Fréttablaðið - 22.12.2010, Blaðsíða 20

20 22. desember 2010 MIÐVIKUDAGUR
Ástandinu í VG eftir hjá-
setu þriggja þingmanna við
afgreiðslu fjárlaga verður
best lýst með að segja að
þar sé allt í klessu. Flokk-
urinn er einstaklega veik-
burða og staða ríkisstjórn-
arinnar er eftir því.
Ekki er víst að þingmennirn-
ir þrír, Atli Gíslason, Ásmundur
Einar Daðason og Lilja Mósesdótt-
ir, jafnan nefnd þremenningarnir,
hafi gert sér fulla grein fyrir þeim
áhrifum sem hjásetan um fjárlaga-
frumvarpið hefur haft. Trúnaður
milli þeirra og forystu flokksins er
brostinn, skil milli fylkinga í VG
hafa enn skerpst og samstarfs-
flokkurinn í ríkisstjórn telur þau
ekki lengur til stjórnarliða.
AGS og foringjaræði
Að morgni fimmtudagsins í síð-
ustu viku, daginn sem greidd voru
atkvæði um fjárlagafrumvarpið,
afhentu þremenningarnir flokks-
systkinum sínum yfirlýsingu þar
sem ástæður hjásetunnar eru
skýrðar. Tvennt segja þau koma
til: annars vegar að ríkisstjórnin
skuli binda trúss sitt við Alþjóða-
gjaldeyrissjóðinn og hins vegar
að vinnubrögð ríkisstjórnarinnar
séu ekki lýðræðisleg. Um hið fyrr-
nefnda segir meðal annars: „Efna-
hagsstefnan byggir á því að verja
fjármagnskerfið á kostnað vel-
ferðarþjóðfélagsins og birtist hún
í skattahækkunum og stórfelldum
niðurskurði.“ Um hið síðarnefnda
segir: „Vinnubrögð sem viðhöfð
hafa verið við gerð fjárlagafrum-
varpsins, sem og ýmsum öðrum
stórum og afdrifaríkum málum,
hafa einkennst af forræðishyggju
og foringjaræði frekar en lýðræð-
islegri ákvarðanatöku.“
Áfram eins
Af viðbrögðum forystumanna
ríkisstjórnarinnar að dæma
geta þremenningarnir gleymt
draumum sínum um öðruvísi
vinnubrögð. Áburði um forræð-
ishyggju og foringjaræði hefur
alfarið verið hafnað og lítur rík-
isstjórnin almennt svo á að hún
fari vel og lýðræðislega með vald
sitt. Ekkert bendir til annars en
að það sé líka mat almennra þing-
manna Samfylkingarinnar og
þess VG fólks sem styður stjórn-
ina skilyrðislaust.
Ekki er heldur við því að búast
að grundvallarbreytingar verði
á samstarfinu við AGS. Forystu-
menn ríkisstjórnarinnar hafa
sagt samstarfið leiðina upp úr
öldudalnum. Þótt á því séu gall-
ar fylgi því fleiri kostir.
Ögmundur
Þremenningarnir eru ekki
einangraðir í þingflokknum.
Ögmundur Jónasson innanríkis-
ráðherra hefur tekið upp hansk-
ann fyrir þá, varið þá og útskýrt
sjónarmið þeirra. Hefur hann
síðustu daga komið fram líkt og
talsmaður þeirra Atla, Ásmund-
ar og Lilju.
„Ég held að menn eigi ekkert
að túlka þetta á annan veg en það
er meint, sem jákvæða hvatningu
inn í stjórnmálin,“ sagði Ögmund-
ur við Fréttablaðið á föstudag. Í
þingumræðum þann dag sagði
hann svo þremenningana hafa
fylgt þeim stefnumarkmiðum og
hugsjónum sem þeir lofuðu kjós-
endum sínum.
