Fréttablaðið - 09.12.2010, Blaðsíða 54

9. DESEMBER 2010 FIMMTUDAGUR6 ● myndavélar
● FRÆGAR LJÓSMYND-
IR Ein frægasta portrettmynd af
Íslendingi er mynd Jóns Kaldal
af Ástu Sigurðardóttur. Mynd-
in olli uppþoti á sínum tíma,
þótti ósiðleg og klæmin. Gekk
það svo langt að glugginn á
ljósmyndastofunni var brotinn
þegar myndinni var stillt þar út
og myndin eyðilögð.
● BRÚKAUPSMYND AF AFA OG
ÖMMU Í JÓLAGJÖF Gömul ljós-
mynd er góð jólagjöf sem auðvelt er
að verða sér úti um. Fjölmörg portrett-
myndasöfn eru varðveitt á Ljósmynda-
safni Reykjavíkur frá ljósmyndastofum
sem nú eru hættar starfsemi. Almenn-
ingi gefst kostur á að panta myndir af
sér og ættingjum sínum úr söfnunum.
Þar er hægt að finna gamlar barnamynd-
ir, fermingarmyndir, brúðkaupsmynd-
ir, passamyndir og portrett. Fjölda mann-
lífsmynda er einnig að finna á myndavef
safnsins.
Hægt er að skoða úrvalið á heimasíðu
safnsins ljosmyndasafnreykjavikur.is og
þar er einnig að finna allar upplýsingar
um verð og afgreiðslutíma. Pantanir
eru svo gerðar á netfangið photomu-
seum@reykjavik.is. Miðað er við að vinnslutími mynda sé fjórtán dagar
frá því pöntun er lögð fram, nema annað sé tekið fram.
Gömul ljósmynd er góð jólagjöf.
Á Ljósmyndasafni Reykjavíkur er
hægt að velja á milli fimm milljón
mynda.
● FYRSTU LJÓSMYNDIRNAR Nútíma ljósmyndatækni má rekja
til franska uppfinningamannsins Joseph Nicéphore Niépce en hann
hóf að gera tilraunir árið 1793 með aðferðir til að gera sjónrænar mynd-
ir. Fyrstu verk hans dofnuðu fljótt en honum tókst loks að gera varan-
lega mynd árið 1824. Aðferðirnar kröfðust þess að sólin væri notuð til að
framleiða myndirnar og tóku um átta klukkustundir, eða enn lengri tíma,
í framkvæmd og var aðferðin því einungis notuð til að festa á mynd fasta
hluti eins og til dæmis byggingar.
Árið 1829 byrjaði Niépce samningsbundið samstarf við listamanninn
og efnafræðinginn Louis-Jacques-Mandé Daguerre um að betrumbæta
aðferðina. Eftir dauða Niépce 5. júlí 1833, hélt Daguerre áfram starfi sínu
og tókst að lokum ætlunarverk sitt.
Það tók áratugi að þróa ljósmyndir sem varðveittust á filmum.
MYND: LJÓSMYNDASAFN REYKJAVÍKUR
● FRÆGAR LJÓSMYND-
IR Abbey Road [1969] Ein
Frægasta ljósmynd allra tíma
er myndin á umslaginu af
bítlaplötunni Abbey Road. Þar
sjást þeir John, Ringo, Paul
og George ganga yfir götuna
Abbey Road í London. Dyrnar
að Abbey Road stúdíóinu eru
fyrir aftan hvítu Volkswagen
bjölluna til vinstri á myndinni.
Myndina tók Ian MacMillan.
-
Með réttri tækni er hægt að
lagfæra gamlar og slitnar
myndir svo vel að jafnvel lang-
amma og -afi birtast ljóslifandi
í lit.
Mögulegt er að taka gamlar og
snjáðar myndir og vinna þær staf-
rænt á þann hátt að útkoman sé
ótrúleg. Rifur og rispur hverfa,
myndir sem ekki eru í fókus verða
skarpar og skýrar, og hægt er að
fjarlægja óæskilega aðskotahluti
og fólk í bakgrunni. Jafnvel er
hægt að ganga svo langt að breyta
svarthvítum myndum í litmynd-
ir. „Það er er í raun ótrúlegt hvað
hægt er að gera,“ segir Jens Orms-
lev sem sér um þessa þjónustu hjá
Pixlum.
Þær lagfæringar sem Jens er
beðinn um að framkvæma eru allt
frá því að fjarlæga minni hátt-
ar skemmdir, upp í að gersam-
lega endurgera þær. „Minnihátt-
ar viðgerðir fara fram hér í versl-
uninni og þá erum við til dæmis
að laga rispur og annað slíkt, en
þegar þetta eru stór verkefni, og
maður heldur að það sé ómögulegt
að gera nokkurn skapaðan hlut, þá
skönnum við myndina inn í góðri
upplausn og sendum hana út til er-
lends samstarfsaðila okkar sem
lagfærir myndina og sendir hana
aftur til okkar.“
Samkvæmt Jens er engu líkara
en félagar þeirra erlendis hafi nær
ómennska hæfileika á þessu sviði.
„Við grínumst oft með að þetta séu
einhverjir snillingar sem læstir
séu ofan í kjallara og geri ekkert
annað. Þeir hafa náð að laga ljós-
myndir sem við höfum haldið að
eigi einfaldlega engan möguleika
á að verða mynd,“ segir Jens. „Til
dæmis kom eldri kona með mynd
af sér og manninum sínum og var
andlit hans gjörsamlega óþekkj-
anlegt, þú sást ekkert hvernig það
var. Við sendum myndina út og
þegar hún kom aftur sagði gamla
konan: „Þetta er bara mjög líkt
honum!“ Myndin endaði svo á jóla-
kortinu þetta árið.“
Nánari upplýsingar um viðgerð-
ir á gömlum myndum má finna á
www.pixlar.is eða í síma 588-3700.
tryggvi@frettabladid.is
Gert við gamlar ljósmyndir
Munurinn er sláandi fyrir og eftir lagfæringuna.
„Myndir sem maður hefði haldið að væru ónýtar er hægt að gera upp með ótrúlega góðum árangri,“ segir Jens Ormslev í Pixlar.
FRÉTATBLAÐIÐ/GVA
Lækjargata 2a 101 R. sími 511-5001 opið alla daga 9.00 - 22.00
mjúkir og harðir pakkar
fullt af nýju smádóti!