19. júní - 19.06.1985, Blaðsíða 30

Konur og reykingar
En þetta er líka kvennamálefni af
annarri ástæðu. Nefnilega þeirri að flest
bendir til að „reykingasálfræði" kvenna
sé önnur en karla og að áróður og
aðferðir til þess að hætta að reykja og
sem hjálpa körlum, komi konum ekki
að sama gagni. Þetta minnir á það, sem
smám saman er að koma í ljós við rann-
sóknir á alkohólisma.
Einn af þeim hópum kvenna,
sem B.J. spurði, svarði á þessa
leið: „Reykingar gera konunni
mögulegt að komast aðeins frá
börnunum. Börnin verða að
bíða þar til mamma er búin með
sígarettuna.“
Bókin lýsir vel hinum flóknu tilfinn-
ingalegu ástæðum, sem einkenna reyk-
ingar margra kvenna. Bobbie Jacobs-
son leggur áherslu á, að það eru vissar
ástæður fyrir því að byrja að reykja og
aðrar ástæður fyrir því að halda áfram
(= geta ekki eða vilja ekki hætta).
Það er almennt álitið vera afleiðing
„jafnréttis" að stúlkur byrja jafn oft eða
oftar en piltar að reykja. Bobbie Jac-
obsson telur þetta í raun vera afleiðingu
þess, aðþaðerekki lengurálitiðósæmi-
legt fyrir konu að reykja.
Það er aftur á móti ekki merki um
„jafnrétti" heldur viðvarandi órétt,
telur B.J., að það skuli verasvona erfitt
fyrir konur að hætta að reykja (færri
konur en karlar trúa því, að þær geti
hætt og færri konum tekst það líka!)
Það eru kjör sem einkenna líf flestra
kvenna enn þann dag í dag, að fá ekki
stjórnað sínu eigin lífi, að fá ekki útrás
fyrir gremju sína, að neyðast alltaf til
þess að láta aðra sitja í fyrirrúmi. Það er
í þessu ástandi, sem við verðum að leita
skýringa á því, af hverju svo margar
konur ríghalda í sígarettuna sem eins-
konar andlegt björgunarbelti. Síga-
rettan er ekki bara nikótíngjafi og
uppspretta nokkurra hundruða annarra
eiturefna, heldur er hún eina viður-
kennda aðferðin til þess að sýna ergelsi
útávið. Hún er einnig viðurkennd
aðferð til þess að slappa af og „pása“ í
einhæfu starfi og frá kröfuhörðum
börnum.
30
Hress kona með Evu-sígarettur úr
bandaríska blaðinu Better Homes and
Gardens.
Athyglisverður kafli í bókinni fjallar
um reykingar á sjúkrahúsum. Starfs-
fólki sjúkrahúsa ætti að vera ljósar
hætturnar af reykingum, en þrátt fyrir
það reykir það meira en tíðkast í öðrum
stéttum. Bobbie Jacobsson telur, að
líta megi á sjúkrahúsin eins og lítið
samfélag. Þar eru það karlar, sem
mestu ráða. Karlarnir ráða, en kon-
urnar vinna. Þeir, sem minnstu ráða,
reykja mest, þ.e. sjúkraliðar og ganga-
stúlkur. Hjá hjúkurnarkonum sést
munur á þeim, sem vinna sj álfstætt utan
sjúkrahúsa og hinum, sem eru bundnar
inni á deildum, sérstaklega næturhjúkr-
unarkonum. Það virðist ýta undir reyk-
ingar að vinna, þar sem bráð vandamál
geta komið upp (t.d. á gjörgæslu) en
þess á milli ber fátt til tíðinda Iang-
tímum saman, en maður er samt sem
áður bundinn. Ein af aðferðunum til
þess að láta tímann líða og draga úr
spennu verður að reykja.
Páttur auglýsinga
í bókinni „Ladykillers" er lýst á
skemmtilegan hátt, hvernig auglýsinga-
sálfræði er beitt til þess að höfða til
kvenna. Auglýsendur (t.d. Philip
Morris með sígarettumerkinu Virgina
Slims) höfða mjög markvisst til ímynd-
arinnar um hina nýju, aðlaðandi,
„frjálsu" konu, sem kemur sér áfarm í
lífinu. Hún er sýnd andspænis gamal-
dags innilokaðri húsmóður (You’ve
come a long way, baby“). Þessar aug-
lýsingar báru góðan árangur.
Og kvennahreyfingin brást
Hið ameríska kvennablað MS vildi
ekki taka inn sígarettuauglýsinguna
með textanum „You’ve come a long
way, baby“. Það var þó ekki af áhuga
fyrir heilsu kvenna, heldur var álitið, að
orðið „baby“ (barn) væri niðrandi fyrir
þær!
Bobbie Jacobsson hefur hörð orð um
það hve kvennablöðin eru með mikinn
tvískinnung varðandi auglýsingar. Hún
tekur aftur sem dæmi tímaritið MS. Það
vildi ekki taka auglýsingu um neðanúða
(vaginalspray) vegna þess, að efnið gæti
verið hættulegt. Það hefur komið í ljós,
að úðinn olli kláða og bólgu í eitt skipti
af tveimur milljónum.
En sígaretturnar (sem fengust aug-
lýstar) þær drepa ekki nema fjórðu
hverja reykingakonu!
Þannig er það greinilegt að óholl-
ustan af reykingum er bannorð (tabu)
j afnvel í þeim hópum, sem að öðru leyti
Hinn sérstaki heimur
sjúkrahúsanna
i