Sú staðhæfing vekur vitaskuld
upp spurningu um hvort Ögmund-
ur telji aðra þingmenn flokksins,
og hann þar með talinn, hafa með
stuðningi við fjárlagafrumvarp-
ið svikið sín loforð. Engin gögn
sýna að þremenningarnir hafi
lofað einhverju öðru en aðrir í
VG fyrir kosningarnar 2009.
Nefndaformennska endurskoðuð?
Atli Gíslason hefur setið á þingi
frá 2007 en hann var varaþing-
maður kjörtímabilið á undan og
settist sem slíkur nokkrum sinn-
um á þing. Ásmundur Einar og
Lilja voru fyrst kjörin í fyrra.
Lilja hafði ekki tekið þátt í starfi
VG fyrir kosningar en Ásmundur
var meðal annars formaður svæð-
isfélags flokksins í Dölunum.
Atli og Lilja eru formenn í fasta-
nefndum þingsins, Atli í sjávar-
útvegs- og landbúnaðarnefnd en
Lilja í viðskiptanefnd. Þeim störf-
um gegna þau í krafti trausts frá
félögum sínum í þingflokknum.
Viðmælandi úr röðum þingmanna
segir að formennska þeirra hljóti
að koma til endurskoðunar. Þau
geti trauðla gegnt þeim trúnað-
arstörfum áfram í harðri and-
stöðu við samflokksmenn sína um
grundvallarmál.
Glámskyggni eða úthugsað?
Hér að framan var efast um að þre-
menningarnir hefðu gert sér grein
fyrir hvaða áhrif hjáseta þeirra
myndi hafa á þingflokk þeirra og
stjórnarsamstarfið. Sé það raun-
in kann pólitísk glámskyggni að
skýra gjörðir þeirra.
Alls ekki er þó útilokað að þau
hafi séð hvern leik fyrir. Að þau
hafi vitað að allt færi á annan end-
ann. Í því ljósi hafi þau sett fram
kröfur sínar um breyttar áherslur
og búist við að að þeim yrði geng-
ið. Ef ekki, væri stjórnin í vondum
málum. Þau hafi verið reiðubúin að
taka slíkan slag. Áhrifin og eftir-
köstin væru fyrst og fremst vanda-
mál annarra.
Hörð andstaða
Ríkisstjórnin býr við það óvenju-
lega hlutskipti að hörðustu and-
stöðuna við hana er að finna í
hennar eigin röðum. Þekkt er í
gegnum söguna að stjórnarliðar
séu gagnrýnir á einstaka ákvarð-
anir en andspyrna af þeirri tegund
sem þingmenn VG hafa viðhaft er
einstök.
Fyrir vikið er ríkisstjórnin afar
veik. Hana skortir nauðsynlegan
innri slagkraft sem hefur áhrif á
sjálfstraust hennar.
Sé gripið til líkingar úr fótbolta
má segja að bróðurpartur liðsins
geti aldrei gengið að því vísu að
tilteknir leikmenn
sæki á rétt
mark. Við
slíkar
aðstæður
verður leikurinn erfiðari, tvöfalda
þarf í vörninni og sækja á færri
leikmönnum en ella.
Niðurstaða
Með hliðsjón af atburðum síðustu
daga og yfirlýsingum áhrifamanna
í þingflokkum stjórnarflokkanna
verður ekki séð að auðveldlega
verið barið í brestina. Hafi flokks-
foringjarnir í hyggju að láta stjórn-
arsamstarfið lifa út kjörtímabilið
þurfa veigamiklar breytingar að
verða á starfsumhverfi hennar.
Þótt spjótin standi nú á Atla,
Ásmundi og Lilju hafa Guðfríð-
ur, Ögmundur og stundum Jón
Bjarnason verið Þrándur í
Götu.
Ljóst er af öllu að einhver
niðurstaða þarf að fást. Hún
getur hvorki falist í loðnum yfir-
lýsingum stjórnarforystunnar um
breytta starfshætti né andspyrnu-
hreyfingarinnar um fylgispekt.
