-
um milli barns og móður.
Eins og gefur að skilja er það
alger forsenda þess að félags-
sambýli sé fjárhagslega hag-
kvæmt, að hver eining sé sem
allra stærst, og að íbúarnir nýti
til fullnustu þá sameiginlegu
þjónustu sem boðið er upp á.
Hér hefur verið tekið á málun-
um líkt og við verksmiðjurekst-
ur. Hagfræðilega og stjórnsýslu-
lega séð hafa þarfir fólksins ver-
ið leystar, en það á kostnað
hinna einstaklingsbundnu þarfa
fjölskyldumeðlimanna.
Lausn vandamálsins er marg-
þætt og vafalaust ekki möguleg
nema með sameiginlegu álaki
og skilningi samfélagsins og
þeirra, sem hlut eiga að máli.
Aukin menntun kvenna er
einn þáttur til að gera þær sam-
keppnisfærar við karlmenn, á
vinnumarkaðinum. Auk þess
leysir menntunin hina efnahags-
legu hlið vandamálsins, og skap-
ar nauðsynlegt valfrelsi milli
ýmissa þjónustugreina, sem á
boðstólum eru.
Þau mál, sem hér hefur verið
tæpt á, væru verðugt í’annsókn-
arefni, og reyndar nauðsynlegt
að slík athugun verði fram-
kvæmd á kerfisbundinn hátt. Til
að rannsóknin verði sem árang-
ursríkust þyrfti fólk úr mörgum
starfsgreinum að standa að
henni, svo sem félagsfræðingar,
sálfræðingar, hagfræðingar,
arkitektar og verkfræðingar.
Þannig rannsókn myndi þá fyrst
og fremst beinast að barnafjöl-
skyldunni og þeim vandamálum,
sem skapast í sambandi við ann-
að fyrirkomulag á framkvæmd
heimilisstarfanna.
Sigurður Thoroddsen.
Okkar kynsloð er brúin
Anna María Þórisdóttir
Við, sem erum miðaldra, höf-
um í reynd kynnzt þrem stig-
um í menntun kvenna hér á
landi, og leyfi ég mér til skýr-
ingarauka og í grófum dráttum
að kalla þau: hússtjórnarmennt-
unarstigið, hálfmenntunarstigið
og jafnmenntunarstigið.
Mæður okkar, sem margar
hverjar hlutu menntun sína í
húsmæðraskólum, höfðu hennar
full not innan heimilisins við þau
störf, sem þvottavélar, hræri-
vélar, ryksugur, kjötbúðir,
mjólkurbú, fatahreinsanir o. fl.
þjónustustofnanir hafa nú tek-
ið á sig.
En þó að heimilisstörfin séu
margfalt léttari nú en þá, er
hægur vandinn að gera sér allt
að erfiði og fyrirhöfn með því
að taka þau of hátíðlega og
beita ekki heilbrigðu verksviti.
10
19. Jtjní