Fréttablaðið - 01.12.2010, Blaðsíða 10

10 1. desember 2010 MIÐVIKUDAGUR
Niðurstaða stjórnlagaþings-
kosninganna var kynnt í
gær og nöfn 25 þingmanna
liggja fyrir. Stjórnmála-
fræðingar eru sammála um
að niðurstaðan komi ekki á
óvart; þjóðþekktir einstakl-
ingar af höfuðborgarsvæð-
inu eru einkenni hópsins.
Ástráður Haraldsson, formaður
landskjörstjórnar, greindi í gær-
dag frá því hvaða frambjóðendur
til stjórnlagaþings hefðu náð kjöri
sem þjóðkjörnir fulltrúar á stjórn-
lagaþingi. Ekki kom til þess að
beita þyrfti lagaákvæði til að jafna
kynjahlutfall meðal þingmanna, en
þeir hefðu flestir orðið 31 ef til þess
hefði komið. Stjórnlagaþingmenn
eru fimmtán karlmenn og tíu konur.
Lög um stjórnlagaþing reikna ekki
með varamönnum fyrir þá sem
kosnir voru. Ef einhver hinna 25
þingmanna þarf að víkja af þingi
fækkar þeim um einn.
Kjósendur á kjörskrá voru
232.374. Alls greiddi 83.531
atkvæði í kosningunum, eða 35,9
prósent. Ógild atkvæði voru 1.196,
eða 1,4 prósent. Það á við atkvæði
sem voru alveg ógild og höfðu
engin áhrif á kosningarnar.
Hlutur landsbyggðar rýr
Það blasir við, sem margir höfðu
spáð, að þingmennirnir eru að
stærstum hluta þekktir einstakl-
ingar. Eins að hlutur landsbyggð-
arinnar er rýr, en aðeins þrír
þingmenn koma af landsbyggð-
inni og 22 af höfuðborgarsvæðinu.
Eins virðist aðeins einn frambjóð-
andi vera óumdeildur sigurvegari
kosninganna en það er Þorvaldur
Gylfason.
Ástráður segir að þó svo að Þor-
valdur hafi mest kjörfylgi veiti það
honum enga sérstöðu á þinginu eða
við störf þess. „Ef fullyrða á eitt-
hvað um hversu mikils fylgis fram-
bjóðendur nutu þá er það háð mörg-
um þáttum sem er erfitt að reikna
út. Það er ekki hlutverk landskjör-
stjórnar.“ Ástráður sagði í gær að
engin ástæða væri til að efast um
úrslit kosninganna þó að talning
hefði tafist.
Jóhann Malmquist, prófessor
og sérfræðingur landskjörstjórn-
ar, segir að áreiðanleikakönnun á
úrslitum kosninganna hafi komið
ákaflega vel út. Nokkur hundr-
uð atkvæðaseðlar voru teknir af
handahófi og skoðaðir sérstak-
lega.
Erfitt að túlka niðurstöðuna
Gunnar Helgi Kristinsson, próf-
essor í stjórnmálafræði, segir erf-
itt eða útilokað að túlka niðurstöð-
una. „Listinn segir mér afskaplega
lítið. Það er eiginlega engin leið að
túlka þessar kosningar eða þennan
lista sem ósk kjósenda um tilteknar
breytingar á stjórnarskránni. Þetta
er óútfyllt ávísun.“
Gunnar telur að umboð stjórn-
lagaþingmanna sé ekki sterkt.
