19. júní - 19.06.2001, Blaðsíða 38

á því hvernig karlar upplifa það að starfa innan þessarar kvennagreinar.
Fyrir sjö árum skrifaði Dagur Benediktsson B.S. ritgerð í hjúkrunarfræði sem
fjallaði um hagi karlmanna í hjúkrun á íslandi og viðhorf þeirra til starfsins.
Fróðleg niðurstaða var að þeir karlar sem þarna voru starfandi voru almennt
ánægðir með starfið og umkvörtunarefnin voru sárasvipuð og umkvörtunarefni
þeirra kvenna sem starfa á þessum vettvangi. Þó skáru þeir sig frá hvað það
varðar að rúmur þriðjungur taldi að því fylgdi andlegt álag að vera karlmaður í
kvennastétt.
Flelmingur svarenda taldi sig líka hafa orðið vara við fordóma í starfi sínu, sem
tengdist kynferði þeirra. Þeir voru til dæmis „grunaðir" um að vera samkyn-
hneigðir. Karlmaður í umönnun getur varla haft kynferðislegar tilhneigingar til
kvenna, hvernig svo sem menn fá það dæmi til að ganga upp.
Þeir upplifðu líka að eiga að vera að störfum frekar sem staðalmynd karls
heldur en sem menntaðir hjúkrunarfræðingar. Þeir áttu að vera þessir „sterku,"
þeir sem lyftu þvi sem var þungt, sneru þungum sjúklingum og þess háttar.
Buröarkarlar frekar en hjúkrunarfræðingar. Það rifjast upp umkvartanir kvenna
sem með langt og mikið nám að baki uppgötvuðu að þegar þær komu inn á
hefðbundinn karlavinnustað áttu þær að taka að sér húsmóðurhlutverkið, hita
kaffi, sjá um bakkelsið og slíkt. Að auki áttu þær náttúrlega að vera fríðar og
föngulegar, „augnayndi" frekar en samstarfsmenn.
Ef einhver þessara karla sem unnu sem hjúkrunarfræðingur var valinn til
ábyrgöar vöknuðu strax grunsemdir hjá öðrum um að þar réði kynferði
frekar en hæfileikar og dugnaður. Undir slikar grunsemdir hefur líka
markvisst og meðvitað verið ýtt frá mörgum hliðum með tali um að
karlar í kvennastörfum ættu svo auðvelt með að ná stjórn-
unarstöðunum og endursköpuðu samfélagslega stöðu kynjanna.
Þegar þetta var sérstaklega athugað varðandi leikskóla-
kennara í Noregi kom í Ijós að vissulega voru hlutfalls-
lega fleiri karlar í stjórnunarstöðum en fjöldi þeirra
meðal leikskólakennara gaf tilefni til. Þegar hins
vegar var tekið tillit til starfshlutfalls, hvort
menn voru í hlutastörfum eða fullu
starfi, þá hvarf þessi munur.
36
Enn rifjast það upp að hafa heyrt „orðróm" um
konur, sem náðu langt í karlagreinum, að þar
hafi nú daður við yfirmenn engu spillt. Ef ekki
var gengið enn lengra og gefið í skyn að þær
hefðu nú ekki látið staðar numið við daðrið.
Kynferði virðist svo ríkjandi þáttur í hugsun um
einstaklinga að mjög fljótlega er gripið til þess
ef þarf að skýra einhvern þátt í persónu-
leikanum eða einhver atriði í tilveru viðkom-
andi, svo sem starfsframa eða skort á honum.
Fjölskylduábyrgðin
Sú samfélagslega mismunun sem hefur þó
sennilega verið algengust í lífi karla snýr að
möguleikum þeirra til fjölskyldulífs. Eins og
nefnt var í upphafi hefur lengi ríkt það viðhorf
að körlum beri fyrst og síðast að sjá um efnis-
lega framfærslu fjölskyldunnar en konan sér
um umhyggju- og tilfinningaþáttinn. Oft hefur
þetta verið nefnt forréttindi karla og má ef til vill
til sanns vegar færa, þó ég efist nú æ oftar
um það.
Þegar konur héldu út á vínnumarkaðinn á
sjöunda og áttunda áratug tuttugustu aldar-
innar breyttist þetta atriði í reynd lítið. Konurnar
voru í láglaunastörfum, framfærsluskyldan var
enn karlanna og konurnar voru heima með
litlum börnum, fóru heim þegar börnin voru
veik, unnu hlutastörf oggerðu aðrar ráðstafanir
til að halda áfram sínu umönnunarhlutverki
innan veggja heimilisins.
Karlar sem vildu axla ríkari hluta umhygg-
junnar og skapa traustari tilfinningasamband
við börnin voru gerðir hlægilegir og urðu
fyrir beinum ofsóknum. Ekki eru
nema nokkur ár
Hugmyndaríkar konur...
... athugið!
O
BRAUTARGENGI
ímpra
L
Landsbanki Islands
Impra - þjónustumiðstöð frumkvöðla og fyrirtækja heldur námskeióió
Brautargengi
fyrir konur sem vilja hrinda viðskiptahugmynd í framkvæmd og hefja eigin atvinnurekstur.
Markmið námskeiösins er að þátttakendur:
• skrifi viðskiptaáætlun
• kynnist grundvallaratriðum stofnunar fyrirtækis
• öðlist hagnýta þekkingu á þeim þáttum sem koma að fyrirtækjarekstri,
s.s. stefnumótun, markaösmálum, fjármálum og stjórnun.
Námskeiðið byggist upp á fyrirlestrum, verkefnatímum og persónulegri handleiðslu.
Tímabil: 15. vikur (einn eftirmiðdagur i viku)
Nánari upplýsingar og skráning eru hjá Impru, löntæknistofnun, í símum 570 7268/570 7100 eða innritun@iti.is.
Takmarkaðurfjöldi.
Þátttakendur á Brautargengi eru styrktir af eftirfarandi sveitarfélögum:
Reykjavík, Kópavogi, Hafnarfirði, Mosfellsbæ.