19. júní - 19.06.1990, Blaðsíða 4

•FRÁRITSTJÓRA-
s
s

19. júni 1990. 39. árgang-
ur. Útgefandi: Kvenrétt-
indafélag íslands, Hallveig-
arstöðum, Túngötu 14,
Reykjavík. Simi: 18156.
Ritnefnd: Erla Björg Sig-
urðardóttir, Guðrún Stella
Gissurardóttir, Jóna Möller,
Magdalena Schram, Sigríð-
ur Hjartar, Soffía Guð-
mundsdóttir. Ritstjóri og
ábyrgðarmaður: Magda-
lena Schram. Ljósmyndir:
Rut Hallgrímsdóttir. Ljós-
mynd á forsíðu: Rut Hall-
grímsdóttir. Fyrirsæta á for-
siðu: Pálína Ingvarsdóttir.
Útlit: Kicki Borhammar.
Auglýsingar: Sigrún Gis-
surardóttir. Setning,
prentun og bókband:
Frjáls fjölmiðlun.
Nú hafa íslenskar konur haft kjörgengi og kosningarétt til Alþingis í 75 ár. Þess
verður minnst með ýmsum hætti þ. 19. júní næstkomandi - á sjálfan afmælis-
daginn. Kvenréttindafélag islands hvetur allar konur til þátttöku í þeim fagnaði. í
tilefni afmælisins hefur félagið boðið hingað til lands Betty Friedan frá Bandaríkjun-
um. Hún hefur um langt árabil staðið í eldlínu kvennabaráttu vestan hafs. Ekki er
að efa að hún muni hafa margt umhugsunarvert að segja. Til að kynna þennan
góða gest þirtir blaðið við hana viðtal, sem tekið var í tilefni heimsóknar hennar
og verk hennar eru kynnt.
Dagurinn 19. júní var lengi vel haldinn hátíðlegur sem sérstakur sjálfstæðisdagur
íslensku kvenþjóðarinnar. Af honum stafaði Ijóma í hugum allra þeirra kvenna, sem
þennan dag árið 1915 fögnuðu réttindunum, sem þær höfðu svo lengi unnið að.
Núlifandi kynslóð baráttukvenna hugsar gjarnan til 24. október 1975 þegar nefnd-
ur er kvennadagur og það ekki að ástæðulausu. En hann má þó ekki skyggja á
fyrsta kvennadaginn því þá hverfa líka í skuggann verk þeirra, sem ruddu brautina
sem við göngum núna. I kvennatímaritinu Melkorka árið 1949 var lagt til, að 19.
júní yrði endurvakinn sem sérstakur merkisdagur. Spurt var hvort ekki mætti gefa
deginum „sitt forna gildi, sinn glæsibrag í vitund okkar og starfi, og í vitund þjóðar-
innar allrar. Erum við nógu vakandi, nógu samhuga, nógu minnugar þess, hve
mikið hefur áunnist frá því er ömmur okkar og mæður voru að brjótast áfram í líf-
inu?" Þessi spurning, þótt hún sé komin til ára sinna, er enn í gildi rétt eins og
svo margt annað sem brautryðjendur okkar létu frá sér fara. Saga kvennabaráttu
er saga áfanga sem því aðeins náðust að undir þá var byggt af öðrum konum á
öðrum tímum. Um leið og við fögnum okkar eigin áföngum ættum við að
heiðra minningu þeirra, sem gerðu okkur það kleift.
Ein slíkra kvenna var Laufey Valdimarsdóttir, formaður KRFÍ um 20 ára skeið. Á
þessu ári eru liðin 100 ár frá fæðingu hennar. Þegar hún lést árið 1945 var m.a.
þetta skrifað: „Hin skyggna réttlætiskennd hennar fann fljótlega misrétt þann, sem
konur voru beittar og þreyttist aldrei á að brýna fyrir þeim, að enda þótt hin pólit-
ísku réttindi væru fengin, þá væri almennt litið á konuna sem lægri þjóðflokk inn-
an þjóðfélagsins og hlutur hennar væri á flestum sviðum fyrir borð borinn. Þess
vegna yrðu konur að halda baráttunni áfram, vera á verði fyrir fengnum réttindum,
vakna af sinnuleysi sínu um þjóðfélagsmálin og skilja að það væri ekki lengur
nein kvenleg dyggð að sitja hjá um málefni lands og þjóðar heldur hættulegt
ábyrgðarleysi." Um leið og tímaritið 19. júní lætur öðrum eftir að meta að hve
miklu leyti brýning Laufeyjar Valdimarsdóttur á enn þá við á nýjum og margvíslega
breyttum tímum, óskar það öllum islendingum til hamingju með 75 ára afmæli
kosningaréttar kvenna. Ms
Ritnefnd, Ijósmyndari og útlitshönnuður. Jóna Möller og Erla Björg Sigurðardóttir komust ekki á þenn-
an fund.
4