Fá atkvæði séu á bak við hvern
og einn. „Kosningakerfið bauð
ekki upp á það að fólk gæti vegið
atkvæði sitt eftir sjónarmiðum
eða hópum. Þess vegna er erfitt að
meta hvað þessi niðurstaða segir í
raun.“
Hin talandi stétt
Birgir Guðmundsson, stjórnmála-
fræðingur við Háskólann á Akur-
eyri, segir blasa við að þjóðþekkt
fólk hafi náð í gegn. „Það sem hefur
gert gæfumuninn er að viðkomandi
hafi fengið einhverja kynningu í
fjölmiðlum eða sé þekktur í sam-
félaginu. Það er jafnframt sláandi
að þetta fólk er hópur sérfræðinga;
háskólafólk. En það er ekki óeðli-
legt í kosningu sem þessari þar
sem valið er svo mikið að það er
orðið merkingarlaust.“
Birgir segir að niðurstaðan sé
snautleg fyrir landsbyggðina og
segi kannski til um hversu mikið
landsbyggðarfólk hafi sig í frammi
í opinberri umræðu. „Þetta er
hin talandi stétt sem hefur haft
sterkar skoðanir á hlutum í þjóð-
félagsumræðunni upp á síðkast-
ið. Mér kæmi því ekki á óvart, ef
þessi hópur nær saman, að tillög-
ur þingsins um breytingar gætu
orðið nokkuð miklar og róttækar.
Alþingi, sem er íhaldssamara, er
þess vegna kannski ólíklegra til
að skrifa undir þær tillögur. Þetta
gæti skapað núning um hver hefur
sterkara umboð, Alþingi eða stjórn-
lagaþing.“
Samhljómur líklegri en hitt
Stefanía Óskarsdóttir stjórnmála-
fræðingur segir að í ljósi prófkjara
á undanförnum árum komi ekki á
óvart að þjóðþekktir einstakling-
ar hafi orðið fyrir valinu. „Nokkrir
hafa ekki verið í sviðsljósinu. Dæmi
er Ástrós Gunnlaugsdóttir en hún
var hins vegar ein þeirra sem aug-
lýstu. Annað dæmi er Erlingur Sig-
urðsson sem fólk þekkir af sjón-
varpsskjánum úr Útsvari.“
Í þessu ljósi verður að skoða
samsetningu þingmanna á milli
landsbyggðar og höfuðborgar-
svæðis. „Það er einfaldlega sjald-
gæfara að fólk af landsbyggðinni
sé mikið í fjölmiðlum. Ari Teitsson,
sem er einn þriggja af landsbyggð-
inni, er þjóðþekktur sem talsmaður
bænda.“
Áherslur hópsins telur Stefanía
gefa til kynna að samstaða innan
þingsins sé líklegri en hitt. Þeir
íhaldssamari hafi lotið í lægra
haldi fyrir þeim sem vilji tilteknar
breytingar. Hún telur að fylgjend-
ur stjórnarflokkanna hafi frekar
kosið en þeir sem fylgi stjórnar-
andstöðuflokkunum að málum.
„Kannski er líklegt að það verði
þess vegna frekar samhljómur með
ríkisstjórn og stjórnlagaþinginu.“
FRÉTTASKÝRING: Úrslit kosninga til stjórnlagaþings
1. Íris Lind Sæmundsdóttir
2. Stefán Gíslason
3. Þorgeir Tryggvason
4. Jón Ólafsson
5. Magnús Thoroddsen
6. Birna Þórðardóttir
7. Gunnar Hersveinn Sigursteinsson
8. Guðrún Högnadóttir
9. Þorsteinn Arnalds
10. Árni Indriðason
Næstir inn