Hún getur heldur ekki falist í skip-
un sáttanefndar.
Hver sem hún verður þarf niður-
staðan að vera afgerandi.
FRÉTTASKÝRING: Deilur innan Vinstri hreyfingarinnar – græns framboðs
Björn Þór
Sigbjörnsson
bjorn@frettabladid.is
Stjórnarflokkur í klessu
Á ÞINGFLOKKSFUNDI Steingrímur, Jón og Ögmundur á þingflokksfundi í apríl á síðasta ári. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Hin sígilda
hnetusteik
Hnetusteik (800 gr)......................................
Hnetusteik (500 gr).......................................
Villisveppasósa (400 ml).................................
Villisveppasósa (265 ml).................................
Jóla Chutney (265 ml).......................................
2.500.-
1.700.-
490.-
290.-
390.-
Ljúffeng og næringarrík hátíðarsteik fyrir alvöru sælkera
Athugið!
Munið eftir að panta
steikina tímanlega
fyrir jól og áramót
Þessi er
hentug í jóla- og
áramótaveisluna
Inniheldur engar
mjólkuafurðir, glúten
né egg
Grænn kostur
Skólavörðustíg 8
101 Reykjavík
Sími: 552 2028
www.graennkostur.is
Fjárlagauppreisnin er þriðja stóra krísan sem Vinstri hreyfingin - grænt fram-
boð gengur í gegnum á rúmlega einu ári.
Sú fyrsta birtist með afsögn Ögmundar Jónassonar úr ríkisstjórn haustið
2009. Hún átti sér nokkurn aðdraganda. Nokkrir þingmenn Vinstri grænna
höfðu þá um skeið haft efasemdir um að rétt væri að ljúka Icesave-málinu
með þeim samningum sem fyrir lágu. Ögmundur fór þar fremstur í flokki en
hafði á bak við sig Atla Gíslason, Lilju Mósesdóttur, Ásmund Einar Daðason
og til að byrja með Guðfríði Lilju Grétarsdóttur. Þegar farið var fram á það
að ríkisstjórnin talaði einum rómi fyrir lyktum Icesave-málsins var Ögmundi
nóg boðið og hann kaus frekar að víkja úr stjórninni. Sumir töldu það hafa
verið gert til að koma í veg fyrir að hún félli.
„Við erum öll vinir og félagar og viljum vera það áfram,” sagði Steingrímur
J. Sigfússon, formaður Vinstri grænna, á leið til fundar með þingflokknum í
október í fyrra. Í frétt Fréttablaðsins af málinu sagði að fyrir fundinum lægi
að reyna að sætta ólík sjónarmið í flokknum og koma í veg fyrir að ríkis-
stjórnin liðaðist í sundur. Það virðist hafa tekist – enda lifir stjórnin enn.
Aftur varð hvellur nú í sumar. Þá snerist málið um kaup Magma Energy á
HS orku. Þrír þingmenn Vinstri grænna, þau Atli Gíslason, Þuríður Backman
og þingflokksformaðurinn Guðfríður Lilja Grétarsdóttir kváðu svo hraustlega
að orði að ef ekki yrði undið ofan af kaupunum, sem þau telja ekki sam-
ræmast lögum, þá gætu þau tæpast stutt ríkisstjórnina til áframhaldandi
setu. Um það mál var skipuð nefnd sem ekki hefur enn skilað af sér.
Þessu til viðbótar má nefna Evrópumálin sem enn sér ekki fyrir endann
á. Margir þingmanna og sumir ráðherra flokksins eru einarðir andstæðingar
þess að Íslendingar séu svo mikið sem í viðræðum við Evrópusambandið
um aðild.
Þriðja krísan á rúmu ári
LILJA MÓSESDÓTTIR, ÁSMUNDUR EINAR
DAÐASON OG ATLI GÍSLASON