Stjórnlagaþing þeirra þjóðkunnu
Svavar
Hávarðsson
svavar@frettabladid.is
Nafn Lota Atkvæði
Rúnar Þór Jónsson 3 1
Ægir Geirdal Gíslason 4 6
Ólafur Torfi Yngvason 5 7
Elinborg Skúladóttir 6 10
Guðni Karl Harðarson 7 11
Jóhannes Jónsson 8 11
Fyrstir út
Ásgeir Baldursson 12tapar í hlutkesti
í lotu 9
Bergsveinn G. 12
Guðmundsson
tapar í hlutkesti
í lotu 10
Daði Már Jónsson 13tapar í hlutkesti
í 11 lotu
Úlfur Einarsson 13tapar í hlutkesti
í tólftu lotu
Þjóðkjörnir fulltrúar á stjórnlagaþing 15 10
01
Þorvaldur
Gylfason
prófessor
fæddur 1951
REYKJAVÍK
04
Andrés
Magnússon
læknir
fæddur 1956
Stjórnmálaþátttaka:
V - í framboði
KÓPAVOGI
05
Illugi Jökulsson
blaðamaður
fæddur 1960
REYKJAVÍK
02
Ómar
Ragnarsson
fjölmiðlamaður
fæddur 1940
Stjórnmálaþátttaka:
S - Íslandshreyfingin
REYKJAVÍK
03
Salvör Nordal
forstöðumaður Sið-
fræðistofnunar HÍ
fædd 1962
REYKJAVÍK
06
Þorkell
Helgason
stærðfræðingur
fæddur 1942
ÁLFTANESI
10
Silja Bára
Ómarsdóttir
alþjóðastjórnmála-
fræðingur
fædd 1971
Stjórnmálaþátttaka:
V - í framboði
REYKJAVÍK
09
Pétur
Gunnlaugsson
lögmaður, útvarps-
maður
fæddur 1948
REYKJAVÍK
07
Freyja
Haraldsdóttir
framkvæmdarstjóri,
nemi
fædd 1986
GARÐABÆ
08
Ari Teitsson
bóndi
fæddur 1943
Stjórnmálaþátttaka:
B - í framboði
ÞINGEYJASVEIT
11
Eiríkur Berg-
mann Einarsson
dósent í stjórn-
málafræði
fæddur 1969
Stjórnmálaþátttaka:
S - í framboði
REYKJAVÍK
12-25
Erlingur
Sigurðarson
kennari við MA
fæddur 1948
AKUREYRI
12-25
Dögg
Harðardóttir
deildarstjóri
fædd 1965
AKUREYRI
12-25
Arnfríður
Guðmundsdóttir
prófessor
fædd 1961
KÓPAVOGI
12-25
Ástrós
Gunnlaugsdóttir
nemi, stjórnmála-
fræðingur
fædd 1986
GARÐABÆ
12-25
Katrín
Oddsdóttir
lögfræðingur
fædd 1977
REYKJAVÍK
12-25
Katrín Fjeldsted
læknir
fædd 1946
Stjórnmálaþátttaka:
D - fv. þingmaður
REYKJAVÍK
12-25
Gísli Tryggvason
talsmaður
neytenda
fæddur 1969
Stjórnmálaþátttaka:
B - í prófkjöri
KÓPAVOGI
12-25
Guðmundur
Gunnarsson
form. Rafís
fæddur 1945
Stjórnmálaþátttaka:
D - varaborgarfulltrúi
‘94-’98
REYKJAVÍK
12-25
Inga Lind
Karlsdóttir
fjölmiðlamaður,
háskólanemi
fædd 1976
Stjórnmálaþátttaka:
D - þátttaka í
flokksstarfi
GARÐABÆ
12-25
Örn Bárður
Jónsson
sóknarprestur
fæddur 1949
REYKJAVÍK
12-25
Þórhildur
Þorleifsdóttir
leikstjóri
fædd 1945
Stjórnmálaþátttaka:
S - í prófkjöri; fv.
þingmaður fyrir
Kvennalista
REYKJAVÍK
12-25
Lýður Árnason
læknir, kvikmynda-
gerðarmaður
fæddur 1962
Stjórnmálaþátttaka:
F - í framboði
HAFNARFIRÐI
12-25
Pawel
Bartoszek
stærðfræðingur
fæddur 1980
Stjórnmálaþátttaka:
D - í framboði
REYKJAVÍK
12-25
Vilhjálmur
Þorsteinsson
stjórnarformaður
CCP
fæddur 1965
Stjórnmálaþátttaka:
S - í framboði
REYKJAVÍK